O ile w przypadku zwolnień podmiotowych w 2011r. zmienił się – wyłącznie - próg osiąganych przez podatników obrotów (150.000 zł), to w przypadku zwolnień przedmiotowych zmiany mają charakter rozległy.
Od 1 stycznia 2011 r. nie obowiązuje już załącznik nr 4 do ustawy o VAT zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku.
Uregulowania w nim zawarte zostały przeniesione do ustawy i umieszczone w art. 43 ust 1 pkt. 17-41. Przy określaniu zakresu zwolnień ustawodawca nie zastosował symboli klasyfikacji statystycznej, lecz w sposób opisowy przedstawił usługi podlegające zwolnieniu, wykorzystując przy tym przepisy prawa unijnego, krajowego oraz orzecznictwo sądów.
W efekcie oprócz dotychczas objętych zwolnieniem, a wymienionych w art. 43 ustawy o VAT zwolnień, dołączyły następne enumeratywnie wymienione w pkt.17-41.
Niektóre z nich są w swoim zapisie czytelne i nie budzą wątpliwości interpretacyjnych (np. zwolnienia przewidziane w pkt.17,25,36,38,39,40). Są też jednak i takie, które trudno dopasować do konkretnego podmiotu świadczącego opisane usługi (np. pkt.21).
Przyjrzyjmy się konkretnym przykładom.
W pkt. 17 ustawy o VAT ustawodawca zwolnił od podatku usługi pocztowe oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną -realizowane przez operatora obowiązanego do świadczenia powszechnych usług pocztowych.
Takie sformułowanie zwolnienia nie budzi wątpliwości, oczywistym jest bowiem, że Poczta Polska S.A jest jedynym powszechnym operatorem, tym samym usługi świadczone przez nią podlegają zwolnieniu.
Inni operatorzy obowiązani są do opodatkowania swych usług stawką podstawową.
Podobna zasada dotyczy zwolnień opisanych w pkt.25 usługi w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych
Do świadczenia obowiązkowych ubezpieczeń społecznych są bowiem powołane odpowiednie instytucje ZUS, KRUS, tym samym usługi prze te podmioty świadczone korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.
W pkt 21 art. 43 ustawy o VAT ustawodawca zwolnił od podatku VAT „usługi świadczone przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników, w celu świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykorzystania tej działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku, w przypadku gdy grupy te, ograniczają się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach tych grup, poniesionych we wspólnym interesie, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.”
Przy tak sformułowanym zwolnieniu trudno wprost wskazać konkretne podmioty świadczące opisane usługi.
Warto też zwrócić uwagę, że nawet precyzyjne określenie zakresu zwolnienia może wywołać wątpliwości, czy aby wszystkie usługi mogą z niego korzystać. Dotyczy to przede wszystkim usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu, i poprawie zdrowia (...) (pkt.18, 19).
Operacja plastyczna nosa może być wywołana skutkami nieszczęśliwego zdarzenia- wypadek, jak również może służyć upiększeniu. Zarówno jedna jak i druga jest usługą medyczną. Czy obie będą korzystać ze zwolnienia? Przy tak sformułowanym przepisie trudno to jednoznacznie rozstrzygnąć.
Reasumując, opisowe określenie przedmiotowych zwolnień dostarczyć może wielu problemów podatnikom zastanawiających się, czy świadczone przez nich usługi są w 2011 r. zwolnione z VAT.
Polecamy: VAT 2011
VAT 2011 - wszystkie zmiany w jednym miejscu
Warto też zauważyć, że zwolnienia przedmiotowe z VAT znajdziemy w art. 44 – 82 ustawy o VAT oraz w § 13 -17 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649).
Więcej na ten temat: Zwolnienia przedmiotowe z VAT