Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, o ile:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Polecamy: VAT 2011
Polecamy: Faktura VAT od A do Z
Czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.
Istotą umowy pożyczki jest, że dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu na określony czas kapitału.
Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią bowiem wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.
Co do zasady podstawą opodatkowania podatkiem VAT jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.
Ustawa o podatku od towarów i usług, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., zwolniła od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, który sam w sobie stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej.
Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że udzielenie oprocentowanej pożyczki przez podatnika podatku VAT należy do czynności mieszczących się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług.
Równocześnie powyższa usługa korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tym samym, odsetki otrzymywane z tytułu udzielonej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony od opodatkowania.
Otrzymanie odsetek powinno być udokumentowane fakturą VAT bez naliczenia podatku należnego. Sprzedaż wynikającą z takiej faktury jako sprzedaż zwolnioną należy zaewidencjonować w rejestrze sprzedaży i wykazać w deklaracji VAT.
Podstawa prawna:
- art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 5a, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 29. ust. 1, art. 43 ust. 15, art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
- art. 720 § 1 kodeksu cywilnego.