Niestety w tym zakresie stan prawny nie jest jasny, a od 2013 roku zapowiadają się kolejne zmiany. Ostatnio pojawiły się opinie, że w przypadku leasingu samochodów z kratką można odliczać pełną kwotę VAT z rat leasingowych. Ale fiskus jest innego zdania.
Jak jest teraz
Od początku 2011 r. stosuje się nowe zasady dotyczące prawa do odliczenia VAT od wydatków związanych z zakupem ale również w tym przypadku z leasingiem pojazdu, (tzw. samochody z kratką).
Powodem tych zmian był wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07 Magoora Sp. z o.o. oraz decyzja wykonawczej Rady z 27 września 2010 r. (2010/581/UE), która wprowadziła możliwość szczególnego ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem niektórych pojazdów samochodowych, a także paliwa wykorzystywanego do ich napędu.
Polecamy: serwis VAT
Polecamy: serwis Koszty
W przypadku aut leasingowych zgodnie z art. 3 ust. 6 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym m. in. przedsiębiorcy vatowcy korzystający z samochodów osobowych oraz innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony mogą odliczyć kwotę podatku naliczonego, stanowiącego 60 proc. kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy leasingu, udokumentowanych fakturą.
Jednakże suma kwot w całym okresie użytkowania przedmiotowych pojazdów, nie może przekroczyć kwoty 6 tys. zł. Zaznaczam, że chodzi tutaj o sumę kwot dotyczącą jednego tylko pojazdu.
Możliwość częściowego odliczenia dotyczy podatku naliczonego VAT od czynszu (raty), ale także pozostałych płatności wynikających z umowy leasingowej, jeżeli są one udokumentowane fakturą, czyli np. tzw. czynsz inicjalny czy opłata wstępna.
Powyższe nowe regulacje będą obowiązywały do końca 2012 r. Natomiast od początku roku 2013 r. będzie można odliczać VAT w całości nie tylko przy zakupie, a także leasingu pojazdu z kratką, po spełnieniu wszystkich wymogów ustawowych. Nowe regulacje w tym zakresie określone zostaną w nowym art. 86a ustawy o VAT.
Co z pojazdami wyleasingowanymi przed rokiem 2011?
W obecnej nowelizacji ustawy o VAT obowiązują przepisy przejściowe dotyczące pojazdów, które m. in. zostały wyleasingowane przed wprowadzeniem nowych zapisów.
Z przepisów tych wynikają m. in. ograniczenia prawa do odliczenia VAT, które nie mają zastosowania do pojazdów stanowiących przedmiot leasingu, w przypadku których podatnikowi przysługiwało, na dzień poprzedzający dzień wejścia w życie nowelizacji, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z takiej umowy.
Jednocześnie, żeby można było zachować nabyte prawo do pełnego odliczenia VAT należało zarejestrować umowę leasingu we właściwym urzędzie skarbowym nie później niż do dnia 31 stycznia 2011 r.
Termin ten był nieprzywracalny, tzn., że jeżeli ktoś nie zarejestrował wcześniej zawartej umowy w powyższym terminie, to stracił prawo pełnego odliczenia podatku naliczonego za pozostały okres nadal trwającej umowy.
Kiedy pełne odliczenie podatku VAT
Bez ograniczeń pozostawiono prawo do odliczania podatku naliczonego w stosunku do następujących pojazdów wymienionych w nowelizacji ustawy o VAT:
- pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
- pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi przekracza 50 proc. długości pojazdu;
- pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
- pojazdów samochodowych, które mają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.
Potwierdzenie wymagań dla ww. pojazdów powinno zostać stwierdzone dodatkowym badaniem technicznym przeprowadzonym przez okręgową stację kontroli pojazdów.
Kontrowersje w sprawie prawa do odliczenia VAT
Od pewnego czasu trwa dyskusja, w której z jednej strony Ministerstwo Finansów z drugiej niezależni doradcy podatkowi reprezentujący interes podatników prezentują sprzeczne opinie w sprawie prawa odliczenia VAT od leasingowanych, czy kupowanych aut z kratką.
Ostatnio rzecz się rozgrywa o interpretację przepisów, które wprowadzono w związku ze zmianami w ustawie o rachunkowości, która to obowiązuje od 2 czerwca 2011 r., a która z kolei z mocą wsteczną od 1 stycznia 2011 r. wprowadziła zmiany do ustawy o VAT.
Zdaniem Ministerstwa Finansów wprowadzone w ustawie zmiany nie oznaczają dla leasingobiorców użytkujących auta z kratką przywrócenia pełnego prawa odliczenia VAT.
Natomiast zdaniem wielu doradców podatkowych z Jerzym Martinim na czele wprowadzenie do ustawy zmian daje podatnikom możliwość pełnego odliczenia VAT z rat leasingowych.
W opinii wielu doradców podatkowych nowelizacja ustawy wprowadza obowiązek naliczania VAT w przypadku użytku prywatnych samochodów, wykorzystywanych przez podatników na podstawie umów leasingu czy najmu.
W związku z powyższym przekroczone zostało prawo do wprowadzenia uproszczenia w rozliczeniu VAT z tytułu wykorzystywania samochodów do celów prywatnych jakie Polsce przyznano w decyzji Rady UE w dniu 27 września 2010 r.
Na podstawie powyższej decyzji Polska mogła wprowadzić, cyt. „pakiet ograniczenia w odliczaniu VAT przy nabyciu lub leasingu samochodów w zamian za brak odrębnego opodatkowania VAT z tytułu wykorzystania samochodu do celów prywatnych".
W związku z powyższym wprowadzając ww. nowelizację nałożono na podatników obowiązek naliczania VAT z tytułu prywatnego użytku leasingowanych pojazdów, w ten sposób zostały jednak naruszone warunki jakie określono, a właściwie przyznano w decyzji Rady UE.
Wynika z tego, że w przypadku leasingu samochodów z kratką lub innych spełniających kryterium wzoru Lisaka wprowadzenie ograniczenia prawa do odliczenia VAT jest sprzeczne z prawem UE.
Reasumując, w moim przekonaniu oraz wielu innych doradców podatkowych, obecnie wszyscy podatnicy, którzy zawierają umowy leasingu samochodów z kratką mogą odliczać pełną kwotę VAT z tytułu rat leasingowych. Natomiast ci którzy takiego odliczenia nie realizują, mogą występować do urzędów z wnioskami o stwierdzenie nadpłaty.
Jednocześnie należy liczyć się z tym, że póki co organy podatkowe mają inne zdanie w tej sprawie i swych racji trzeba będzie dochodzić w ramach postępowania podatkowego, a potem ewentualnie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.