Mówiąc o nowelizacji przepisów w zakresie podatku VAT mamy na myśli nie tylko ustawę z 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 2024), ale również ustawę z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 846) oraz ustawę z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1206).
To one stworzyły podwaliny pod obecny kształt ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.). Czy nowe regulacje są dla nas wyłącznie powodem do obaw? Z pewnością nie jest tak w każdym przypadku.
VAT 2017 - kluczowe zmiany
Które ze zmian w podatku VAT należy uznać za najbardziej znaczące? Należą do nich przede wszystkim:
- uwzględnienie przepisów o dodatkowym zobowiązaniu podatkowym (sankcje VAT), które rozwiniemy w dalszej części artykułu,
- przedłużenie obowiązywania podwyższonych stawek VAT do końca 2018 r. (zastosowanie stawek 23% i 8% oraz stawki należnego rolnikom ryczałtowym zryczałtowanego zwrotu podatku w wysokości 7%, a także stawki ryczałtu dla taksówkarzy w wysokości 4%),
- podwyższenie limitu uprawniającego do korzystania z tzw. podmiotowego zwolnienia z VAT (zgodnie z nowymi regulacjami zwalnia się od tego podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 200 tys. zł),
- uniemożliwienie składania kwartalnych deklaracji VAT przez podatników innych niż mali podatnicy VAT oraz przez podatników rozpoczynających wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu,
- obowiązek składania deklaracji VAT oraz informacji podsumowujących w formie elektronicznej (część podatników w formie elektronicznej będzie składała swoje deklaracje VAT dopiero od 1 stycznia 2018 r.),
- objęcie odwrotnym obciążeniem znacznej części wykonywanych przez podwykonawców robót budowlanych,
- rozszerzenie katalogu towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia.
Najwięcej kontrowersji wywołują dziś nowe sankcje w zakresie VAT. Są one nakładane w przypadkach nierzetelnego rozliczania podatku VAT oraz wystawiania tzw. pustych faktur.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Wyłudzenia VAT a dochody budżetowe
Wedle wniosków płynących z przeprowadzanych w naszym kraju kontroli skarbowych aż 80% ujawnionych uszczupleń podatkowych dotyczy wyłudzeń podatku VAT. – Jest to jedno z najpopularniejszych obecnie przestępstw podatkowych. Stąd mamy do czynienia z coraz większą presją ustawodawcy na działania zapobiegawcze w tym zakresie – potwierdza Katarzyna Kacza - Księgowa w biurze rachunkowym Marshal Lion.
Wyłudzenia VAT można zasadniczo podzielić na te dotyczące podatku należnego, jak również podatku naliczonego i zwrotu podatku. Wspólną cechą tych działań uzyskanie nienależnej korzyści w wysokości nie przekraczającej kwoty podatku należnego i braku zapłaty zobowiązania podatkowego. Takie działania mają wymierny finansowo i bardzo negatywny skutek dla dochodów budżetowych naszego państwa.
Wprowadzone od stycznia 2017 r. nowelizacje przepisów w zakresie podatku VAT przewidują sankcję odpowiadającą:
- 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego,
- 30% kwoty zawyżonego zwrotu podatku VAT.
Sankcje w takiej wysokości będą nakładane zwłaszcza w przypadku, gdy w złożonej deklaracji podatkowej zostanie wykazana kwota niższa od należnej. Będą również nakładane, jeśli podatnik nie złoży deklaracji podatkowej, a także nie wpłaci swojego zobowiązania podatkowego.
Nowe regulacje w zakresie VAT przewidują ponadto możliwość nałożenia na nierzetelnego podatnika sankcji w wysokości 100% podatku naliczonego (jako dodatkowego zobowiązania podatkowego), który zostanie wykazany przy tzw. pustych fakturach. Dotyczy to faktur wystawianych przez podmioty, które faktycznie nie istnieją, albo też faktur stwierdzających czynności, które nie zostały dokonane. Nierzetelny podatnik straci także prawo do odliczenia VAT z zakwestionowanej faktury.
Jak widać nowe regulacje w zakresie VAT, to nie tylko pewien zestaw udogodnień dla podatników (np. limity zwolnienia podmiotowego z VAT), ale też pakiet instrumentów poprawiających ściągalność zobowiązań podatkowych. Co roku bowiem przestępcy podatkowi okradają państwo na kilkadziesiąt miliardów złotych. Wprowadzone zmiany z pewnością nie zniwelują procederu do zera, jednakże będą kolejnym istotnym krokiem na drodze do walki z tego rodzaju patologiami i wymuszania przestrzegania prawa.
Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny - Ewidencja VAT od 1 stycznia 2017