RADA
Tak, gdyż podatnik ma prawo do złożenia korekty deklaracji VAT zarówno po zakończeniu kontroli podatkowej wszczętej na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, jak i po zakończeniu kontroli skarbowej na podstawie ustawy o kontroli skarbowej. Podatnik ma prawo do złożenia korekty deklaracji VAT również w trakcie trwania kontroli, ale tylko w zakresie nieobjętym tą kontrolą. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Od 1 grudnia 2008 r. został uchylony przepis § 3 art. 81b Ordynacji. Z przepisu tego wynikało, że po zakończeniu kontroli podatkowej podatnik nie może dokonać korekty deklaracji VAT w zakresie, w jakim kontrola stwierdziła nieprawidłowości w rozliczeniu VAT. Nawet jeżeli podatnik złożył taką korektę, była ona nieskuteczna. W efekcie podatnik musiał czekać na wszczęcie pokontrolnego postępowania podatkowego oraz wydanie decyzji wymiarowej.
Z kolei przepisy o kontroli skarbowej nie przewidywały takiego ograniczenia prawa do korekty. Zatem po zakończeniu kontroli skarbowej podatnik mógł zgodnie z przepisami o kontroli skarbowej dokonać skutecznej korekty deklaracji VAT.
Po uchyleniu wspomnianego § 3 w art. 81b Ordynacji podatnik ma prawo do dokonania korekty deklaracji VAT po zakończeniu kontroli podatkowej wszczętej również na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.
Uchylony przepis § 3 art. 81b był kontrowersyjny i uciążliwy dla podatników. Po pierwsze, z jego literalnej treści wynikało, że podatnik całkowicie traci prawo do jakiejkolwiek korekty VAT po kontroli podatkowej. Dopiero wyjaśnienia organów podatkowych spowodowały ustalenie, że chodzi tylko o utratę prawa do korekty w zakresie objętym przedmiotem kontroli. Po drugie, nie było racjonalnego uzasadnienia dla tego ograniczenia - dlaczego bowiem ograniczać podatnikowi prawo do dokonania dobrowolnej korekty VAT?
Warto zatem wspomnieć, że kierując się pierwszeństwem prawa wspólnotowego, sądy odmawiały stosowania § 3 art. 81b (wyrok WSA w Łodzi z 5 sierpnia 2008 r., sygn. akt I SA/Łd 149/08). Istnieją więc przesłanki, aby stwierdzić, że również przed 1 grudnia 2008 r. podatnicy zachowywali prawo do nieograniczonej korekty VAT naliczonego po kontroli podatkowej zarówno w zakresie nieobjętym kontrolą, jak i w zakresie będącym przedmiotem kontroli.
Prawo do korekty VAT w prawie wspólnotowym
W powołanym wcześniej wyroku z 5 sierpnia 2008 r. WSA w Łodzi podkreślił, że:
Polska od 1 maja 2004 r. jest członkiem Unii Europejskiej, wobec tego wszelkie przepisy stanowione przez tę organizację międzynarodową, w myśl art. 91 ust. 3 Konstytucji RP, stały się częścią polskiego porządku prawnego, i to z pierwszeństwem przed normami prawa krajowego. Co więcej, sąd wskazał, że w razie sprzeczności prawa krajowego z prawem wspólnotowym każdy stosujący prawo winien jest przyznać pierwszeństwo normie prawa wspólnotowego. Z przepisów dyrektywy VAT (art. 184 dyrektywy 2006/112/WE) wynika brak ograniczeń w korzystaniu przez podatnika z prawa do korekty po kontroli podatkowej. W związku z tym art. 81b § 3 Ordynacji podatkowej jako przepis niezgodny z przepisami wspólnotowymi nie może stanowić podstawy do ograniczania prawa do korekty deklaracji.
(...) art. 81b § 3 Ordynacji podatkowej nie może stanowić podstawy do limitowania prawa do korekty. Jest ono uregulowane w przepisach szóstej dyrektywy (obecnie dyrektywa 112). Natomiast art. 20 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy (obecnie art. 184 dyrektywy 112), podlegający bezpośredniemu stosowaniu, nie ogranicza podatnika VAT w korzystaniu z możliwości korygowania deklaracji. W szczególności nie ustanawia przeszkody w korzystaniu z prawa do korekty w postaci kontroli podatkowej. Tym samym przyjąć należy, że możliwość skorygowania deklaracji VAT przysługuje niezależnie od wszczęcia postępowania kontrolnego.
Reasumując, od 1 stycznia 2009 r. podatnik może skutecznie złożyć korektę deklaracji VAT po zakończeniu kontroli, niezależnie od tego, czy jest to kontrola skarbowa czy podatkowa.
• art. 81b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320
• art. 184 dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz.Urz. UE L Nr 347, poz. 1
Marta Wysocka
konsultant podatkowy