Coraz częściej przedsiębiorcy zastępują typowe umowy o pracę umowami o współpracę z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. W takim przypadku zlecający wykonywanie czynności określonych w umowie o współpracę niejednokrotnie udostępnia ich wykonawcom potrzebny do tego celu sprzęt np. laptop czy telefon służbowy. Zastanowić należy się jakie skutki tego typu udostępnienie rodzi na gruncie podatku VAT.
Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają w szczególności odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
W przypadku gdy na podstawie umowy o współpracę sprzęt zostaje jedynie udostępniony wykonawcom określonych w tych umowach czynności, nie może być mowy o dostawie towarów. Wykonawcy czynności określonych w umowie o współpracę nie uzyskują bowiem prawa do rozporządzania przekazanymi im składnikami majątku jak właściciel. Przedmioty te są im natomiast udostępnione w celu realizowania określonych przez zlecającego czynności.
W sytuacji gdy za udostępnienie do używania sprzętu takiego jak laptopy czy telefony umowy o współpracy nie przewidują odpłatności, nie jest możliwe zakwalifikowanie tego udostępnienia jako odpłatnego świadczenia usług w ścisłym rozumieniu.
Polecamy: Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
W tym miejscu zauważyć jednak należy, iż na gruncie VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
- użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
- nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Odliczenie VAT w przypadku najmu leasingowanego samochodu
Co do zasady wykorzystywanie powierzonego sprzętu takiego jak laptop czy telefon służbowy do celów prywatnych w sytuacji, gdy umowy o współpracy nie przewidują odpłatności z tego tytułu, należałoby uznać za nieodpłatne świadczenie usług. W konsekwencji czynność tę, jako niemającą związku z prowadzoną przez zlecającego działalnością gospodarczą, należałoby opodatkować VAT. Podstawą opodatkowania byłaby w tym przypadku koszt poniesiony w związku z udostępnieniem sprzętu.
Udostępniając sprzęt warto zawrzeć tzw. umowę toolingową. Umowy te stanowią typ umów nienazwanych w ramach których zlecający zobowiązuje się do bezpłatnego udostępnienia wykonawcy należących do niego składników majątkowych. Z kolei wykonawca zobowiązuje się do korzystania z otrzymanych przedmiotów w celu wykonania uzgodnionych w umowie toolingowej usług na rzecz zlecającego. Podkreślenia wymaga, iż w wyniku zawarcia umowy toolingowej nie dochodzi do przeniesienia własności składników majątkowych na rzecz wykonawcy, nie jest on również uprawniony do swobodnego dysponowania udostępnionymi przedmiotami.
Tym samym w przypadku zawarcia umowy toolingowej nie może być mowy o odpłatnej dostawie towarów ani odpłatnym świadczeniu usług. Zauważyć należy, iż udostępniający sprzęt np. laptopy czy telefony, nie dokonuje żadnego świadczenia, lecz jedynie wykorzystuje swój majątek w najbardziej efektywny sposób. Dodatkowo osoba, której sprzęt udostępniono nie nabywa prawa do swobodnego rozporządzania otrzymanymi przedmiotami.
Podkreślenia wymaga, iż w umowie toolingowej znaleźć powinien się zapis, na podstawie którego udostępniane przedmioty mogą być wykorzystywane wyłącznie do celów określonych w umowie. W takim przypadku przekazanie laptopów i telefonów w ramach umowy toolingowej nie będzie stanowić czynności opodatkowanej VAT.
Przykład
Strony zawarły umowę o współpracy, której przedmiotem jest świadczenie usług doradczych. Elementem umowy o współpracy jest umowa toolinogowa, a podstawie której zlecający przekaże zleceniobiorcy laptop oraz telefon w celu realizacji wspomnianych usług doradczych. Umowa toolingowa wyłącza możliwość prywatnego użytku udostępnionego sprzętu. W przedstawionym więc przypadku udostępnienie sprzętu w celu realizacji usług doradczych wynikających w umowy o współpracy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Ewelina Błądek
Konsultant podatkowy, ECDDP Sp. z o. o.