Kiedy ująć korektę sprzedaży w deklaracji VAT?
Dla celów VAT przedmiotową korektę należy ująć (tj. dokonać zmniejszenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku naliczonego) w okresie rozliczeniowym wystawienia faktury korygującej, pod warunkiem uzyskania przed końcem tego okresu rozliczeniowego dokumentacji potwierdzającej akceptację dokonania obniżenia przez nabywcę.
Korekta VAT zmniejszająca
Z treści pytania nie wynika, czy chodzi o korektę zmniejszającą czy zwiększającą. Ponieważ jednak mowa jest o braku oświadczenia o korzystaniu z przepisów przejściowych, zapewne chodzi o korektę zmniejszającą. Tak też przyjmuję w dalszej części odpowiedzi.
Mając to na uwadze wskazać pragnę, że od 1 stycznia 2021 r., zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem, że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.
Przepisy te stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna (zob. art. 29a ust. 14 ustawy o VAT). Sposób tego odpowiedniego stosowania budzi wątpliwości. W mojej ocenie powyższe oznacza, że faktury korygujące obniżające kwotę podatku ze względu na stwierdzenie pomyłki sprzedawcy mogą rozliczać w okresie rozliczeniowym wystawienia faktury korygującej, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, iż uzgodnili z nabywcami dokonanie obniżenia kwoty podatku na fakturze, zaś w przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnicy takiej dokumentacji nie posiadają, obniżenia podatku dokonywać mogą za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskali. Podobny wniosek wynika z treści jednego z przykładów wskazanych w objaśnieniach podatkowych z 23 kwietnia 2021 r. W jego treści przeczytać bowiem można, że „w związku z tym że podstawą dokonania pomniejszenia podstawy opodatkowania jest błąd w cenie wskazanej na fakturze pierwotnej spełnieniem warunków do korekty jest już samo stwierdzenie pomyłki w cenie. Ponieważ nabywca może nie mieć świadomości o zaistniałej pomyłce konieczne pozostaje oczekiwanie z korektą na uzgodnienie z nabywcą warunków pomniejszenia podstawy opodatkowania i podatku należnego”.
W świetle powyższego dla celów VAT przedmiotową korektę należy ująć (tj. dokonać zmniejszenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku naliczonego) w okresie rozliczeniowym wystawienia faktury korygującej, pod warunkiem uzyskania przed końcem tego okresu rozliczeniowego dokumentacji potwierdzającej akceptację dokonania obniżenia przez nabywcę.
Korekta w podatku dochodowym. Błędy rachunkowe i oczywiste omyłki
Z art. 12 ust. 3j updop oraz z art. 14 ust. 1m updof wynika, że jeżeli korekta przychodów nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.
Natomiast korekty przychodów spowodowane błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką dokonuje się wstecznie, tj. w dacie uzyskania przychodów.
Wskazać przy tym należy, że ustawy o podatku dochodowym nie definiują pojęć "błędu rachunkowego" i "oczywistej omyłki". Pojęcia te należy w związku z tym rozumieć zgodnie z ich znaczeniem potocznym. Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 27 lipca 2016 r. (sygn. ILPB3/4510-1-249/16-2/AO), „za "błąd rachunkowy" należy uznać sytuację, gdy koszt został niewłaściwie ujęty ze względu na błąd w toku wykonywania obliczeń; może to dotyczyć zarówno okoliczności leżących po stronie wystawcy faktury czy innego dokumentu księgowego (np. błędne podanie na fakturze cen lub wartości towarów), jak i po stronie odbiorcy takiego dokumentu (np. wprowadzenie do ksiąg rachunkowych nieprawidłowej cyfry, zastosowanie wadliwego kursu waluty obcej przy przeliczaniu wartości przychodu na złote, etc.)”. Z kolei – jak czytamy w dalszej części wskazanej interpretacji – „za "inną oczywistą omyłkę" należy uznać inny oczywisty błąd, który nie jest jednocześnie błędem rachunkowym. Takim błędem będzie np. ujęcie w kosztach podatkowych faktury wystawionej na podmiot inny niż faktyczny nabywca towaru. "Omyłka" wiązać się może również z błędem polegającym albo na nieprawidłowym wystawieniu albo nieprawidłowym ujęciu dowodu księgowego. Okoliczność taka musi mieć zatem charakter "pierwotny". Co więcej, "omyłka" musi być "oczywista". Oznacza to, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do charakteru przyczyn korekty, korekta winna być dokonywana w okresie wystawienia faktury korygującej (bądź innego dokumentu potwierdzającego stosowną korektę)”.
Niestety, na podstawie treści pytania nie jestem w stanie stwierdzić, czy przyczyną korekty był w przedstawionej sytuacji błąd rachunkowy lub inna oczywista omyłka. Pozostaje mi wskazać, że jeżeli tak było, zmniejszenia przychodów należy w przedstawionej sytuacji dokonać wstecznie, tj. w drodze korekty przychodów lutego 2021 r. W przeciwnym razie zmniejszenie przychodów należy w przedstawionej sytuacji ująć na bieżąco, tj. w listopadzie 2021 r.
Podstawa prawna: art. 29a ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 685)
Tomasz Krywan
Porada pochodzi z kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX
Zamów bezpłatny 14-dniowy dostęp do INFORLEX
W INFORLEX znajdziesz wszystko o zmianach w prawie i podatkach