RADA
Jeżeli wczasy są przekazywane pracownikom bezpłatnie, to zarówno zakup, jak i przekazanie nie wywołują żadnych skutków w VAT. Ani zakupu, ani przekazania nie trzeba wykazywać w ewidencji VAT oraz w deklaracjach VAT-7/VAT-7K. Natomiast gdy wczasy są przekazywane pracownikom za częściową odpłatnością, zakup oraz przekazanie należy wykazać w ewidencji VAT prowadzonej dla celów rozliczania usług turystyki według marży. Nie należy natomiast zakupu ani przekazania wykazywać w deklaracjach VAT-7/VAT-7K. Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Odsprzedaż wczasów przez zakłady pracy swoim pracownikom stanowi świadczenie usług turystyki. Jak bowiem wynika z orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w połączonych sprawach C-308/96 oraz C-94/97 The Howden Court Hotel, przepisy regulujące szczególne zasady opodatkowania usług turystyki mają zastosowanie nie tylko do podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie organizowania imprez turystycznych. Należy je stosować do każdego podatnika, który organizuje wycieczki lub wyjazdy we własnym imieniu i powierza innym podatnikom wykonanie usług z tym związanych. Takie też jest stanowisko reprezentowane przez organy podatkowe (zob. pismo Naczelnika Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach z 15 grudnia 2004 r. nr RO/436/240/2004). W konsekwencji odsprzedaż usług turystyki (do których należy zaliczyć usługi organizacji wczasów) przez zakłady pracy pracownikom jest świadczeniem usług turystyki.
Wczasy przekazywane odpłatnie
Dla opodatkowania usług turystyki przepisy przewidują szczególną procedurę marży określoną przepisami art. 119 ustawy o VAT. Od 1 stycznia 2008 r. stosowanie tej procedury do usług turystyki jest zdaniem organów podatkowych obowiązkowe. Dlatego jeśli nabywane wczasy są odsprzedawane za częściową odpłatnością, jesteście Państwo obowiązani prowadzić ewidencję VAT w sposób szczególny. Ewidencja ta powinna być prowadzona z uwzględnieniem kwot wydatkowanych na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Musicie posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty (art. 119 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług). W tej sytuacji odsprzedaż wczasów za częściową odpłatnością jest usługą podlegającą opodatkowaniu. Podstawą opodatkowania będzie marża, która w tym przypadku będzie wynosić 0 zł. A zatem VAT nie będzie musiał być naliczony. Mimo to na żądanie pracowników pracodawca musi wystawić fakturę VAT marża. Tej sprzedaży ani zakupów nie wykazuje jednak w deklaracji VAT.
PRZYKŁAD
Spółka zakupiła wczasy dla pracowników za cenę 2400 zł od osoby. Przekazuje pracownikom za 50-proc. odpłatnością (1200 zł od osoby). Kwota marży wyniesie 0 zł. Na fakturze VAT marża wystawionej na żądanie pracownika spółka powinna wpisać tylko kwotę do zapłaty 1200 zł, gdy są sprzedawane wczasy dla jednej osoby.
W przypadku przekazywania pracownikom wczasów za częściową odpłatnością w grę wchodzi również zastosowanie zasad ogólnych do opodatkowania odsprzedaży usług turystyki. Zdecydowanie jednak odradzamy wybór tego sposobu postępowania. Po pierwsze, jak zostało wskazane powyżej, organy podatkowe przyjmują, że od 1 stycznia 2008 r. stosowanie procedury marży do usług turystyki jest obowiązkowe (dotyczy to również odsprzedaży usług turystyki). Po drugie w takim przypadku organ podatkowy - ze względu na istniejące powiązania - mógłby zakwestionować zastosowaną cenę i oszacować Państwa obrót na podstawie przepisów art. 32 ustawy o podatku od towarów i usług. Ryzyko takie - przynajmniej w teorii - istnieje również w przypadku zastosowania procedury marży do odsprzedaży usług za częściową odpłatnością. Jest jednak znacznie mniejsze ze względu na fakt, że w przypadku stosowania tej procedury wyłączone jest ryzyko naruszenia interesów Skarbu Państwa.
Wczasy przekazywane nieodpłatnie
Nieco inaczej będzie wyglądać rozliczenie, gdy wczasy są przyznawane pracownikom bezpłatnie. W takim przypadku nie dojdzie do opodatkowania VAT. Jednym z warunków opodatkowania nieodpłatnie świadczonych usług jest bowiem istnienie prawa do odliczenia przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami (art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług). Państwa firma kupuje usługę od biur podróży, które opodatkowują ją od marży. Na otrzymanych fakturach VAT marża nie występuje zatem podatek naliczony, który mógłby być ewentualnie odliczony. Należy w tej sytuacji uznać, że prawo do odliczenia przy zakupie tych usług nie przysługiwało. Dlatego przekazanie wczasów nie podlega VAT.
• art. 8 ust. 2, art. 32 oraz art. 119 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług -- Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy