Warunki te zostały omówione w indywidualnej interpretacji podatkowej z 24 sierpnia 2011 roku, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP2/443-742/11-4/JO).
Usługi, za które pobiera się opłatę podlegają opodatkowaniu. Taki wymóg został ustanowiony w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), dalej ustawą o VAT. Ustawa ta wskazuje, że usługą jest każde świadczenie wykonywane dla osoby fizycznej, prawnej czy jednostki organizacyjnej, która nie posiada osobowości prawnej, a zarazem nie jest dostawą towarów.
Jednak nie do wszystkich usług stosuje się art.5. Ustawa o VAT przewiduje pewne zwolnienia od świadczeń wymienionych w art. 43. Przepis art. 43 ustawy o VAT w podpunktach 26-29 wymienia usługi związane z działalnością edukacyjną.
Samo pojecie usług kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego może być niejednoznaczne.
Aby ujednolicić jego rozumienie od dnia 1 lipca 2011 r. stosuje się przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady (WE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego sytemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 77, str. 1).
Pojęcie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawodowego
Znaczenie tych pojęć zostało wypracowane przez prawo unijne po to, aby mogło być rozumiane w taki sam sposób we wszystkich krajach członkowskich. Należy interpretować je w sposób ścisły, ponieważ stanowią odstępstwa od ogólnej zasady mówiącej, że każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika podlega opodatkowaniu (art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT).
Minister finansów wyjaśnił, że „w ramach pojęcia kształcenia zawodowego mieści się zdobywanie wiedzy i umiejętności koniecznych do wykonywania określonego zawodu, jak również późniejsze rozwijanie tej wiedzy i tych umiejętności, natomiast w ramach pojęcia przekwalifikowania zawodowego mieści się zdobywanie wiedzy i umiejętności koniecznych do wykonywania innego zawodu niż obecnie wykonywany (przez określoną osobę”).
Poza tym pojęcia te zostały zdefiniowane w rozporządzeniu Rady 1777/2005, w którym wskazano, że usługi te należy rozumieć jako pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.
Również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreślił, że usługi edukacyjne należy rozumieć szeroko, a zwolnienie uzasadnia się celem zabezpieczenia dostępności i powszechności świadczeń edukacyjnych. Zwolnienie z opodatkowania ma pozwolić na utrzymanie ich cen na najniższym poziomie.
Które usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego są zwolnione z VAT?
Kiedy usługi kształcenia zawodowego nie będą zwolnione z VAT?
Warunki wymagane do zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT
Zwolnione od podatku usługi powinny być świadczone przez:
1. jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania
2. uczelnie, jednostki naukowe Akademii oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym
oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane (art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT).
Ponadto zwolnione od podatku będą usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:
1. prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub
2. świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty - wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
3. finansowane w całości ze środków publicznych
- oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.
Kolejnym warunkiem jest to, aby świadczone usługi były finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych (§ 13 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), który obowiązuje od dnia 6 kwietnia 2011 r.).
Kongres naukowy dla lekarzy bez VAT
Wydana interpretacja podatkowa dotyczyła sytuacji zorganizowania dorocznego kongresu naukowego przez Towarzystwo, którego członkami są lekarze o określonej specjalizacji. Status Towarzystwa przewiduje m. in. szerzenie zdobyczy nauki i techniki wśród lekarzy, współudział w ustalaniu programu i organizacji nauczania przed- i podyplomowego oraz doskonalenia zawodowego w danej dziedzinie medycyny.
Działalność ta odbywa się zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia (z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów § 3 pkt 4 (Dz. U. Nr 231, poz. 2326)) oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki (z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216 z późn. zm.)).
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki jest rozporządzeniem ogólnym i nie określa zasad i form, w jakich powinny być prowadzone szkolenia przez Towarzystwo.
Rozporządzenie bowiem skierowane jest do jednostek objętych systemem oświaty, natomiast Towarzystwo nie było placówką i organizatorem kształcenia, o których mowa w tych przepisach, co oznacza, że nie jest ich adresatem.
W związku z tym, do usług dotyczących organizacji kongresów naukowych dla lekarzy o określonej specjalizacji stosuje się odrębne przepisy, które określają formy i zasady tej działalności, m.in. Rozporządzenia Ministra Zdrowia.
Opłaty za usługi, które spełniają powyższe kryteria, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. Świadczenia wykonywane przez Towarzystwo lekarzy odpowiadają powyższym wymogom, co oznacza, że opłata za uczestnictwo osób w kongresie, szkoleniu, kursie czy seminarium, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług jako świadczenie usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania, prowadzone w formach i zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.