Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 26 października 2010 r. (w sprawie o sygn. C-97/09).
Pani Ingrid Schmelz jest obywatelką niemiecką zamieszkującą w Niemczech. Jest ona właścicielką mieszkania położonego w Austrii, które wynajmuje w zamian za miesięczny czynsz w wysokości 330 EUR powiększony o opłaty.
Uznając, że jako mały przedsiębiorca jest zwolniona z VAT, p. Schmelz nie fakturowała tego czynszu i nie płaciła VAT.
Austriacki fiskus (Finanzamt) uznał, że skoro p. Schmelz nie posiada siedziby, ani też miejsca zamieszkania w Austrii, to nie może być objęta zwolnieniem z VAT przyznawanym małym przedsiębiorcom. Dlatego też w dwóch wydanych decyzjach Finanzamt nałożył na p. Schmelz obowiązek zapłaty zaległego VAT za 2006 r. i 2007 r.
Pani Schmelz wniosła przeciwko tym decyzjom skargę do sądu austriackiego.
Sąd austriacki zastanawiając się, czy kwota obrotu odróżniająca małe przedsiębiorstwa od innych przedsiębiorstw dotyczy obrotu uzyskanego jedynie w określonym państwie członkowskim, czy też należy brać pod uwagę obrót uzyskany na całym terytorium Unii, - zadał Trybunałowi Sprawiedliwości UE takie pytanie prejudycjalne.
Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że:
Wykładni art. 24 i art. 24a dyrektywy 77/388 zmienionej dyrektywą 2006/18 oraz art. 284-287 dyrektywy 2006/112 należy dokonywać w ten sposób, że pojecie „roczny obrót” dotyczy obrotu uzyskanego przez przedsiębiorstwo w danym roku w państwie, w którym ma ono siedzibę.
Zdaniem TS UE stosowanie zwolnienia z podatku VAT jest ograniczone do działalności małych przedsiębiorstw mających siedzibę na terytorium państwa członkowskiego, w którym podatek VAT podlega zapłacie.
Zapewnienie skuteczności kontroli podatkowych obrotów uzyskiwanych przez małe przedsiębiorstwo w państwach członkowskich innych niż to, w którym ma ono siedzibę wymagałoby po pierwsze wdrożenia dla małych przedsiębiorstw i organów podatkowych złożonych formalności umożliwiających zbieranie odpowiednich danych i identyfikację ewentualnych nadużyć oraz po drugie, powtarzających się wniosków o udzielenie pomocy administracyjnej ze strony państwa członkowskiego siedziby kierowanych do organów podatkowych wszystkich innych państw członkowskich Unii w celu wymiany rzeczonych danych.
Należy dodać, że ograniczenie stosowania zwolnienia z podatku VAT jedynie do podatników mających siedzibę w państwie członkowskim, które ustanowiło takie zwolnienie pozwala zapobiegać temu, aby podatnicy wykonujący działalność w wielu państwach członkowskich bez posiadania tam siedziby mogli unikać, pod osłoną obowiązujących w nich zwolnień, całkowicie lub w dużej części, opodatkowania ich działalności, podczas gdy ich działalność rozważana jako całość obiektywnie przekraczałaby poziom działalności małego przedsiębiorstwa, co byłoby nie do pogodzenia z koniecznością wspierania, poprzez odstępstwo od zasady opodatkowania, jaką stanowi taki mechanizm zwolnienia, jedynie małych przedsiębiorstw.
Polecamy: serwis Koszty
Polecamy: serwis Podatki osobiste
W Polsce status małego podatnika VAT pozwala na wybór kasowej metody rozliczania VAT. Polega ona co do zasady na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Natomiast kwestia rozpatrywana w wyroku TS UE dotyczy zwolnienia podmiotowego z VAT.
Podstawa prawna:
Artykuł 24 ust. 2 lit. a) i b) szóstej dyrektywy zatytułowany „Specjalny system [procedura szczególna] dla małych przedsiębiorstw”, należący do jej tytułu XIV dotyczącego regulacji specjalnych, pozwala zasadniczo państwom członkowskim zachować lub przyznać zwolnienie z podatku od wartości dodanej (zwanego dalej „podatkiem VAT”) podatnikom, których roczny obrót nie jest większy od równowartości 5000 europejskich jednostek rozliczeniowych w walucie krajowej według kursu wymiany w dniu, w którym została przyjęta szósta dyrektywa.
Artykuł 24 ust. 3 szóstej dyrektywy stanowi :
„Pojęcia zwolnienia od podatku […] odnoszą się do dostaw towarów i świadczenia usług przez małe przedsiębiorstwa.
Państwa członkowskie mogą wyłączyć pewne transakcje z regulacji przewidzianych w ust. 2. […]”
Artykuł 28i szóstej dyrektywy zatytułowany „Specjalny system [procedura szczególna] dla małych przedsiębiorstw” dodał do jej art. 24 ust. 3 następujący akapit:
„W każdych okolicznościach […] dostawy towarów i usług dokonywane przez podatnika niezamieszkałego na terytorium kraju, są wyłączone ze zwolnienia z podatku na podstawie ust. 2”