rada
W takim przypadku obie usługi należy rozliczać odrębnie według zasad przewidzianych dla każdej z nich. Dla usług magazynowania obowiązek podatkowy powstaje na tych samych zasadach jak usługi najmu. Szczegóły w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane na potrzeby VAT za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki (art. 8 ust. 3 ustawy o VAT). Wynika z tego, że firma dla każdej ze świadczonych usług powinna odrębnie ustalić jej rodzaj zgodnie z Polską Klasyfikacja Wyrobów i Usług oraz zastosować dla każdej z nich odpowiedni (wymagany) sposób rozliczenia VAT. Z pytania wynika, ze firma świadczy dwa rodzaje usług, a mianowicie usługi magazynowania towarów oraz usługi transportowe. Oba rodzaje usług sklasyfikowane zostały w PKWiU odrębnie. Każda z tych usług podlega również innym zasadom rozliczenia VAT.
Usługi magazynowania
Usługi magazynowania mieszczą się w grupowaniu PKWiU 63.12.14 „Usługi magazynowania i przechowywania towarów, pozostałe”. Nie są one wprawdzie tożsame z usługami najmu, które sklasyfikowane zostały odrębnie w grupowaniu PKWiU 70.20.11, jednak obowiązek w VAT powstaje dla nich na tych samych, szczególnych zasadach. To samo dotyczy ich dokumentowania. Dla usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze (art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT). Otrzymanie części zapłaty powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15 ustawy o VAT).
Wynika z tego, że obowiązek podatkowy od usług magazynowania (przechowywania) towarów powstaje z chwilą otrzymania całości lub części (w tej części) należności, nie później jednak niż z terminem płatności określonym w umowie lub na fakturze.
Fakturę dokumentującą tę usługę należy wystawić nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego (§ 15 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur). Faktura VAT w takich przypadkach nie może być wystawiona wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego. Wynika z tego, że moment wystawienia faktury nie rodzi obowiązku podatkowego w VAT od omawianej usługi. Określenie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonej usługi magazynowania towarów wymaga zatem respektowania przez firmę postanowień wynikających zarówno z umowy, jak i uregulowań ustawowych w zakresie podatku od towarów i usług.
W zależności od warunków umowy oraz terminu otrzymania faktycznej należności za świadczenie usługi obowiązek ten może powstać w różnych terminach. Zobrazują to podane poniżej przykłady.
Załóżmy, że określony w umowie termin płatności czynszu to 10 dzień miesiąca następującego po miesiącu magazynowania towaru.
PRZYKŁAD
Firma otrzymała czynsz za czerwiec w terminie płatności, czyli 10 lipca 2008 r. Obowiązek podatkowy powstał w tym dniu. Firma miała obowiązek wykazania podatku należnego z tytułu świadczonej usługi magazynowania w deklaracji za lipiec 2008 r. Fakturę natomiast firma mogła wystawić najwcześniej 11 czerwca (30 dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego) i nie później niż w dniu jego powstania, czyli 10 lipca 2008 r.
PRZYKŁAD
Usługobiorca uregulował należny czynsz za czerwiec 30 czerwca, czyli przed terminem płatności. Obowiązek podatkowy powstał z chwilą otrzymania tej zapłaty. Moment powstania obowiązku podatkowego wyznacza w tym przypadku moment otrzymania zapłaty, nawet jeżeli umowa przewiduje późniejszy termin zapłaty (10 dzień każdego miesiąca). Należny VAT od usługi należało rozliczyć w deklaracji za czerwiec. W tym przypadku firma powinna fakturę VAT wystawić najpóźniej 30 czerwca.
PRZYKŁAD
Usługobiorca uregulował należny czynsz za czerwiec łącznie z czynszem za lipiec w łącznej kwocie 2600 zł 10 sierpnia. Obowiązek podatkowy od czynszu za czerwiec w kwocie 1300 zł powstał 10 lipca (zgodnie z umową), a w pozostałej kwocie 10 sierpnia. Należny VAT za czerwiec podlega rozliczeniu w deklaracji za lipiec. Ostateczny termin wystawienia faktury za czerwiec to 10 lipca. Obowiązek podatkowy powstaje w tym przypadku niezależnie od terminu otrzymania należności (nawet wówczas, gdyby firma jej nie otrzymała w ogóle).
Takie same zasady określania obowiązku podatkowego mają zastosowanie do płatności częściowej (np. w ratach).
PRZYKŁAD
Załóżmy, ze usługobiorca uregulował 30% należności za czerwiec 28 czerwca, a pozostałą część 15 lipca 2008 r. Obowiązek podatkowy powstał dwa razy:
- raz w dniu 28 czerwca, w części otrzymanej należności,
- drugi raz 10 lipca - zgodnie z treścią umowy - w pozostałej części.
Należałoby usługę udokumentować dwa razy i wykazać ją odpowiednio w deklaracjach za czerwiec i za lipiec.
Usługi transportu
Niezależnie od usług magazynowania towarów firma świadczy również usługi transportowe. Powinna je zatem traktować jako odrębną usługę i rozliczać od nich VAT według przewidzianych dla nich zasad. Usługi transportu sklasyfikowane są w grupowaniu PKWiU 60. Obowiązek podatkowy w przypadku wykonywania usług transportowych powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia ich wykonania (art. 19 ust. 13 pkt 2a ustawy o VAT).
Moment powstania obowiązku podatkowego wyznacza zatem dzień otrzymania należności za wykonana usługę, a jeżeli nie zostanie wpłacona należność w okresie 30 dni od dnia jej wykonania, powstaje on ostatecznie w 30 dniu od jej wykonania. Bez znaczenia, w tym przypadku jest fakt, że z umowy między stronami wynika dłuższy niż 30-dniowy termin płatności za świadczenie.
Za moment wykonania usługi sprzedawca, co do zasady, powinien uznać moment dostawy towaru do miejsca jego przeznaczenia. Zasady wystawiania faktur są takie same jak przy usługach magazynowania towaru. Należy ją wystawić nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Może być również wystawiona na 30 dni przed jego powstaniem.
PRZYKŁAD
Załóżmy, że firma wykonała usługę transportową 15 czerwca. Fakturę wystawiła z datą 21 czerwca. Należność za usługę wpłynęła na konto firmy 30 czerwca. Ponieważ należność wpłynęła przed upływem 30 dnia od dnia wykonania usługi, obowiązek podatkowy powstanie w dniu jej otrzymania, tj. 30 czerwca. Firma powinna rozliczyć należny od niej VAT w deklaracji za czerwiec. Jeżeli należność wpłynęłaby po upływie 30 dni od dnia wykonania usługi, obowiązek podatkowy powstałby ostatecznie 15 lipca (tj. w 30 dniu od dnia jej wykonania).
Świadczenie złożone
Istnieje możliwość potraktowania usługi magazynowania i transportu jako całość. W tym przypadku sądy oraz organy podatkowe powołują się na wyrok ETS z 27 października 2005 r. w sprawie C 41/04. Trybunał zajął stanowisko, że: „Jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej”.
Czy jest to usługa transportowa, czy magazynowania, nie może decydować wartość usługi.
WSA we Wrocławiu w wyroku z 28 lutego 2008 r., sygn.akt I SA/Wr 1632/07, stwierdził, że: „W stanie faktycznym przyjętym przez Sąd wyprodukowanie okien przewyższa wartościowo usługę dostawy, jak i zamontowania okien, będąc zasadniczym elementem kalkulacji wartości usługi. Powyższe jednak nie może stanowić o charakterze wykonanej przez podatnika usługi złożonej (co potwierdził zresztą ETS w powołanym orzeczeniu) i unicestwić istoty zawieranych przez skarżącego umów”.
Dlatego jeśli zostanie zawarta umowa na świadczenie usługi magazynowania i w ramach tej usługi będą Państwo transportować towar w wyznaczone miejsce, to świadczoną usługę można uznać za usługę magazynowania. W takim przypadku do całości stosujemy zasady przewidziane dla usług magazynowania.
Organy podatkowe wymagają, aby na fakturze nie wyszczególniać wówczas usługi pomocniczej, w naszym przypadku transportowej, i wpisywać na fakturze „świadczenie usługi magazynowania”.
• art. 19 ust. 13 pkt 2a i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888
• § 15 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 95, poz. 798; ost.zm. z 2008 r. Nr 89, poz. 542
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT