Odnosząc się do powyższego za usługę kompleksową uznaje się świadczenie składające się z kilku ściśle ze sobą powiązanych czynności, które łącznie stanowią jedną całość. Usługa kompleksowa składa się z usługi głównej oraz czynności pomocniczych, które służą do realizacji usługi głównej (tj. usługi najmu). Istotne jest to, iż czynność główna i pomocnicze muszą być ze sobą tak ściśle powiązane, że obiektywnie powinny tworzyć jedno nierozerwalne świadczenie, którego podział miałby wyłącznie charakter sztuczny (por. wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2011 r., sygn. akt: I FSK 475/11).
Przykład 1:
Spółka Alfa (dalej jako Spółka) zawiera umowy najmu lokali z osobami prawnymi (dalej jako Najemca). Dodatkowo, Spółka obciąża Najemców opłatami za media wg ich faktycznego zużycia, na podstawie odczytu z liczników. Spółka nabywa ww. usługi od innych dostawców, a następnie je refakturuje na rzecz Najemców.
Spółka świadczy usługi najmu lokali usługowych, a do tego, dodatkowo, obciąża Najemców opłatami za media (tj. opłaty za wodę, prąd). Zasadniczo, dodatkowe opłaty za media pozostają w bezpośrednim związku z najmem (jako z usługą główną). Jednakże w przedmiotowym stanie faktycznym Spółka obciąża Najemców dodatkowymi opłatami za media na podstawie ich rzeczywistego zużycia (wg liczników). Spółka refakturuje opłaty na podstawie faktur, które otrzymuje od rzeczywistych dostawców tych czynności. Należy przy tym podkreślić, iż Najemcy mają wpływ na wysokość opłat danych transakcji poprzez decydowanie o wielkości ich zużycia. W związku z powyższym należy wskazać, iż w tym przypadku nie zachodzą przesłanki pozwalające uznać usługę najmu lokalu użytkowego (jako usługę główną) wraz z dodatkowymi opłatami za media za usługę kompleksową. Nie będą stanowić jednego świadczenia, w sensie ekonomicznym, którego podział miałby wyłącznie charakter sztuczny.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 6.09.2017 r., znak: 0111-KDIB3-1.4012.209.2017.2.BW wskazał, że: „Skoro czynsz najmu nie obejmuje opłat uiszczanych na rzecz Wnioskodawcy (Wynajmującego) z tytułu dostawy energii elektrycznej gazu, wody oraz kanalizacji i wysokość zużycia tych mediów jest obliczana na podstawie odczytu z liczników czy też z zastosowaniem proporcjonalnego udziału powierzchni zajmowanej przez najemcę w całości powierzchni nieruchomości, w której zlokalizowany jest przedmiot najmu, to nie można mówić o świadczeniu jednolitym usługi najmu, w cenę którego wliczany jest zarówno czynsz, jak i świadczenia obejmujące media”.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2019. Komentarz
Przykład 2:
Spółka Alfa (dalej jako Spółka) zawiera umowy najmu lokali użytkowych z osobami prawnymi (dalej jako Najemca). Na podstawie zawieranych umów Spółka obciąża Najemców także opłatami za media (tj. dostawa wody i wywóz nieczystości) w postaci ryczałtu – wg liczby osób korzystających z powierzchni użytkowej. Spółka pobiera stałą opłatę za czynsz najmu wraz z ww. opłatami łącznie, traktując usługę najmu jako usługę kompleksową. Spółka każdorazowo określa w załączniku do umowy najmu wysokość wszystkich opłat.
Zasadniczo opłaty pobierane z tytułu czynszu oraz mediów powinny być rozliczane osobno. Jak dotąd, organy podatkowe stały na stanowisku, że nawet w przypadku ryczałtowego rozliczenia mediów przez najemców, usługi te powinny być rozliczane osobno od najmu (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 września 2017 r., znak: 0111-KDIB3-1.4012.209.2017.2.BW).
Obecnie organy podatkowe, na zasadzie wyjątku, przyjmują, iż w sytuacji, gdy opłaty za media są nierozerwalnie powiązane z najmem w taki sposób, że ich podział miałby wyłącznie charakter sztuczny – najem należy uznać za usługę kompleksową oraz rozliczać łącznie. Sytuacja taka zachodzi w powyższym przykładzie.
Spółka wynajmując powierzchnie użytkowe do pobieranego miesięcznie czynszu dolicza także opłaty za wodę i wywóz nieczystości. Wspomniane opłaty Najemcy ponoszą w pełnej wysokości, bowiem fizycznie nie są w stanie decydować o wielkości ich zużycia (tak jak przy rozliczeniu wg liczników). W takiej sytuacji dodatkowe opłaty za wodę i wywóz nieczystości stanowią jedynie element kalkulacyjny usługi najmu, mający bezpośredni wpływ na wysokość czynszu, pobieranego przez Wynajmującego. W związku z powyższym taką usługę należy uznać za kompleksową i opodatkować tak, jak świadczenie główne (tu najem).
Powyższe potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 17 maja 2019 r., znak: IPTPP2/4512-595/15-11/SM, który powołał się na argumentację przedstawioną przez NSA w wyroku z 14 grudnia 2018 r. sygn. akt I FSK 2055/16: „(…) usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków stanowią obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie ekonomiczne. Pomimo bowiem odrębnego wskazania w umowie czynszu najmu oraz kosztów za te media, najemca nie może decydować o koszcie korzystania z nich. Nie ma zatem swobody decydowania o ilości zużycia danego medium, nie są one bowiem rozliczane na podstawie zainstalowanych indywidulanych liczników, tj. w oparciu o faktyczne zużycie, mają natomiast charakter ryczałtowy (najemca zobowiązany jest do ich uiszczania w stałej, z góry określonej kwocie, niezależnie od tego czy korzysta z ww. mediów, czy też nie). Dodatkowo najemca nie ma wyboru podmiotu dostarczającego wskazane media do budynku dzierżawionego przez Wnioskodawcę. Dostarczanie tychże podstawowych mediów należy zatem potraktować jako świadczenie jednolite kompleksowe” (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 kwietnia 2019 r., znak: 0115-KDIT1-1.4012.135.2019.2.MN).
Reasumując należy wskazać, iż opłaty poniesione z tytułu czynszu najmu wraz z dodatkowymi opłatami za media nie zawsze będą stanowić usługę kompleksową. Jedynie w przypadku ryczałtowego rozliczenia mediów, usługę najmu należy uznać za kompleksową i rozliczać łącznie z czynszem. Natomiast w przypadku mediów refakturowanych na podstawie faktycznego zużycia (wg odczytu z liczników) należy uznać za odrębną usługę.
Maria Strelczenko, Młodszy konsultant podatkowy w ECDP TAX Mazur i Wspólnicy sp.k.