Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
Zagraniczny usługobiorca, który korzysta z usług firmy w Polsce, nie może być uznany za posiadającego stałe miejsce prowadzenia działalności w tym kraju jedynie z powodu posiadania innych stałych miejsc prowadzenia działalności. W rezultacie, świadczenie usług na rzecz takiego podmiotu, zdaniem NSA, nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce.
Opis sprawy
Spór rozpoczął się od wniosku spółki o wydanie interpretacji indywidualnej. Spółka wskazała, że ma swoją siedzibę w Polsce, ale jest częścią międzynarodowej grupy holdingowej, która działa w branży usług poligraficznych oraz pokrewnych, w tym w zakresie outsourcingu procesów biznesowych związanych z dokumentacją. Głównym celem działalności spółki jest zarządzanie procesem produkcji i logistyką dostaw elementów składowych produktów powierzonych przez klientów. Usługi świadczone przez spółkę obejmują różne zadania, takie jak przechowywanie, kompletowanie, pakowanie, adresowanie i kontrolowanie zawartości produktów, które są dostarczane do ostatecznych odbiorców.
W ramach swojej działalności, spółka udziela również wsparcia innemu podmiotowi należącemu do grupy holdingowej, który ma swoją siedzibę na terenie innego kraju. Podmiot ten jest zarejestrowany w kraju siedziby w celu opodatkowania podatkiem od wartości dodanej i realizacji transakcji wewnątrzwspólnotowych. Głównym profilem działalności podmiotu jest produkcja poligraficzna, która odbywa się w zakładzie produkcyjnym usytuowanym na terenie kraju siedziby.
Spółka złożyła wniosek do organu podatkowego o wydanie interpretacji indywidualnej, w której zapytała, czy mimo posiadania przez kontrahenta stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, miejscem świadczenia usług realizowanych przez spółkę na rzecz kontrahenta jest terytorium kraju jego siedziby, co skutkowałoby brakiem opodatkowania tych usług w Polsce na podstawie art. 28b ust. 2 ustawy o VAT.
Głównym argumentem spółki przemawiającym za tym stanowiskiem był fakt, że usługi, o których mowa, nie są świadczone przez spółkę dla polskiej działalności kontrahenta. W rzeczywistości, polska obecność kontrahenta jest jedynie czynnikiem, który w pewnym zakresie dotyczy usług, ale nie jest podmiotem, dla którego usługi są świadczone.
Co za to fiskus?
Dyrektor KIS nie zgodził się z wnioskodawcą co do tego, że opisane usługi nie są świadczone przez zainteresowanego dla polskiego stałego miejsca działalności kontrahenta. Zainteresowany będzie bowiem odpowiedzialny za wsparcie procesu sprzedaży dotyczącego całej działalności handlowej kontrahenta, zarówno sprzedaży realizowanej z kraju jego siedziby, jak i sprzedaży realizowanej ze stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Dlatego też, część usług wsparcia będzie świadczona przez wnioskodawcę na rzecz stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej kontrahenta w Polsce, a pozostała część usług wsparcia będzie świadczona dla działalności gospodarczej prowadzonej przez kontrahenta na terenie kraju siedziby.
Pomimo, że wsparcie procesu sprzedaży realizowane ze stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej jest mniejsze w porównaniu do wsparcia sprzedaży realizowanej z kraju siedziby, nie można zaniedbać stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej kontrahenta znajdujących się w Polsce. W związku z tym, nie można uznać, że miejsce świadczenia usług wsparcia świadczonych przez wnioskodawcę na rzecz kontrahenta ogranicza się wyłącznie do kraju jego siedziby.
Według organu, art. 28b ust. 2 ustawy o VAT znajdzie zastosowanie do części usług wsparcia świadczonych przez wnioskodawcę na rzecz stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej kontrahenta. Sąd pierwszej instancji przychylił się do stanowiska organu podatkowego.
NSA po stronie podatnika
Według NSA nieprawidłowe jest stanowisko organu interpretacyjnego i sądu pierwszej instancji, które zakłada, że do części usług wsparcia świadczonych przez wnioskodawcę na rzecz stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej kontrahenta ma zastosowanie artykuł 28b ust. 2 ustawy o VAT, a w rezultacie miejscem świadczenia (opodatkowania) tych usług jest jego stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, czyli terytorium Polski.
Aby uznać kontrahenta, w opisanych we wniosku okolicznościach, za posiadającą stałe miejsce prowadzenia działalności w Polsce zgodnie z artykułem 28b ust. 2 ustawy o VAT, konieczne jest, aby miała ona w Polsce nie tylko strukturę o odpowiedniej trwałości, ale także taką strukturę, która umożliwia odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych przez polską spółkę na potrzeby swojej działalności gospodarczej tego stałego miejsca (konsumpcję usług w Polsce). Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej podatnika charakteryzuje się wystarczającą trwałością i odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, umożliwiającą mu korzystanie z usług świadczonych na potrzeby tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, a nie jedynie podejmowanie decyzji przez tę strukturę.
Skutki orzeczenia dla podatników
Orzeczenie NSA należy ocenić pozytywnie. Polskie organy podatkowe, kierując się przede wszystkim podejściem profiskalnym, zdają się często nadinterpretować pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności na gruncie VAT, nie analizując z należytą dokładnością stanu faktycznego sprawy. W analizowanej sytuacji, skoro, jak twierdzi NSA, działalność kontrahenta spółki w Polsce nie cechowała się zapleczem pozwalającym na korzystanie z usług świadczonych przez polską Spółkę, to dopatrywanie się przez fiskusa i sąd pierwszej instancji opodatkowania tych usług w Polsce na podstawie art. 28b ust. 2 ustawy o VAT należało uznać za niezasadne.
Autor: Sandra Telman, Senior Consultant ID Advisory