Zdaniem organów podatkowych dopiero po fizycznym zwrocie towaru możliwe będzie udokumentowanie tego faktu stosowną fakturą korygującą. Decydujące dla obniżenia obrotu u podatnika jest zdarzenie, które skutkuje obniżeniem tego obrotu, np. zwrot towarów, których dostawa podlegała opodatkowaniu. Natomiast faktura korygująca stanowi jedynie, dokumentujący to zdarzenie, element formalny, istotny dla realizacji uprawnienia w zakresie obniżenia obrotu. Organy podatkowe uznają zatem, że bez względu na przyczynę zwrotu towaru, korekta faktury pierwotnej jest możliwa dopiero po fizycznym zwrotnym otrzymaniu tego towaru.
Potwierdzają to także organy podatkowe. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 marca 2012 r. (sygn. IPPP1/443-1/12-2/AP), które jest aktualne również w obecnym stanie prawnym, czytamy:
(...) jedynym warunkiem uzasadniającym prawidłowe działanie podatnika polegające na wystawieniu faktury korygującej jest zaistnienie faktycznego zwrotu towaru, w następstwie czego zmniejszony zostaje obrót, co też wpływa na wysokość odprowadzanego VAT. Dopiero z chwilą zwrotu przez nabywcę towaru podatnik-sprzedawca, tj. Spółka, może wystawić fakturę korygującą, w następstwie czego zmniejszony zostaje obrót stanowiący podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym, warunkiem koniecznym do wystawienia faktury korygującej w przedmiotowej sprawie jest zwrot towaru, który musi być dokonany.
Jednak jest to zawężająca interpretacja, pomijająca cywilnoprawne skutki odstąpienia od umowy sprzedaży, a zagadnienie to jest przecież kluczowe do oceny skutków tego zdarzenia na gruncie przepisów podatkowych. Czym innym jest bowiem zwrot towaru przez nabywcę sprzedawcy w wyniku np. realizacji uprawnień reklamacyjnych, a czym innym - odstąpienie od umowy. Warto przywołać w tym miejscu uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z 27 lutego 2003 r. (sygn. akt III CZP 80/2002), w której orzeczono, że odstąpienie od umowy sprzedaży rzeczy ruchomej powoduje przejście własności tej rzeczy z powrotem na zbywcę.
Dokumentacja VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
Monitor Księgowego – prenumerata
VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Zdaniem SN nie ma podstaw, by do powrotnego przejścia własności stosować wymóg przeniesienia posiadania rzeczy wprowadzony przez ustawodawcę przy umownym przeniesieniu własności rzeczy oznaczonej co do gatunku dla osiągnięcia celu, jaki przy odstąpieniu od umowy w ogóle nie występuje, rzecz już bowiem uprzednio została zindywidualizowana. Dlatego, można próbować bronić stanowiska, że w opisanej w pytaniu sytuacji możliwe jest wystawienie faktury korygującej przed fizycznym zwrotem (odzyskaniem) towaru przez sprzedawcę.
Z kolei WSA w Szczecinie, który w niemal analogicznym stanie faktycznym, jak opisany w pytaniu, w wyroku z 17 marca 2004 r. (sygn. akt SA/Sz 1697/02) stwierdził, że:
Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Izby Skarbowej, że Spółka przedwcześnie wystawiła fakturę korygującą. Przepis § 43 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia wykonawczego Ministra Finansów przewidujący wystawienie faktury korygującej w przypadku zwrotu towaru sprzedawcy nie może być rozumiany w ten sposób, że najpierw towar powinien być zwrócony, aby sprzedawca mógł dokonać korekty [obecnie art. 106j ustawy o VAT - przyp. autora]. Wystawiający fakturę korygującą nadal pozostaje w pozycji sprzedawcy, może więc wystawić fakturę korygującą przed faktycznym zwrotem towaru. Wskazuje na to art. 6 ust. 4 ustawy o VAT [obecnie art. 19a ustawy o VAT - przyp. autora] dotyczący powstania obowiązku podatkowego sprzedawcy w sytuacji - jak w rozpatrywanej sprawie - gdy sprzedaż towaru powinna być potwierdzona fakturą. Przepis ten nie ogranicza możliwości wystawienia faktury przed wydaniem towaru. Również ograniczenia takiego nie wprowadza § 40 omawianego rozporządzenia Ministra Finansów. Odpowiednio zasady te mają zastosowanie do faktur korygujących /in minus/, w związku z czym zarzut przedwczesnego wystawienia przez Spółkę faktury korygującej, przed faktycznym zwrotem towaru, należało uznać za nieuzasadniony.
Stanowisko przedstawione przez sąd jest aktualne również w obecnym stanie prawnym.
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312