Wyjątek od powyższego [od art. 29a ustawy o VAT – przyp. red.] jest uregulowany w art. 32 ust. 1 ustawy o VAT, stosownie do treści którego w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieje związek, o którym mowa w ust. 2, oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:
1) niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2) niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku,
3) wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego
– organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.
Związek, o którym mowa w ust. 1, istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów (art. 32 ust. 2 ustawy o VAT).
(...) Zatem transakcje dokonywane pomiędzy stronami będą się odbywały na następujących warunkach:
• pomiędzy Wnioskodawcą a pracownikami/zleceniobiorcami będzie istniał związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług;
• wynagrodzenie z tytułu transakcji dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a pracownikami/zleceniobiorcami będzie niższe od wartości rynkowej;
• związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o VAT, będzie miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu transakcji zawieranych pomiędzy Wnioskodawcą a pracownikami/zleceniobiorcami;
• pracownikom/zleceniobiorcom nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że w sytuacji gdy Wnioskodawca dokona na rzecz pracowników/zleceniobiorców sprzedaży świadczeń będących przedmiotem wniosku – po cenach niższych niż ceny rynkowe, to w sprawie znajdzie zastosowanie – w zależności od sytuacji – art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT (w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług opodatkowanych) albo art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych z podatku), gdyż zostaną spełnione łącznie wszystkie przesłanki określone w tych przepisach.
Od redakcji: Należy pamiętać, że organ podatkowy oszacuje sprzedaż tylko wtedy, gdy stwierdzi, że związek wynikający ze stosunku pracy miał wpływ na ustalenie ceny, tzn. gdy uzna, że w normalnym obrocie klient pracodawcy nie uzyskuje takiego rabatu jak pracownik. Dlatego sprzedaż za przysłowiową złotówkę, gdy pozostali klienci nie otrzymują takich rabatów, jest niebezpieczna i może spowodować oszacowanie jej przez US.
Producent wędlin ma przy fabryce sklep firmowy, w którym pracownicy mogą zaopatrywać się w wyroby za 50% ceny. W ofercie rabatowej firmy największy rabat wynosi 25% wartości przy zakupie większej ilości. Oznacza to, że organ podatkowy może oszacować tę sprzedaż według wartości rynkowej, ponieważ gdyby kupującym nie był pracownik, nie otrzymałby tak dużego rabatu.
Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne
Przewodnik po zmianach przepisów 2014/2015
Joanna Dmowska
ekspert w zakresie VAT, autorka licznych publikacji