Od początku 2011 roku zmienił się zakres i sposób określenia usług medycznych zwolnionych z VAT. Ogólnie rzecz ujmując aktualnie zwolnione są z VAT usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.
Zobacz: Klauzula sumienia - czy lekarz może powołać się na swoje sumienie?
Lakoniczność nowych przepisów i brak możliwości odwołania się do PKWiU powoduje stan niepewności podatników, czy świadczone przez nich niektóre usługi medyczne są zwolnione z VAT.
Jakie usługi medyczne są zwolnione z VAT
Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2011 roku (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18-20 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. - w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług - Dz. U. Nr 226, poz. 1476 oraz na podstawie jeszcze nie opublikowanej ustawy z 25 lutego 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach) zwolnione z VAT są:
18) usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez zakłady opieki zdrowotnej;
18a) usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane wynikające bezpośrednio z procesu leczenia, świadczone na rzecz zakładów opieki zdrowotnej na ich terenie;
19) usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:
a) lekarza i lekarza dentysty,
b) pielęgniarki i położnej,
c) medycznych, o których mowa w art. 18d ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.),
d) psychologa;”,
19a) świadczenie usług, o których mowa w pkt 18 i 19, jeżeli usługi te zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów, o których mowa w pkt 18 i 19 (chodzi tu w szczególności o pakiety/abonamenty medyczne dla pracowników);
20) usługi transportu sanitarnego.
Warto ponadto zauważyć, że na mocy § 13. ust. 1 pkt 23-24 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649) zwolnione z VAT jest także:
- świadczenie usług i dostawa towarów, z wyłączeniem towarów objętych akcyzą, wykonywane przez ZOZ-y, w związku z organizowaniem imprez połączonych ze zbiórką pieniędzy wyłącznie na potrzeby ich działalności zwolnionej, pod warunkiem że:
a) środki pieniężne pozyskane z tych czynności zostaną przeznaczone w całości na potrzeby działalności zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT,
b) zwolnienie z podatku nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji,
c) podmioty, o których mowa w zdaniu wstępnym, nie naruszają przepisów o zbiórkach publicznych;
- świadczenie usług w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez uczelnie medyczne.
VAT 2011 - wszystkie zmiany w jednym miejscu
Polecamy : Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik
Minister wyjaśnia wątpliwości
Wątpliwości w zakresie zwolnienia z VAT operacji plastycznych, zabiegów zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro), opieki paliatywnej i rehabilitacji starał się wyjaśniać Minister Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską z 25 stycznia 2011 r. nr SPS-023-20328/11.
Zdaniem Ministra opieka paliatywna, świadczona przez zakłady opieki zdrowotnej (którymi są również hospicja – art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej – Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.), a także przez lekarzy, pielęgniarki, osoby wykonujące inne zawody medyczne oraz psychologów, jest zwolniona od podatku od towarów i usług, na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 18 i 19 ustawy o podatku od towarów i usług.
Również zabiegi in vitro, które związane są z procesem leczenia niepłodności, mieszczą się zdaniem Ministra Finansów w zakresie zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 oraz pkt 19 ustawy o VAT (jeśli są wykonywane przez ZOZ-y lub przez osoby wykonujące zawody medyczne).
Natomiast co do usług rehabilitacji, a także operacji plastycznych Minister wyjaśnił, że także one podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług – jeśli służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia (i jeśli są wykonywane przez ZOZ-y lub przez lekarzy, pielęgniarki i osoby wykonujące inne zawody medyczne).
Tu warto zauważyć, że na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z 28 lutego 2011 r. zwolnieniu z VAT podlegają (ze skutkiem od 1 stycznia 2011 r.) usługi turnusów rehabilitacyjnych wykonywane przez podmioty wpisane do rejestrów prowadzonych przez wojewodę.
Turnusy rehabilitacyjne zwolnione z VAT w 2011 roku
Jak widać w zakresie usług chirurgii plastycznej Minister Finansów nie udzielił żadnych istotnych wyjaśnień poza zacytowaniem przepisów.
Nadal więc będą wątpliwości co w sytuacji, gdy ktoś chce sobie poprawić nos tylko dlatego, że nie podoba mu się jego kształt. Na pierwszy rzut oka taka usługa nie będzie raczej zwolniona z VAT, bo nie będzie miała na celu profilaktyki, zachowania, ratowania, przywracania lub poprawy zdrowia.
Jednak w sytuacji, gdy pacjent będzie miał zaświadczenie od psychologa, że dana operacja plastyczna może poprawić jego zdrowie psychiczne, to czy dla chirurga plastycznego będzie to wystarczające dla zastosowania zwolnienia z VAT takiej usługi chirurgii plastycznej?
A gdy usługa chirurgii plastycznej będzie miała np. na celu likwidację blizn - czy jest to przywracanie zdrowia, czy tylko wyglądu (a wygląd, to przecież nie zdrowie)?
Z pewnością przepisy nie mogą pozostawiać podatnikom takich dylematów i powinny mniej lakonicznie precyzować zakres zwolnień z VAT.
Przepisy zgodne z prawem UE
Minister zauważył, że nowe przepisy stanowią implementację do polskiego porządku prawnego przepisów art. 132 ust. 1 lit. b i c dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którymi zwolnieniu od podatku przez państwa członkowskie podlegają:
- opieka szpitalna i medyczna oraz ściśle z nimi związane czynności podejmowane przez podmioty prawa publicznego lub, na warunkach socjalnych porównywalnych do stosowanych w odniesieniu do instytucji prawa publicznego, przez szpitale, ośrodki medyczne i diagnostyczne oraz inne odpowiednio uznane placówki o podobnym charakterze;
- świadczenie opieki medycznej w ramach zawodów medycznych i paramedycznych, określonych przez zainteresowane państwo członkowskie.
Minister wyjaśnił jednocześnie, że zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Zakres tych zwolnień określono z wykorzystaniem treści przepisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.
Z tego orzecznictwa jednoznacznie wynika, że zwolnieniu z VAT powinny podlegać usługi, których celem jest ochrona zdrowia, w tym diagnoza i leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia (cel terapeutyczny).
Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości UE zwolnienia (zawarte w art. 132) dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego i mają na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu VAT w poszczególnych państwach członkowskich (np. wyrok C-307/01, pkt 52). Oznacza to, że zakres przedmiotowy zwolnień zawartych w art. 132 dyrektywy powinien być taki sam we wszystkich krajach członkowskich.
Minister Finansów poinformował ponadto, że nie dostrzega potrzeby podjęcia działań zmierzających do doprecyzowania zapisów znowelizowanej ustawy o podatku VAT w zakresie usług opieki medycznej podlegających zwolnieniu od podatku.