rada
Nie. Odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu VAT i nie należy wystawiać faktury w celu potwierdzenia otrzymania takiego odszkodowania. W celu udokumentowania wypłaty odszkodowania można wystawić notę księgową.
uzasadnienie
Odszkodowanie nie jest ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług. Nie podlega zatem regulacjom ustawy o VAT. Jest zadośćuczynieniem za utracone korzyści. Ponieważ nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT, nie można jej potwierdzić wystawiając fakturę VAT. Wskazane jest w tym przypadku wystawienie noty księgowej.
Z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że opodatkowaniu podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zatem odszkodowanie nie podlega VAT. Nie jest bowiem zapłatą za dostawę towaru ani zapłatą za świadczenie usług. Odszkodowanie nie zostało zdefiniowane w ustawie. Definicja taka znajduje się natomiast w Kodeksie cywilnym. Kodeks cywilny podaje, że odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poniósł poszkodowany, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono szkody. Biorąc pod uwagę definicję świadczenia usług, nie można uznać, że zapłata przez spółkę B na rzecz spółki A odszkodowania stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez nią usługę. Istotą odszkodowania nie jest bowiem płatność za świadczenie, a zatem jest to transakcja nieekwiwalentna.
Podsumowując: Wypłacona kwota pieniężna w części, w jakiej stanowi rekompensatę za utrudnienia, z jakimi spółka A oraz jej kontrahenci musieli się borykać podczas budowy zakładu produkcyjnego spółki B, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Nie jest bowiem ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług. W celu jej udokumentowania należy wystawić notę księgową. Błędem byłoby potwierdzenie wypłaty odszkodowania fakturą VAT. Faktura VAT dokumentuje bowiem tylko czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
WAŻNE
Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poniósł poszkodowany, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono szkody. Dlatego nie podlega VAT.
• art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444
Ewa Michalak
ekspert w zakresie VAT