Aktywizacja zawodowa, przeciwdziałanie bezrobociu, realizacja inwestycji na poziomie lokalnym, rozwój obszarów wiejskich, ochrona przyrody - to przykładowe sfery działań programów realizowanych ze środków funduszy europejskich.
Wśród sposobów osiągnięcia zamierzonych celów jest organizacja szkoleń, warsztatów, poradnictwo zawodowe, prawne, prowadzenie kampanii informacyjnej. Realizacją tych działań zajmują się fundacje, stowarzyszenia, jak również osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
Uzyskując status partnera przy realizacji takich projektów podmioty te uzyskują środki, które wykorzystują na podejmowane działania. Ze względu na charakter usług (prowadzenie szkoleń) wynagrodzenie jest zwolnione od podatku od towarów i usług. Działaniom służącym realizacji projektu niejednokrotnie towarzyszy poniesienie nakładów na zakup towarów i usług.
Czy podmioty te, będące czynnym podatnikiem VAT, mają prawo odzyskania podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki w ramach projektu?
Przedsiębiorca, podatnik VAT, prowadzi działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem jest świadczenie usług o charakterze edukacyjnym. W ramach prowadzonej działalności uzyskał status partnera projektu finansowanego ze środków programu ułatwiającego powrót na rynek pracy osób bezrobotnych.
Realizując cele projektu przedsiębiorca prowadzi szkolenia i warsztaty, których uczestnicy nie ponoszą żadnych kosztów. W związku z realizacją projektu przedsiębiorca zobowiązany został do zakupu usług księgowych związanych wyłącznie z obsługą projektu oraz opracowaniem i drukiem broszur. Wydatki te objęte są podatkiem od towarów i usług.
Prawo do obniżenia VAT należnego o kwotę VAT naliczonego określone zostało w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Ustęp 2 pkt 1 lit. a) wymienionego przepisu określa, iż kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Prawo podatnika wyrażone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie ma więc charakteru bezwarunkowego, przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług, a podatek naliczony musi wynikać z zakupu towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych.
Zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tj. w sytuacjach ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.
Odnosząc powyższe do przedstawionego przykładu stwierdzić należy, że towary i usługi, które przedsiębiorca będzie nabywał w związku z projektem nie mają związku ze sprzedażą opodatkowaną, nie będą one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Polecamy: VAT 2011
Nie będzie więc spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług wynikający z faktur dokumentujących nabywane towary i usługi - nie będzie związku dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.
Pewnemu skomplikowaniu ulega sytuacja, gdy podatnik dokonuje zakupu towarów i usług, których nie da się przypisać do konkretnego rodzaju czynności.
Podatnik, oprócz realizacji projektu ze środków funduszy europejskich, wykonuje inną działalność gospodarczą. Obydwie formy prowadzonej działalności wykonywane są w jednym biurze, z utrzymaniem którego podatnik ponosi wydatki, które można określić mianem administracyjno-eksploatacyjnych (np. opłata za prąd, czynsz).
Zakupów tych nie da się jednoznacznie przypisać do konkretnego rodzaju czynności. W takim przypadku przedsiębiorca dokonuje czynności, w stosunku do których przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi prawo takie nie przysługuje.
W zaistniałym przedstawionym przypadku zastosowanie będzie miał art. 90 ustawy o VAT ust. 1 tego artykułu, który stanowi: "W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot VAT naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego."
W sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot VAT naliczonego, związanego z czynnościami dającymi prawo do odliczenia, zastosowanie znajduje przepis art. 90 ust. 2 ustawy o VAT.
W myśl tego przepisu w takim przypadku podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.
Polecamy: Postępowanie podatkowe
Proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Zarówno licznik, jak i mianownik proporcji ustalany jest w oparciu o obrót.
Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
Źródło:
- Interpretacja indywidualna: Dyr. Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 15.12.2009 r. nr ITPP2/443-779/09/EŁ
- Interpretacja indywidualna: Dyr. Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 24.08.2009 r. nr ITPP1/443-604/09/BJ
- Interpretacja indywidualna: Dyr. Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 23.07.2009 r. nr ITPP1/443-482/09/AP ustawa o VAT