Przedstawiony problem zobrazować może przykład klubu fitness, który dla osób korzystających z jego usług wprowadza imienne karty magnetyczne, na które przy zakupie karnetu do klubu zdeponować można pewną kwotę pieniędzy. Karta taka służyć będzie do opłacania dodatkowych produktów czy usług klubu np. wody, napojów, batonów energetycznych, odżywek, sauny czy basenu.
W świetle przedstawionego przykładu można postawić pytanie, czy moment powstania obowiązku podatkowego nastąpi w czasie zdeponowania pieniędzy na karcie magnetycznej - czy w dacie dokonania dostawy towarów (np. sprzedaży wody) lub świadczenia usług (np. sauny)?
Punktem wyjścia dla odpowiedzi na postawione powyżej pytanie są przepisy ustawy o podatku od towarów i usług określające moment powstania obowiązku podatkowego.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwila wydania towaru lub wykonania usługi. Od tej generalnej zasady ustawodawca przewidział jednakże pewne odstępstwa. Jedno z nich dotyczy wpłaty zaliczki, zadatku. Jest bowiem tak, iż w sytuacji, gdy taki rodzaj wpłaty nastąpi przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi – zobowiązanie podatkowe powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.
Z uwagi na powyższe należy ustalić czy zasilenie karty magnetycznej pewną kwotą pieniędzy na poczet nabycia w przyszłości nie określonych precyzyjnie towarów bądź usług, choć mieszczących się w zamkniętym katalogu, będzie stanowiło przedpłatę (zaliczkę).
Wobec faktu, iż w ustawie o podatku od towarów i usług nie zawarto definicji wymienionych wyżej pojęć: przedpłaty, zaliczki, zadatku – pojęcia te należy interpretować zgodnie z ich językowym znaczeniem.
Zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” Wydawnictwa Naukowego PWN SA:
- przedpłata to określona suma pieniędzy, stanowiąca część ceny towaru, wpłacana z góry w celu uzyskania gwarancji jego zakupu w określonym terminie;
- zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności;
- zadatek to część należności wpłacana z góry jako gwarancja dotrzymania umowy.
Z powyższego wynika, iż zarówno przedpłata, jak i zaliczka czy zadatek są formami płatności powiązanymi z konkretną transakcją.
Tak też do podnoszonej kwestii odnosi się orzecznictwo sądowo-administracyjne. W wydawanych orzeczeniach zauważyć można utrwalony pogląd wskazujący na to, iż warunkiem opodatkowania zaliczki jest to, aby przyszłe świadczenie było określone w sposób jednoznaczny co do rodzaju towaru bądź usługi, tzn. w sposób umożliwiający identyfikację, a dodatkowo strony tego świadczenia, w momencie wpłaty zaliczki, nie mają woli dokonywania jego zmian w przyszłości.
Jak wskazano w jednym z orzeczeń: aby obowiązek podatkowy powstał, w przypadku gdy płatność zaliczkowa następuje przed wykonaniem dostawy towarów lub świadczeniem usług, wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszła dostawa lub przyszłe świadczenie usług muszą, już być znane, a zatem w szczególności w momencie dokonania takiej zapłaty towary i usługi powinny być szczegółowo określone.
Opodatkowaniu VAT podlegają dostawy towarów i świadczenie usług, a nie płatności dokonane z tytułu tych transakcji. Tym samym opodatkowaniu VAT nie powinny podlegać zapłaty za dostawy towarów i świadczenie usług, które nie zostały dotychczas określone w sposób wyraźny (wyrok z 21 lutego 2006 r. C-419/02 w sprawie BUPA Hospitals Ltd, Goldsborough Developments Ltd v. Commissioners of Customs & Excise).
Polecamy: serwis VAT
Polecamy: Jak rozliczać koszty w czasie
Wracając do przedstawionego na wstępie przykładu, w świetle powyższego stwierdzić należy, iż dokonana wpłata środków pieniężnych w celu zasilenia karty nie jest związana z nabyciem określonego towaru czy usługi. W konsekwencji obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, tj. z chwilą wydania towaru bądź wykonania usługi.
Źródło:
- wyrok WSA w Białymstoku z dnia 30.06.2010 r. sygn. akt I SA/Bk 352/09,
- interpretacja indywidualna z dnia 21.03.2011 r. nr ITPP1/443-2/11/AT