Podatnicy zajmujący się sprzedażą wysyłkową mają często problem z prawidłowym ustaleniem podstawy opodatkowania dokonanej dostawy. Nie wiedzą bowiem czy winna obejmować ona jedynie sprzedawany towar czy też może wszelkie koszty dodatkowe z tym związane.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż dostawa towaru dla zamawiającego go klienta oraz usługa wysyłki tego towaru stanowi jedno świadczenie kompleksowe (złożone). Świadczenie to dla celów podatkowych należy traktować jako jedną niepodzielną całość.
Pojęcie świadczenia złożonego nie zostało zdefiniowane w polskiej ustawie o VAT. Koncepcja ta została wypracowana przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości (vide: wyrok ETS z dnia 25 lutego 1999 r. C-349/96 Card Protection Plan Ltd v Commissioners of Customs and Excise) jak i polskie sądy administracyjne.
Jej istotą jest traktowanie jako jednej całości świadczenia składającego się z kilku różnych świadczeń, jeżeli te gospodarczo i funkcjonalnie stanowią jedną całość.
Przyjęcie, iż dostawa towaru oraz świadczenie usługi jego przesłania stanowi jedno świadczenie złożone (kwalifikowane jako sprzedaż towaru) pozwala jednoznacznie rozstrzygnąć kilka problemów, z którymi mają do czynienia przedsiębiorcy.
Koszty przesyłki należy wykazać na paragonie/fakturze
W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, obrotem jest zaś kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej.
Zatem sprzedawca internetowy nie powinien oddzielnie na fakturze VAT wykazywać ceny towaru i oddzielnie kosztów jego zapakowania/spedycji j przesłania.
W analizowanej sytuacji wydatek polegający na poniesieniu kosztów przesłania towaru winien bowiem stanowić jedynie element kalkulacyjny ceny tegoż towaru.
Przesłanką zasadniczą i podstawową czynności wykonywanej przez sprzedawcę jest dostarczenie na zamówienie zainteresowanego klienta towaru jaki chce nabyć (i który w tym celu ten towar zamówił).
Skorzystanie z usług spedycyjnych/pakowania a także poczty polskiej (i obciążenie następnie jej kosztami zamawiającego) jest czynnością pomocniczą, za pomocą której cel (dostawa towaru) zostaje zrealizowany.
Natomiast w przypadkach, gdy jedno lub więcej świadczeń ma charakter czynności zasadniczej, a inne elementy transakcji mają charakter czynności pomocniczych, czynności pomocnicze powinny być opodatkowane jak czynność główna.
Czynności pomocnicze nie stanowią bowiem celu samego w sobie lecz są jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej. Bez czynności zasadniczej (dostawa towaru) w analizowanym przypadku reszta czynności (pakowanie/spedycja oraz przesyłka) w ogóle by nie zaistniały.
W konsekwencji, wartość kosztów pocztowych powinna zostać wliczona w cenę towaru. Nie dochodzi bowiem w omawianym przypadku do sprzedaży oddzielnie towaru, a oddzielnie usługi pocztowej. W fakturze/na paragonie winna być ujęta jedna cena. Klient może zaś być dodatkowo poinformowany (na odrębnym dokumencie jakie były elementy kalkulacyjne ceny [np. książka 20zł, koszt wysyłki 8 zł]).
Jak fiskus kontroluje handel internetowy?
Stawka podatku VAT
Traktowanie dostawy towaru oraz jego wysyłki jako jednego świadczenia przesądza także, jaką stawkę podatku VAT należy zastosować do usługi przesyłki.
Otóż, dla całości tego rodzaju świadczenia prawidłowym jest zastosowanie stawki podatku VAT właściwej dla dostarczanego towaru. Trzeba w tym miejscu szczególnie zwrócić uwagę na fakt, że nie ma znaczenia, jaką stawkę podatku zastosował faktyczny wykonawca usług (operator pocztowy/ firma kurierska).
Przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy z aparatami słuchowymi (stawka 8%) wysyła oferowane przez siebie towary z pomocą firmy kurierskiej. Firma kurierska dolicza do swoich usług 23% podatek VAT. Przedsiębiorca powinien wykazać na fakturze/paragonie jedną transakcję sprzedaży aparatu słuchowego ze stawką 8%. Jednocześnie, przedsiębiorca zachowuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytej usługi kurierskiej.
Przedsiębiorca prowadzi sprzedaż wysyłkową produktów, dążąc do zapewnienia jak najniższej końcowej ceny towarów oferuje kupującym przesyłkę za pośrednictwem Poczty Polskiej. Usługi świadczone przez Pocztę Polską są zwolnione z podatku VAT. W tej sytuacji przedsiębiorca powinien opodatkować całość sprzedaży 23% stawką podatku VAT. Sytuacja, ta jest o tyle niekorzystna, że przedsiębiorca jest zobowiązany do wykazania podatku należnego, a jednocześnie nie występuje podatek naliczony, który mógłby zostać odliczony.
Wyłączenie kosztów przesyłki z podstawy opodatkowania
Warto też wspomnieć o treści art. 79 Dyrektywy 112/2006/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Otóż, przepis ten wyłącza z podstawy opodatkowania VAT otrzymany przez podatnika zwrot wydatków poniesionych na rzecz zleceniodawcy pod warunkiem, że podatnik zaksięgował na koncie przejściowym i dysponuje dowodami dokumentującymi rzeczywiste kwoty poniesionych kosztów, przy czym dowody te są wystawione na nabywcę (usługobiorcę), w którego imieniu i na rzecz którego zostały poniesione.
Podstawowym wymogiem zastosowania wyłączenia jest zatem działanie w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, co powinno wynikać z wyraźnego upoważnienia nabywcy do nabycia w jego imieniu i na jego rzecz usług przesyłki nabywanego towaru.
W takim przypadku przedsiębiorca nie powinien wykazywać kwoty odpowiadającej kosztom wysyłki nabywanego towaru na dokumencie potwierdzającym sprzedaż.
Przedsiębiorca prowadzi sklep internetowy (zakres oferowanych towarów nie ma znaczenia). Klient w celu zamówienia towaru musi założyć imienne konto w sklepie, ponadto przy każdym zamówieniu proszony jest on o wyrażenie zgody na nabycie w jego imieniu i na jego rzecz usługi firmy kurierskiej. Klient wraz z należnością za towar przelewa na konto przedsiębiorcy kwotę stanowiącą zwrot koszów przesyłki. W takim przypadku przedsiębiorca nie powinien wykazywać tej dodatkowej kwoty na paragonie/fakturze. Jednocześnie należy pamiętać, iż zastosowanie tej konstrukcji powoduje, że przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od usługi kurierskiej, bowiem usługę kurierską nabył klient, a nie przedsiębiorca.
Na zakończenie jeszcze parę słów o obowiązku podatkowym...
Obowiązek podatkowy
W przypadku sprzedaży wysyłkowej na terytorium Polski, moment powstania obowiązku podatkowego uzależniony został od sposobu uregulowania należności za zamówiony przez nabywcę towar.
W praktyce, w odniesieniu do ww. sprzedaży, najczęściej mamy do czynienia z następującymi sposobami regulowania należności (za zakupiony towar):
1) towar jest wysyłany za zaliczeniem pocztowym,
2) nabywca dokonuje przedpłaty (wpłata na rachunek bankowy sprzedawcy).
Przypadek sprzedaży wysyłkowej dokonywanej za zaliczeniem pocztowym (dokładnie za pobraniem) dotyczy sytuacji, w której sprzedawca wysyła zamówione przez nabywcę towary za pośrednictwem poczty lub firmy kurierskiej.
Zakupy przez Internet - poradnik
Pracownik poczty lub firmy kurierskiej w chwili oddawania towaru pobiera za niego zapłatę w gotówce. Następnie pieniądze te są przekazywane sprzedawcy. Dla sprzedaży wysyłkowej za zaliczeniem pocztowym ustawodawca określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Powstaje on z chwilą otrzymania zapłaty (art. 19 ust. 13 pkt 6 ustawy o VAT).
Natomiast w sytuacji, gdy nabywca zamawiając towar dokonuje płatności przelewem bankowym jeszcze przed jego dostawą obowiązek podatkowy powstanie w momencie otrzymania należności przez sprzedawcę (art. 19 ust. 11 ustawy o VAT).