Posiadam uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Zawieram umowy na kompleksowe usługi. Nie jestem doradcą podatkowym. Czy mogę korzystać ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów? Usługi zostały przez GUS sklasyfikowane jako 74.12.20.
RADA
Tak, świadczone przez Pana usługi będą mogły korzystać ze zwolnienia. Niektóre organy podatkowe zajmują jednak odmienne stanowisko.
UZASADNIENIE
Usług księgowych, polegających również na sporządzaniu deklaracji, nie należy zaliczać do usług doradczych, świadcząc które podatnik nie może korzystać ze zwolnienia. Ponieważ w art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług zostały wymienione przypadki, kiedy podatnicy VAT nie mogą stosować zwolnienia ze względu na wysokość obrotów. Dotyczy to podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie. Jednocześnie Minister Finansów w rozporządzeniu w sprawie faktur określił listę usług, w przypadku świadczenia których nie można korzystać ze zwolnienia. Lista ta stanowi uszczegółowienie przypadków określonych w ustawie. Są to między innymi usługi rzeczoznawstwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego.
Jak wynika z pisma Ministerstwa Finansów z 16 listopada 2006 r. nr PT3/PP3-812-112/2006/LW/823, usługi rzeczoznawstwa wskazane w tym rozporządzeniu stanowią jednocześnie doradztwo inne niż doradztwo rolnicze związane z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, zatem również doradztwo podatkowe. Dla celów podatkowych pojęcie „doradztwo” mieści się w pojęciu „rzeczoznawstwo” i jest wyłączone ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.
W przypadku podatników prowadzących biura rachunkowe, nieposiadających uprawnień doradcy podatkowego powstaje problem, czy świadczone przez nich usługi należy zaliczyć do usług doradztwa, które nie mogą korzystać ze zwolnienia. Obecnie obowiązująca ustawa o doradztwie podatkowym zalicza do usług doradztwa również usługi polegające na sporządzaniu, w imieniu zleceniodawców i na ich rzecz, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie.
Jednak przepisy ustawy o VAT uznają, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i turystycznych. To oznacza, że o zaliczeniu do usług doradczych powinna decydować PKWiU. Źródłem prawa dla podatnika VAT jest bowiem ustawa o podatku od towarów i usług, a nie ustawa o doradztwie podatkowym.
WAŻNE
O prawie podatnika do korzystania ze zwolnienia z VAT, gdy świadczy usługi księgowe, decyduje nie ustawa o doradztwie podatkowym, lecz ustawa o podatku o towarów i usług oraz wydane na jej podstawie akty wykonawcze, a także normy techniczne (PKWiU).
Ustawodawca nie określił jednak symboli grupowań klasyfikacyjnych, a PKWiU nie wyodrębnia jednego grupowania obejmującego usługi w zakresie doradztwa. W konsekwencji usługi tego rodzaju mogą należeć do różnych grupowań zawartych w klasyfikacji. Dla określenia, czy świadczone usługi są usługami doradczymi, jak wynika z Zasad Metodycznych PKWiU, największe znaczenie ma nazwa grupowania.
Świadczone usługi księgowe mogą mieścić się w następujących grupowaniach:
1) PKWiU 74.12.20-00.00 „Usługi w zakresie księgowości, z wyjątkiem deklaracji podatkowych”;
2) PKWiU 74.12.13-00.00 „Usługi w zakresie sprawozdań finansowych”;
3) PKWiU 74.12.30-00.00 „Usługi w zakresie doradztwa podatkowego”.
Ponieważ będzie Pan świadczył kompleksowe usługi księgowe (w tym sporządzania deklaracji podatkowych) na rzecz konkretnego zleceniodawcy, które mieszczą się w grupowaniu PKWiU 74.12.20-00.00 „Usługi w zakresie księgowości, z wyłączeniem deklaracji podatkowych”, może Pan korzystać ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów. Klasyfikacje te nie obejmują bowiem usług doradztwa podatkowego.
Ponadto, niezależnie od klasyfikacji statystycznych, ważne znaczenie ma również istota świadczonych usług.
W wyroku z 15 lutego 2008 r., sygn. akt I SA/Lu 710/07, WSA w Lublinie odwołał się do wyroku TK, który orzekł, że art. 3a ustawy z 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym jest zgodny z konstytucją. Według TK: „[...] pojęcie >doradzenie< w potocznym rozumieniu oznacza właśnie udzielanie porad, opinii i wyjaśnień. Chodzi tu zatem o czynności polegające na opracowaniu pewnej koncepcji czy strategii, na podstawie której podatnik podejmować będzie konkretne działania [...] należy stwierdzić, że zakres uprawnień w sferze doradztwa podatkowego zastrzeżony dla osób wykonujących zawód zaufania publicznego dotyczy tylko i wyłącznie udzielania owych porad, opinii i wyjaśnień dotyczących obowiązków podatkowych podatników, płatników i inkasentów. Czynności polegające na prowadzeniu ksiąg i ewidencji podatkowych z istoty swej bliskie są działalności zawodowej osób uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, a czynności polegające na sporządzaniu deklaracji i zeznań podatkowych mają w znacznej mierze charakter techniczny, a nie prawny, choćby z tego względu, że sporządzane są na podstawie innych dokumentów, w szczególności ksiąg rachunkowych. Ich wykonywanie wymaga zatem wiedzy z zakresu księgowości i podatków, którą to wiedzę mają podmioty uprawnione, zgodnie z odrębnymi przepisami, do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych”.
Dlatego sam fakt sporządzania klientom deklaracji nie może decydować o zaliczeniu świadczonych usług do usług doradztwa.
• art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444
Marcin Jasiński
ekspert w zakresie VAT