System podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlega ścisłej harmonizacji. Wszystkie państwa członkowskie zobowiązane są do zapewnienia zgodności krajowych przepisów w zakresie tego podatku z regulacjami wynikającymi z prawa wspólnotowego.
Dlatego też i polskie przepisy dotyczące podatku od towarów i usług muszą być zgodne z przepisami wspólnotowymi - w szczególności z przepisami dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Powyższa dyrektywa uniemożliwia państwom członkowskim UE dowolne kształtowanie wysokości stawek podatkowych i zwolnień od tego podatku.
Zgodnie z przepisami dyrektywy Rady 2006/112/WE zwolnione od tego podatku są ˝świadczenie usług przez pocztę państwową i dostawa towarów z tymi usługami związana, z wyjątkiem przewozu osób i usług telekomunikacyjnych˝ oraz ˝dostawy, za cenę równą wartości nominalnej, znaczków pocztowych ważnych w obrocie pocztowym na terytorium danego państwa˝ (art. 132 ust. 1 lit. a oraz art. 135 ust. 1 lit. h ww. dyrektywy).
Zakres zwolnienia od podatku od towarów i usług wynikający z art. 43 ust. 1 pkt 1 oraz poz. 2 załącznika nr 4 do ustawy o VAT obejmuje usługi pocztowe wymienione w grupowaniu PKWiU 64.11. W grupowaniu tym mieszczą się usługi pocztowe świadczone przez pocztę państwową, tj. Pocztę Polską SA, której zgodnie z art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159, z późn. zm.) powierzono obowiązek wykonywania zadań operatora publicznego.
W związku z brzmieniem art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 5 września 2008 r. o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej Poczta Polska, zgodnie z którym Poczta Polska Spółka Akcyjna wstąpiła we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem była Poczta Polska, bez względu na charakter prawny tych stosunków, nie istniała potrzeba zmiany treści poz. 2 zał. nr 4 do ww. ustawy o podatku od towarów i usług w wyniku przekształcenia tego przedsiębiorstwa.
Zgodnie z art. 2 pkt 1 dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty oraz poprawy jakości usług przez usługi pocztowe rozumie się usługi obejmujące przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek pocztowych.
Przepis art. 3 ust. 3 tej dyrektywy określa, że państwa członkowskie podejmą działania w celu zapewnienia, że świadczenie usługi powszechnej jest gwarantowane nie mniej niż pięć dni roboczych w tygodniu, poza okolicznościami lub warunkami geograficznymi uważanymi za wyjątkowe, i że jako minimum obejmuje:
- jedno przyjmowanie,
- jedno doręczenie do domu lub siedziby każdej osoby fizycznej lub prawnej lub - w wyniku odstępstwa - na podstawie warunków ustalonych przez krajowy organ regulacyjny - jedno doręczenie do odpowiednich instalacji.
Ponadto zgodnie z art. 3 ust. 4 ww. dyrektywy każde państwo członkowskie podejmie działania konieczne do zapewnienia, by usługi powszechne obejmowały przynajmniej następujące świadczenia:
- przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek pocztowych do 2 kg,
- przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie paczek pocztowych do 10 kg (na podstawie ust. 5 limit ten może zostać podwyższony),
- usługi obejmujące przesyłki polecone i przesyłki wartościowe.
Należy zatem przyjąć, iż przez usługi powszechne, które podlegają zwolnieniu od VAT, należy rozumieć usługi pocztowe świadczone w określonym reżimie przez wyznaczonego operatora. Obowiązek wykonywania zadań operatora publicznego, zgodnie z ww. art. 46 ust. 2 Prawa pocztowego, został powierzony Poczcie Polskiej SA. Inni operatorzy nie spełniają wymogów określonych art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe, a zatem nie mogą korzystać przy świadczeniu powszechnych usług pocztowych ze zwolnienia od podatku.
W wyroku C-357/07 Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, iż pojęcie publicznych służb pocztowych zawarte w art. 13 część A ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy (obecnie obowiązujący art. 132 ust. 1 lit a dyrektywy Rady 2006/112/WE) należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono operatorów publicznych lub prywatnych, którzy zobowiążą się do zapewnienia w danym państwie członkowskim całości lub części powszechnych usług pocztowych. Jak wcześniej zaznaczono zadanie polegające na zagwarantowaniu dostępu do całej infrastruktury pocztowej niezbędnej do prawidłowego wykonywania nałożonych zadań leżących w interesie publicznym w Polsce w całości wypełnia jedynie operator publiczny, którym jest Poczta Polska SA.
Oznacza to, że ponieważ Poczta Polska SA jako operator wyznaczony do świadczenia usług powszechnych musi zachować warunki przewidziane dla tych usług, zwolnienie wynikające z poz. 2 zał. nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług odpowiada zwolnieniu określonemu w art. 132 ust. 1 lit. a dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 345, ze zm.). Usługi pocztowe świadczone przez pozostałych operatorów, jako niewymienione w przepisach określających zakres stosowania obniżonych stawek i zwolnień od podatku w ww. ustawie i aktach wykonawczych do niej, podlegają opodatkowaniu według stawki podstawowej - 22%.
Polecamy: VAT 2011
Polecamy: Podatki 2011
W kontekście powoływanego w przekazanej interpelacji orzeczenia ETS w sprawie 357/07 TNT Post UK Ltd należy podzielić opinię Komisji, że pojęcie indywidualnie negocjowanych warunków należy interpretować w świetle pkt 46 i 48 uzasadnienia do wyroku w sprawie C-357/07. ETS rozstrzygnął, iż zwolnienie nie ma zastosowania do świadczenia usług ani dostaw towarów z nimi związanych, których warunki zostały wynegocjowane indywidualnie.
Zwolnienie z podatku co do zasady nie powinno mieć zatem zastosowania do usług odpowiadających potrzebom indywidualnych podmiotów gospodarczych, które można oddzielić od usług świadczonych w interesie publicznym.
Zasady te nie zmienią się od 2011 roku. Zwolnienie z VAT usług pocztowych oraz dostawy towarów ściśle z tymi usługami związanej - realizowane przez operatora obowiązanego do świadczenia powszechnych usług pocztowych - będzie od 2011 roku zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT. Tak stanowi bowiem uchwalona już nowelizacja z 29 października 2010 r. ustawy o VAT (Dz.U. Nr 226, poz. 1476).
Źródło: Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z 9 września 2010 r. - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 17667 w sprawie opodatkowania usług pocztowych podatkiem od towarów i usług.