Obowiązek prowadzenia kas rejestrujących powstaje, gdy spełnione są następujące warunki:
1. Podatnicy dokonują sprzedaży na rzecz wskazanych odbiorców - osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Rozstrzygającym i zasadniczym wymogiem, powodującym powstanie obowiązku prowadzenia kas jest zatem status nabywcy towarów lub usług (art. 111 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT).
Świadczenie usług, nawet w pewnej części, za które wynagrodzenie płacą inne podmioty niż osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, powoduje że warunek nie jest spełniony.
Polecamy: Amortyzacja podatkowa
Polecamy: Faktura VAT od A do Z
Osoby fizyczne są ostatecznymi nabywcami, u których nie występuje podatek należny, nie dokonują odliczeń. Dzięki kasie fiskalnej mogą otrzymać dokument z informacjami o zawartej transakcji, a to ułatwia kontrolę wykonywanych czynności.
Podatnikami są (art. 15 ust.1 ustawy o VAT):
- osoby prawne,
- jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,
- osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Konieczność prowadzenia kas rejestrujących powstaje niezależnie od tego, czy podatnicy odprowadzają podatek VAT, czy też wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub są od jego płacenia zwolnieni. Decydującym kryterium jest to, czy wykonywane świadczenia skierowane są do osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Regulacja ta została także potwierdzona w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, z dnia 15 marca 2011 roku (I SA/Bd 19/11).
2. Podatnik nie podlega zwolnieniom od obowiązku prowadzenia kas rejestrujących.
Takie zwolnienia wprowadzone zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930), obowiązującym od 1 stycznia 2011 roku.
Zwolnieniem są objęte usługi, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem).
Z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie transakcji dotyczyła zapłata. Ponadto zwolnienie nie dotyczy tych podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie usług przed 1 stycznia 2011 r. (§ 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia oraz pkt 37 załącznika).
Rozporządzenie przedłużyło możliwość stosowania zwolnienia z omawianego obowiązku do dnia 30 kwietnia 2011 roku, w przypadku świadczenia usług dotyczących ochrony zdrowia i opieki społecznej, jeżeli usługi te podlegały zwolnieniu na mocy wcześniejszego rozporządzenia obowiązującego do 31 grudnia 2010 roku (Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 224, poz. 1797)).
Zatem od 1 maja powstał obowiązek ewidencjonowania tych usług przy pomocy kas rejestrujących.
Polecamy: Postępowanie podatkowe
Natomiast zwolnienie z tego obowiązku trwające aż do 31 grudnia 2012 roku dotyczy tych podmiotów, u których kwota obrotu z działalności w poprzednim roku podatkowym nie była wyższa niż 40.000 zł (chyba że już wcześniej istniał wobec nich obowiązek ewidencjonowania).
Po przekroczeniu tej kwoty odpada możliwość stosowania zwolnienia. Jednak następuje to dopiero po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie sumy 40.000 zł.
Przepis art. 111 ust.5 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 (zakup kasy rejestrującej) na rachunek bankowy podatnika w terminie do 25. dnia od daty złożenia wniosku przez podatnika
Na temat odliczeń wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 23 lipca 2009 roku (I FSK 1910/08).
Zastosowanie powyższych przepisów podatkowych w przypadku DOS.
Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. DOS postanowił, że wymagane opłaty będą wnoszone na rachunek bankowy. Wcześniej mieszkańcy domu mogli wnosić opłatę do kasy domu, mimo że DOS nie rozpoczął przed dniem 1 stycznia 2011 r. ewidencjonowania wykonywanych czynności za pomocą kas rejestrujących.
Jeżeli kwota obrotu z działalności DOS w poprzednim roku podatkowym przekroczyła sumę 40 000 tysięcy, zwolnienie mogło być stosowane do 31 kwietnia 2011 roku. Jednak w omawianym przypadku DOS przyjmuje w całości zapłatę za świadczone usługi przelewem na rachunek bankowy. Z dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczy.
W związku z tym Dom Opieki Społecznej będzie mógł stosować zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej obrotu z działalności do dnia 31 grudnia 2012 r. (pod warunkiem, że w tym czasie nie pojawią się okoliczności ograniczające tą możliwość).
Tekst powstał na podstawie indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 24 sierpnia 2011 roku , wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (IPTPP2/443-178/11-6/AW).