Co podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Dostawa towarów to przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.
Podstawa prawna- art.5, art.7 oraz art.8 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U.04.54.535 z późniejszymi zmianami).
Dostawa towarów
Dostawę towarów należy rozumieć szeroko, biorąc pod uwagę przede wszystkim znaczenie ekonomiczne dokonanej transakcji, w dalszej kolejności charakter prawny. Dzięki temu możliwe jest uniknięcie zawężenia zakresu opodatkowania tylko do sytuacji, kiedy przenoszona jest własność towaru lub uznania transakcji za świadczenie usług.
Dostawa towarów dotyczy każdej transakcji, czynności, która polega na przeniesieniu dobra materialnego przez jedną ze stron umowy. Druga strona uzyskuje prawo do faktycznego dysponowania tym dobrem, jak gdyby była jego właścicielem. Zatem chodzi tu o faktyczne przeniesienie prawa to dysponowania towarem, o ekonomiczny sens transakcji.
(Takie stanowisko zostało wyrażone przez M. Chomiuka - VI Dyrektywa VAT komentarz pod red. K. Sachsa, Warszawa 2003, s. 105-106 oraz w uzasadnieniu do orzeczenia z dnia 8 lutego 1990 r. w sprawie C-320/88 pomiędzy Shipping and Forwarding Enterprise Safe B.V. a Staatsecretaris van Financien (Holandia) Europejski Trybunał Sprawiedliwości)
Użytkowanie wieczyste
Użytkowanie wieczyste polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej, która stanowi własność skarbu państwa, województwa, powiatu bądź gminy lub związku tych jednostek osobie fizycznej lub prawnej na czas określony wynoszący 99 lat (gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na 99 lat, dopuszczalne jest oddanie gruntu na okres krótszy, co najmniej jednak na lat 40)- art. 232 oraz 236 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U.64.16.93 z późniejszymi zmianami).
Użytkowanie wieczyste jest prawem, które daje możliwość korzystania z gruntu (z wyłączeniem innych osób), rozporządzania gruntem (co oznacza, że użytkownik wieczysty może to prawo sprzedać, obciążyć lub zapisać w testamencie). Podlega ono także egzekucji.
Wymienione uprawnienia wpływają na to, że prawo użytkowania wieczystego jest prawem zbliżonym do prawa własności.
Co z tego wynika?
Biorąc pod uwagę charakter prawny użytkowania wieczystego (który pozwala stwierdzić, że oddanie gruntu stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel) oraz rozumienie pojęcia dostawy towarów (przede wszystkim jako oddanie towaru do faktycznej dyspozycji w znaczeniu ekonomicznym) można stwierdzić, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów.
Czy sprzedaż własności gruntu będącego w użytkowaniu wieczystym dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu podlega VAT?
Ustanowienie użytkowania wieczystego stanowi dostawę towarów. Z chwilą ustanowienia użytkowania wieczystego powstaje prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby było się jej właścicielem.
Sprzedaż nieruchomości gruntowej osobie, która dotychczas była jej użytkownikiem wieczystym stanowi przekształcenie tego prawa w prawo własności. Nie można tego przekształcenia traktować jak ponownej dostawy tego samego towaru między tymi samymi stronami. Nie został spełniony wymóg art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Konsekwencją tego stanowiska jest to, że sprzedaż własności gruntu będącego w użytkowaniu wieczystym dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Polecamy: VAT 2011 - zmiany od 1 kwietnia
Polecamy: Karta podatkowa - poradnik użytkownika
Problem sprzedaży własności gruntu dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu był omówiony także w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24.05.2010 roku (I SA/Kr 605/10).
Źródło: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 stycznia 2011 roku (sygn. III SA/Wa 1430/10).