RADA
Opodatkowanie darowizny ulotek zależy od jej celu. Jeżeli celem darowizny ulotek jest reklama lub informacja o oferowanych przez firmę towarach i usługach, to ich przekazanie nie podlega VAT. Jednocześnie podatnik dokonujący darowizny ulotek zachowuje prawo do odliczenia VAT naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.
UZASADNIENIE
Ulotki edukacyjne nie należą do usług w zakresie edukacji sklasyfikowanych w PKWiU - 80, w związku z tym ich dostawa nie jest objęta zwolnieniem z opodatkowania VAT, co sugeruje pytanie. Podlegają one odrębnemu grupowaniu w PKWiU - 21.11.1 niezależnie od zawartej w nich treści. Ich odpłatna dostawa nie jest objęta stawką preferencyjną VAT, tylko stawką podstawową w wysokości 22%. Natomiast nieodpłatna dostawa ulotek (darowizna) będzie podlegała VAT tylko wtedy, gdy zostaną spełnione warunki określone w ustawie. Pierwszym warunkiem decydującym o opodatkowaniu darowizny jest jej cel.
Każdy podmiot gospodarczy może przekazywać darowiznę towaru:
• na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem albo
• na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem.
Darowizna ulotek na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem
Można przyjąć, że nieodpłatne przekazanie ulotek będzie miało związek z prowadzonym przedsiębiorstwem, gdy:
• ulotki będą reklamowały produkty lub usługi przedsiębiorcy albo
• ulotki będą zawierały informacje o sprzedawanych przez przedsiębiorcę produktach lub usługach.
Wskazane działania reklamowe i informacyjne mają bowiem w rezultacie zwiększyć sprzedaż towarów lub usług oferowanych przez przedsiębiorcę. Temu celowi służą również m.in. przekazywane drukowane materiały zawierające treści reklamowe i informacyjne o samej firmie i jej produktach, mające na celu podniesienie poziomu wiedzy o oferowanych produktach firmy lub świadczonych przez nią usługach. Należą do nich przykładowo: wszelkie ogłoszenia, oferty, foldery, ulotki, plakaty, katalogi reklamowe, opakowania z wydrukowaną nazwą firmy, czy też z jej logo (graficznym znakiem towarowym), wizytówki itp.
Zakładając, że ulotki edukacyjne, o których mowa w pytaniu, mają właśnie taki charakter, należy uznać, że ich nieodpłatne przekazanie jest wyłączone z opodatkowania VAT. Wyłączenie ich z opodatkowania wynika z art. 7 ust. 2 i 3 ustawy o VAT; art. 7 ust. 3 stanowi bowiem, że przekazywanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych oraz prezentów o małej wartości i próbek nie podlega opodatkowaniu VAT.
Oznacza to, że nieodpłatne przekazywanie ulotek (mających charakter reklamowy, informacyjny lub edukacyjny) należy traktować jako czynność niepodlegającą VAT. Fakt ten nie ma wpływu na prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z nabyciem lub wytworzeniem takich ulotek. Z przepisów wprost bowiem wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z nieodpłatnym przekazaniem ulotek (pod warunkiem spełniania podstawowych zasad odliczenia VAT, o których niżej). Prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z wyprodukowaniem ulotek (np. od wspomnianych w pytaniu kosztów druku) wynika z art. 86 ust. 8 pkt 2 ustawy o VAT.
Należy jeszcze przypomnieć o podstawowym warunku odliczenia VAT. Prawo do odliczenia VAT przysługuje tylko w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), pod warunkiem że wydatki poniesione na ich nabycie stanowią koszty uzyskania przychodu w podatku dochodowym (art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy). W omawianym przypadku wydatki na nabycie lub wytworzenie drukowanych materiałów informacyjnych i reklamowych należy uznać za koszty reklamy lub koszty ogólne przedsiębiorstwa stanowiące koszty uzyskania przychodu. Podatek naliczony przy nabyciu (lub wytworzeniu) tych materiałów będzie zatem podlegał odliczeniu w całości, jeśli w całości będzie związany z działalnością podatnika opodatkowaną VAT.
Reasumując, jeżeli jednocześnie spełnione są następujące warunki:
• przedmiotem działalności firmy są czynności opodatkowane VAT,
• przekazane ulotki mają związek z działalnością firmy
- firma ma prawo do odliczenia VAT od nabycia lub wytworzenia ulotek.
WAŻNE!
Jeżeli jednocześnie spełnione są następujące warunki:
• przedmiotem działalności firmy są czynności opodatkowane VAT,
• przekazane ulotki mają związek z działalnością firmy
- firma ma prawo do odliczenia VAT od nabycia lub wytworzenia ulotek.
Jeżeli natomiast przekazywane ulotki informacyjne dotyczą działalności zwolnionej z VAT, to firmie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego.
Niezależnie od tego, czy firmie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego, czy też nie, podatnik nie ma obowiązku dokumentować fakturą wewnętrzną VAT czynności przekazania ulotek. Tak jak to zostało wcześniej wspomniane, nie jest to bowiem czynność podlegająca VAT.
Darowizna ulotek na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem
Z pytania nie wynika, na jakiej zasadzie firma przekazuje nabyte ulotki Instytutowi Onkologii i czy ma to związek z prowadzoną przez nią działalnością opodatkowaną VAT. Jeżeli przekazanie ulotek nie jest powiązane z działalnością firmy, darowizna (nieodpłatne przekazanie) ulotek będzie podlegała VAT na zasadach ogólnych. Gdy firma nabyła lub wytworzyła ulotki nie na własne potrzeby, tylko na potrzeby innej firmy (w omawianym przypadku wyłącznie na potrzeby Instytutu), darowiznę ulotek należy traktować jako dostawę towaru podlegającą opodatkowaniu na zasadach ogólnych określonych w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Darowizna ulotek będzie podlegała VAT, jeżeli firmie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy ich nabyciu lub wytworzeniu. Ponieważ darowizna ulotek podlega w tym przypadku opodatkowaniu podstawową stawką VAT, od ich nabycia przysługuje również prawo odliczenia VAT naliczonego.
Przy nieodpłatnym przekazaniu podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia określony w momencie dostawy tych towarów (art. 29 ust. 10 ustawy o VAT).
Przy opodatkowaniu należy zastosować taką stawkę VAT, jaka obowiązywałaby przy sprzedaży ulotek w obrocie krajowym, czyli 22%. Czynność przekazania należy udokumentować fakturą wewnętrzną VAT.
Jeżeli natomiast firma nie jest czynnym podatnikiem VAT lub wykonuje wyłącznie czynności zwolnione z VAT, nie przysługuje jej prawo odliczenia podatku. Nie ma wtedy również obowiązku opodatkowania przekazanej darowizny ulotek.
• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3, art. 29 ust. 10, art. 88 ust. 1 pkt 2, art. 106 ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT