rada
Firma ma prawo odliczyć VAT z faktury za surowiec w miesiącu, w którym odebrała go od dostawcy i dostarczyła do przerobu, co spełnia warunek otrzymania towaru. Jeżeli miało to miejsce w lutym, odliczenie można zrealizować w rozliczeniu za luty albo marzec.
uzasadnienie
Termin odliczenia podatku naliczonego z otrzymanej faktury dokumentującej dostawę towaru określa przepis art. 86 ust. 10 i 11 ustawy o VAT. Na jego podstawie prawo to przysługuje w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym nabywca otrzymał fakturę. Jeżeli w tym okresie nabywca nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego o podatek wykazany w fakturze, może tego dokonać również w rozliczeniu za następny okres rozliczeniowy. Ponadto warunkiem odliczenia VAT w powyższych terminach jest również nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Moment otrzymania towaru przez nabywcę ma ścisły związek z momentem jego wydania przez dostawcę. Są one w zasadzie tożsame. Wprawdzie przepisy ustawy nie określają, co należy rozumieć przez oba z nich, to jednak należy zauważyć, że otrzymanie towaru w rozumieniu ustawy nie jest tożsame z fizycznym jego posiadaniem, a tym bardziej z posiadaniem go we własnym magazynie albo w punkcie sprzedaży. Dostawą towaru w VAT jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Dokumentem potwierdzającym takie przeniesienie jest faktura VAT. W praktyce mogą mieć miejsce różne sytuacje związane z wydaniem towaru. W zależności od warunków umowy towar może być dostarczony nabywcy w różny sposób, a mianowicie:
• bezpośrednio przez dostawcę (lub przewoźnika działającego na jego zlecenie) do magazynu nabywcy lub we wskazane przez niego miejsce. Wówczas momentem dokonania dostawy towaru jest fizyczne jego przemieszczenie (dostarczenie) do wskazanego miejsca;
• nabywca sam odbiera towar od dostawcy, własnym środkiem transportu. Za moment dostawy i otrzymania towaru uznaje się wówczas jego odbiór przez nabywcę z magazynu dostawcy;
• towar zostaje wydany przewoźnikowi działającemu na zlecenie nabywcy lub innej wskazanej przez niego osobie. Za moment wydania towaru uznaje się moment wydania towaru jednej z tych osób (art. 19 ust. 2 ustawy o VAT).
Warto zauważyć, że wydanie towaru nabywcy, a co się z tym łączy - przeniesienie prawa do rozporządzania nim jak właściciel, nie musi się wiązać z jednoczesnym wydaniem go z magazynu dostawcy (na zewnątrz). Może to nastąpić również bez fizycznego dokonania wywozu towaru od dostawcy. Momentem przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na nabywcę jest chwila postawienia towaru do dyspozycji nabywcy, chociaż fizycznie towar może się jeszcze znajdować zarówno w magazynie dostawcy, jak i w innym miejscu poza nim. W transakcjach międzynarodowych może to być np. umówiony port morski, z którego jest on odbierany przez nabywcę.
PRZYKŁAD
Firma (C) zakupiła surowiec od firmy (A) w miesiącu lutym. W tym też miesiącu otrzymała od niej fakturę VAT oraz dostarczyła surowiec bezpośrednio od dostawcy do firmy (B), która miała go przetworzyć. Za moment otrzymania towaru firma powinna uznać moment jego odbioru od sprzedawcy. W tym też momencie nastąpiło jego wydanie przez dostawcę. Firma ma prawo odliczyć VAT z tej faktury w rozliczeniu za luty albo za marzec.
Jeżeli odbiór towaru i jego dostawa do firmy (B) miałyby miejsce w marcu, to odliczenie VAT mogłoby odpowiednio nastąpić w rozliczeniu za marzec albo za kwiecień. Podatek naliczony z faktury dokumentującej usługę od usługodawcy (B) firma odliczy w miesiącu otrzymania od niej faktury albo w miesiącu następnym (usługa została wykonana w marcu).
Nie ma natomiast żadnego uzasadnienia dokumentowanie transakcji w sposób proponowany w pytaniu, czyli fakturą potwierdzającą dostawę przez firmę na usługodawcę (B) i następnie przez nią na firmę, obejmującą łącznie dostawę towaru i świadczenie usługi. Takie dokumentowanie byłoby błędne i niezgodne ze stanem faktycznym. Firma (B) wprawdzie otrzymała towar, ale nie w ramach przeniesienia prawa do dysponowania nim jak właściciel, tylko w celu jego przerobu, czyli wykonania na nim usługi. W świetle przedstawionej propozycji musiałoby dojść do dwu dostaw tego samego towaru: między firmami (C) a (B) oraz między (B) a (C), a to nie miało miejsca.
• art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 19 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT