Gmina jako podatnik VAT
Podatnikiem podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel i rezultat – może to być działalność producentów, handlowców, usługodawców, rolników czy też osób wykonujących tak zwane wolne zawody.
Zgodnie z artykułem 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikiem podatku VAT nie są organy władzy publicznej oraz urzędy, które owe organy obsługują. Nie dotyczy to jednak czynności wykonywanych przez te jednostki na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z europejskimi normami prawnymi, jeżeli owe organy bądź urzędy podejmują takie transakcje, w celu unikania znacznego zakłócenia konkurencji w odniesieniu do owych działań lub transakcji traktuje się ich jako podatków VAT.
Czynności uprawniające do obniżenia kwoty podatku VAT
Ustawa o podatku od towarów i usług stanowi, iż co do zasady w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Między zakupami a czynnościami opodatkowanymi, które podatnik wykonuje, istnieć musi korelacja.
Ustawa nie zawiera jednak precyzyjnych wytycznych co to tego, w jaki sposób zakupione towary bądź też usługi powinny być wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, by móc skorzystać z owego prawa. Uznaje się, iż związek ten może być zarówno bezpośredni, jak i pośredni. Związek bezpośredni zachodzi w sytuacji, gdy towary zakupione przez podatnika podlegać będą dalszej odsprzedaży. Związek pośredni ma miejsce natomiast gdy wydatki nie ukazują się w sposób bezpośredni w obrotach uzyskiwanych przez podatnika, jednak to, czy zostaną poniesione warunkuje uzyskanie obrotu bądź też jego zwiększenie. Aby uznać, czy owe wydatki pozostają w związku z obrotami, a więc i z działalnością podatnika, zbadać należy czy występuje między nimi związek przyczynowo-skutkowy.
Prawo do odliczenia VAT za usługę prawną
Prawo do odliczenia usługi prawnej zakupionej przez organy gminy stało się przedmiotem orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zgodnie z tezami postawionymi w owym orzeczeniu, gminie prawo do odliczenia VAT przysługuje jedynie wówczas, gdy zakupione przez nią usługi wykorzystywane zostaną w tym obszarze jej działalności, który podlega opodatkowaniu. Związek ten może być jedynie pośredni, jednak musi zostać odpowiednio udokumentowany. Zgodnie z treścią orzeczenia WSA w Warszawie z dnia 15 kwietnia 2015 r., sygn. III SA/Wa 2838/14: „Organ podatkowy ma oczywiście prawo do weryfikacji czy dane zakupy posłużyły rzeczywiście sprzedaży opodatkowanej i czy Gmina prawidłowo zrealizowała prawo do odliczenia podatku naliczonego, ale w ramach postępowania podatkowego w przedmiocie określenia wysokości podatku od towarów i usług, a nie poprzez nieuprawnione rozszerzanie stanu faktycznego sprawy interpretacyjnej”.
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
Jeżeli jednak zakupione towary lub usługi wykorzystywane są przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego a przy tym także do czynności w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.