Z początkiem nowego roku do ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, dalej: ustawa o VAT) dodany został art. 106b ust. 5, zgodnie z którym w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
Z powyższego uregulowania wynika, że jeżeli sprzedaż na rzecz polskiego lub unijnego podatnika zostanie udokumentowana paragonem, który nie zawiera numeru NIP (nr VAT UE) nabywcy, to nawet na jego żądanie sprzedawca nie będzie mógł do tego paragonu wystawić faktury na podatnika polskiego lub unijnego.
Ponadto, w razie niedostosowania się do nowych zasad, ustawodawca przewidział sankcje, które wymienione zostały w art. 106b ust. 6 oraz art. 109a ustawy o VAT. W razie wystawienia faktury na podatnika polskiego lub unijnego do sprzedaży udokumentowanej paragonem bez numeru NIP (VAT UE) nabywcy, organ podatkowy ustala podatnikowi (sprzedawcy) dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania nie ustala się. Taka sama sankcja dotyczy nabywcy (polskiego podatnika), który ujmie w ewidencji taką fakturę (fakturę wystawioną na podatnika w oparciu o paragon niezawierający nr NIP nabywcy).
Od powyższych regulacji ustawodawca przewidział jedno wyłączenie w art. 106b ust. 7 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, określonych wyżej zasad nie stosuje się wobec podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0). Zatem podmioty świadczące usługi taksówkarskie mogą nadal wystawiać faktury na podatników polskich lub unijnych również w przypadku sprzedaży udokumentowanej paragonem niezawierającym numeru NIP (VAT UE) nabywcy.
Powyżej opisane zmiany zostały wprowadzone ze względu na nadużycia polegające na wystawianiu faktur na zaprzyjaźnione firmy (niejednokrotnie w zamian za korzyść majątkową), do paragonów fiskalnych wygenerowanych przez kasę, a nieodebranych przez klientów. Firmy na podstawie wystawionych faktur dokonywały odliczenia podatku VAT, mimo że w rzeczywistości nie nabyły towarów ani usług. Celem wprowadzonych zmian jest uszczelnienie systemu podatku VAT.
Agnieszka Budziak, Konsultant podatkowy w ECDP Tax Żuk Komorniczak i Wspólnicy sp. k.
Polecamy: VAT 2020. Komentarz
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: Kasy fiskalne 2020