Jak rozliczyć udzielenie skonta

Skonto to rodzaj rabatu. Sprzedawca oferuje niższą cenę, jeśli nabywca zapłaci przed terminem. Nabywcy często korzystają z takiej możliwości, gdyż oznacza mniejszy wydatek. Jednak po skorzystaniu ze skonta sprzedawca musi wystawić korektę faktury. I tu zaczyna się problem. Organy podatkowe nie mają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, w jakim okresie obniżyć VAT. Stanowiska są dwa: albo w okresie otrzymania korekty faktury, albo w okresie dokonania płatności. Jak więc powinien postąpić podatnik?

Po stronie sprzedawcy

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy. Nie obejmuje ona jednak kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT). Z kolei zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 1 tej ustawy podstawę opodatkowania obniża się o kwoty udzielonych już po sprzedaży opustów i obniżek cen. Ponadto faktura powinna zawierać kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto (art. 106e ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT). Przy tym jednak, na mocy art. 106j ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1, podatnik wystawia fakturę korygującą.

Zatem jeśli sprzedawca umożliwia swojemu kontrahentowi skorzystanie ze skonta, to wystawiana przez niego faktura powinna opiewać na pełną kwotę ceny, bez rabatu. Wynika to z faktu, że w momencie wystawienia tej faktury sprzedawca nie wie jeszcze, czy kontrahent skorzysta ze skonta.

Sprzedawca nie może wykazać w pierwotnej fakturze ceny „z góry” uwzględniającej skonto, a następnie (w przypadku niespełnienia przez nabywcę warunków do jego otrzymania) wystawiać faktury korygującej in plus, zwiększającej wartość podstawy opodatkowania o wartość skonta. Brak możliwości wystawienia takiej faktury wynika z tego, że skonto jest rabatem warunkowym, zatem nabywca może, ale nie musi z niego skorzystać. W związku z tym udokumentowanie czynności fakturą z wykazaną kwotą netto należności (uwzględniającą skonto) niejako z góry przesądzałoby o konieczności spełnienia przez nabywcę warunków do skorzystania z tego rabatu. Ponadto zdaniem organów podatkowych taka faktura nie odzwierciedla rzeczywistej transakcji, co zostało potwierdzone w interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 czerwca 2014 r. (nr IPPP3/443-243/14-2/JK).

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Co więcej, istota rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty oraz norma stanowiona przez przytoczone powyżej przepisy, dotyczące postępowania podatnika (dostawcy) po wystawieniu faktury, sprzeciwiają się możliwości uwzględniania rabatu już w momencie wystawienia faktury pierwotnej, nawet jeżeli sprzedawca ma pewność, że nabywca dokona wcześniejszej zapłaty. Po stronie sprzedawcy, którego kontrahent skorzystał ze skonta, wystąpi zatem obowiązek wystawienia faktury korygującej in minus. Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 19 listopada 2014 r., nr IPTPP4/443-637/14-2/JM).

Dowód doręczenia faktury korygującej

W przypadku wystawienia korekty in minus dotyczącej skonta sprzedawca nie musi mieć potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę, aby obniżyć podstawę opodatkowania. Jak wynika bowiem z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, potwierdzenie to jest konieczne jedynie w przypadkach, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1–3 ustawy o VAT (a zatem przy udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustach i obniżkach ceny; zwróconych towarach i opakowaniach, zwróconej nabywcy całości lub części zaliczki). Wspomniany przepis nie odnosi się natomiast do przypadku obniżenia podstawy opodatkowania z powodu skonta. W związku z tym wystawienie faktury korygującej z tytułu skonta nie powoduje konieczności jej potwierdzania przez nabywcę. Potwierdzeniem takiego stanowiska jest również to, że przyczyną korekty jest działanie nabywcy, zatem należy przyjąć, że ma on wiedzę o prawidłowej wysokości należności publicznoprawnej, jaką jest uprawniony odliczyć.

Po stronie nabywcy

W myśl art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Prawo do odliczenia VAT naliczonego powstaje jednak nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT). Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminie określonym w art. 86 ust. 10 omawianej ustawy, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).

Dokumentacja VAT  po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Korekta podatku naliczonego

Po udzieleniu skonta sprzedawca jest zobowiązany do wystawienia faktury korygującej. W związku z tym po stronie nabywcy mogą pojawić się wątpliwości, w którym okresie rozliczeniowym powinna zostać uwzględniona korekta podatku naliczonego. W przypadku skonta obowiązujące przepisy ustawy o VAT nie zawierają regulacji jednoznacznie wskazującej na okres, w którym nabywca powinien uwzględnić korektę faktury wystawioną przez kontrahenta.

Ogólną regulację dotyczącą uwzględniania korekty przez nabywcę zawiera art. 86 ust. 19a ustawy o VAT. Stanowi on, że w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, o której mowa w art. 29a ust. 13 i ust. 14 ustawy o VAT, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Jeżeli nabywca nie skorzystał jeszcze z prawa do odliczenia przysługującego mu na podstawie faktury pierwotnej, a prawo takie mu przysługuje, powinien pamiętać o uwzględnieniu zmniejszenia podatku naliczonego wynikającego z faktury korygującej w momencie realizacji swojego uprawnienia.

Z powyższego przepisu wynika, że w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, o której mowa w art. 29a ust. 13 i ust. 14 ustawy, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę korygującą. Zatem art. 86 ust. 19a ustawy o VAT odwołuje się wprost do art. 29a ust. 13 i ust. 14 ustawy o VAT. Jednak art. 29a ust. 13 i 14 ustawy o VAT stanowi o korekcie dotyczącej art. 29a ust. 10 pkt 1–3 (rabaty, obniżki po sprzedaży). Regulacja dotycząca skonta w ustawie o VAT zawarta jest w art. 29a ust. 7 pkt 1.

Sprzeczne stanowiska

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 26 września 2014 r. (nr IPPP1/443-751/14-2/AS) uznał, że w momencie otrzymania faktury korygującej, uwzględniającej wartość skonta, podatnik będzie obowiązany, stosownie do art. 86 ust. 19a ustawy, dokonać korekty podatku w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę otrzymał: „(...) ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktury, w której nie uwzględniono przyszłego skonta w rozliczeniu za okresy wskazane w art. 86 ust. 10, 10b i 11 i 13 ustawy. Natomiast w momencie otrzymania faktury korygującej, uwzględniającej wartość udzielonego skonta, Wnioskodawca będzie obowiązany, stosownie do art. 86 ust. 19a ustawy, dokonać korekty podatku w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę otrzymał”.

Dlaczego komornicy sądowi muszą płacić VAT?

Można się jednak spotkać również z odmiennym stanowiskiem organów podatkowych, zgodnie z którym korekta podatku powinna nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nabywca zapłacił należność wynikającą z faktury. Takie też stanowisko przyjął dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 2 lipca 2014 r. (nr ITPP3/443-193/14/AT): „zaznacza się, że wprawdzie wskazane prawo do odliczenia podlega w niniejszej sprawie realizacji na warunkach przewidzianych w art. 86 ust. 10 i z uwzględnieniem przesłanek wynikających z art. 86 ust. 10b pkt 1, ust. 11 i 13, to jednakże w przypadku dotrzymania warunków udzielenia rabatu, z uwagi na treść art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy, Wnioskodawca (...) koryguje podatek w rozliczeniu za okres, kiedy zapłacił (jeśli odliczył już wcześniej całość faktury pierwotnej)”.

Co powinien zrobić podatnik

Odmienne stanowiska organów podatkowych w tym względzie utrudniają podatnikom prawidłowe rozliczenie podatku naliczonego w związku z otrzymanym rabatem. Z powodu braku jednolitego poglądu w kwestii ujęcia faktury korygującej przez nabywcę należy jednak przyjąć bardziej bezpieczne rozwiązanie, jakim jest uwzględnienie przez nabywcę korekty faktury w okresie jej otrzymania. ©?

Rzetelna dokumentacja

Nieuwzględniająca skonta faktura z tytułu dostawy, dla której nie ziścił się jeszcze warunek skorzystania z rabatu przez nabywcę, nie może zostać uznana za nierzetelną lub podającą kwoty niezgodne z rzeczywistością. Wobec tego nabywcy przysługuje pełne prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego zawartego w takiej fakturze. Nie ma podstaw, aby twierdzić, że nabywca powinien powstrzymywać się z ujęciem takiej faktury w swoim rozliczeniu podatkowym.

Małgorzata Lehmann-Ziaja

konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.

Podstawa prawna:

- Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).

Podyskutuj o tym na naszym FORUM