W myśl art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.
Nie ma wątpliwości co do tego, że katalog usług przywołany w art. 28e ustawy ma charakter przykładowy. Oznacza to, że związek z nieruchomościami mogą wykazywać również inne usługi, niewymienione w powyższym przepisie. Ustawa nie zawiera definicji usług związanych z nieruchomościami. Definicji takiej nie ma również w Dyrektywie VAT. W celu określenia przesłanek decydujących o związku danej usługi z nieruchomością należy zatem sięgnąć do orzecznictwa.
Polecamy: 500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)
Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)
W wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej utrwaliła się wykładnia, zgodnie z którą o zakwalifikowaniu danej usługi do usług związanych z nieruchomościami decydują dwie przesłanki:
1. usługa musi być związana z konkretną nieruchomością, a nie z nieruchomościami w ogóle,
2. związek z nieruchomością musi być bezpośredni.
Bazując na interpretacjach organów podatkowych wydawanych w indywidualnych sprawach wskazać można przykłady usług, które są lub nie są związane z nieruchomościami.
Usługi budowlane i remontowe
W zakresie usług budowlanych i remontowych związek z nieruchomością wykazują przykładowo:
- montaż systemu sygnalizacji przeciwpożarowej w budynku (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 października 2008 r., ILPP2/443-807/08-4/MN),
- montaż pieca lakierniczego wraz z konstrukcją wsporczą w zakładzie (Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 stycznia 2009 r., IPPP1/443-2023/08-4/AW),
- montaż, demontaż, naprawa lub wymiana części pieca szklarskiego w hucie szkła; piec jest trwale związany z nieruchomością (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 31 grudnia 2014 r., IBPP4/443-470/14/EK).
Związku z konkretną nieruchomością nie ma natomiast w przypadku:
- montażu, demontażu, naprawy i przechowywania urządzeń chłodniczych i automatów spożywczych (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 maja 2015 r., IBPP4/4512-48/15/PK),
- konserwacji urządzeń służących do regeneracyjnego utleniania termicznego niebędących trwale połączonych z gruntem (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 marca 2015 r.).
W powyższych przykładów wynika, że za usługi związane z nieruchomościami należy uznać również takie usługi, które są związane z częściami składowymi tych nieruchomości (np. z systemem sygnalizacji przeciwpożarowej, z piecem lakierniczym itp.). Za część składową nieruchomości uważa się wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
Usługi magazynowe
Związane z nieruchomościami:
- usługa wynajmu magazynu w przypadku, gdy kontrahent ma nieograniczone prawo do magazynowania towarów oraz nieograniczone prawo wstępu do magazynu, a także prawo do dowolnego rozporządzania powierzchnią magazynową jak i decydowania o sposobie i miejscu składowania towarów (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 maja 2015 r., IPPP3/4512-87/15-5/KT).
Niezwiązane z nieruchomościami:
- usługi przechowywania na rzecz kontrahentów, którzy nie nabywają tytułu prawnego do magazynu, w którym składowane są towary stanowiące ich własność, ani też do żadnej wyszczególnionej części tego magazynu. Kontrahenci nie mają również prawa do samodzielnego wykorzystywania powierzchni magazynowej Spółki, ani zarządzania nią (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 września 2015 r., IBPP4/4512-217/15/PK),
- usługi kompleksowej obsługi logistycznej towarów obejmujące organizację transportu towarów, rozładunek, ich sortowanie i magazynowanie, przygotowywanie towarów do wysyłki, organizowanie transportu towarów z magazynu do finalnego odbiorcy. Kontrahenci nie będą mieli prawa do używania całości lub części magazynu oraz nie będą miał prawa wstępu do Magazynu (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 czerwca 2015 r., IPPP3/4512-397/15-2/RD).
Usługi architektoniczne i projektowe
Związane z nieruchomościami:
- wykonanie opracowania dokumentacji technicznej dźwigów windowych dotyczących konkretnych nieruchomości (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 16 października 2007 r., nr ITPP1/443-143/07/KM).
Niezwiązane z nieruchomościami:
- wykonanie architektonicznego projektu typowego na budowę domu, który może być wykorzystany na potrzeby nieokreślonej liczby nieruchomości.
Inne przykłady usług związanych z nieruchomościami
- usługi sprzątania pomieszczeń (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 lipca 2014 r., ILPP4/443-241/14-2/ISN),
- usługi ogrodnicze (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 października 2010 r., IPPP3/443-724/10-4/KB),
- usługi związane z leśnictwem (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 marca 2010 r., IPPP3/443-38/10-2/KG),
- usługi technicznej i administracyjnej obsługi farmy wiatrowej (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 sierpnia 2014 r., IPPP3/443-466/14-2/KC),
usługi zarządzania nieruchomością (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 maja 2013 r., IPPP3/443-96/13-4/KC).