Niestety procedura ta zawiera w sobie wiele niuansów nie do końca wynikających z przepisów podatkowych i podatnicy często nie są ich świadomi popełniając szereg błędów czy niedopatrzeń. Może to spowodować negatywny wynik kontroli i powstanie zaległości podatkowej w wysokości niesłusznie zwróconego podatku VAT podróżnym. Dodatkowo procedura jest dość sformalizowana a tam gdzie dużo wymogów formalnych bardzo łatwo jest któryś przeoczyć.
W ramach TAX FREE można kupić teoretycznie każdy towar: znicze materiały budowlane, opony, blachy, elektronikę itd. Sklepy w których można zakupić towary w ramach tej procedury oznaczone są specjalnymi naklejkami a podatnicy którzy chcą taką procedurę stosować powinni się zgłosić do właściwego urzędu skarbowego.
Kontrole VAT FREE - na co przykładowo organy zwracają uwagę?
Organy twierdzą, że procedurze TAX FREE mogą podlegać tylko niewielkie ilości towarów wskazujące na ich niehandlowy charakter. Przepisy ustawy o VAT stanowią, że prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium kraju przysługuje podróżnym, którzy w stanie nienaruszonym dokonali wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej, w bagażu osobistym podróżnego.
W ocenie kontrolujących bagaż osobisty, to bagaż, który podróżny jest w stanie przedstawić organom celnym przy wjeździe do Unii Europejskiej, jak również każdy bagaż przedstawiony tym samym organom w późniejszym terminie, pod warunkiem, że możliwe jest przedłożenie dowodu na to, że przy wjeździe podróżnego bagaż ten został zarejestrowany jako bagaż towarzyszący podróżnemu, który dokonał jego przewozu do Wspólnoty z państwa trzeciego, z którego przybył. W efekcie zdaniem organów pojęcie bagażu osobistego oraz wykładnia językowa tego pojęcia stanowią swoiste ograniczenie co do ilości i wielkości wywożonych przez podróżnego towarów.
Przykładowo w uzasadnieniu interpretacji indywidualnej z dnia 18.02.2015 (znak: IBPP4/443-552/14/EK) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że: „(...)pojęcie bagażu osobistego oraz wykładnia językowa tego pojęcia, w ocenie tut. organu stanowią swoiste ograniczenie co do ilości i wielkości wywożonych przez podróżnego towarów. Wskazuje ona bowiem, iż wywożony przez podróżnego towar, musi cechować przynależność do osoby podróżnego, świadcząca o tym, iż towar ten przeznaczony jest na osobiste potrzeby podróżnego. Zatem zarówno ilość, wielkość oraz częstotliwość przewożonych w bagażu osobistym podróżnego towarów nie może wskazywać na ich przeznaczenie handlowe.(...)”.
Pogląd tożsamy z przedstawionym powyżej wyrażony został w ostatnim czasie przez WSA w Rzeszowie. W nieprawomocnym jeszcze orzeczeniu z dnia 7.07.2015 r. Sąd uznał bowiem, że: „(...) określenie bagażu osobistego jednoznacznie wskazuje na ograniczenia ilościowe odnośnie przewożonego w tym bagażu towaru , który nie ma mieć przeznaczenia handlowego. Trudno tez przyjąć że ograniczenia ilościowe i wartościowe dotyczą tylko jednego przewozu. Częstotliwe przewożenie takiego towaru w tygodniu, miesiącu czy tez dłuższym okresie czasu byłoby w rzeczywistości obejściem takiego ograniczenia i należy podzielić pogląd organu. że stanowiłoby ono już eksport, który podlega innym uregulowaniom.(...)” Sądy administracyjne nie są jednak jednomyślne w tym zakresie dla przykładu WSA w Warszawie w wyroku z dnia 22.03.2011 (sygn. Akt: III SA/Wa 1615/10), uznał, iż: „(...)z przepisu art. 15 ust. 2 VI Dyrektywy nie wynika uzależnienie zastosowania stawki VAT w wysokości 0% od kwestii przeznaczenia przez podróżnego nabytego towaru, tak jak czyni to przepis prawa krajowego – art. 56 ust. 1 i 2 u.p.t.u. (z wyłączeniem celów handlowych). Sprzedawca towaru – skarżąca Spółka - nie ma w związku z tym obowiązku sprawdzać, w jaki celu podróżny nabywa towar. Prawidłowe jest zwrócenie uwagi przez Spółkę, że kwestia pojęcia "bagażu osobistego" była przedmiotem obrad posiedzenia Komitetu VAT, który 16-17 grudnia 1998r. uznał, że bagaż osobisty, o którym mowa w art. 15 ust. 2 VI Dyrektywy, to cały bagaż, który podróżny przedstawia organom celnym w trakcie swojego wyjazdu, jak również taki bagaż, który został zarejestrowany jako bagaż towarzyszący w trakcie wyjazdu takiej osoby, przez przedsiębiorcę odpowiedzialnego za jego przetransportowanie (por. P. Skorupa w Dyrektywa VAT 2006/112/WE, pod red. J. Martini, Wrocław 2008r.).(…)”.
Polecamy: 500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)
Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)
Kwestionowaniu podlegają zwroty gdy, deklaracja TAX FREE nie będzie zawierała adresu zamieszkania podróżnego. Zgodnie bowiem z § 4 pkt 6 ww. rozporządzenia dokument ten obligatoryjnie powinien zawierać ustalony przez sprzedawcę adres podróżnego. Tym samym, aby Wnioskodawca mógł wydać podróżnemu dokument uprawniający do wywozu towaru w procedurze TAX FREE oraz dokonywać zwrotu VAT podróżnym winien wpisywać na deklaracji TAX FREE adres zamieszkania podróżnego. Podobnie brak na dokumencie TAX FREE podpisu podróżnego lub brak daty dokonania zwrotu podatku podróżnemu uniemożliwia zdaniem organów zwrot podatku.
Warto zatem dokonać przeglądu wewnętrznego swoich transakcji w ramach tej procedury aby wyeliminować ewentualne nieprawidłowości czy obszary ryzyka.
Jarosław Włoch, Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.