Jeżeli chodzi o transakcje krajowe, to wymiana towaru wadliwego na niewadliwy nie wywołuje żadnych skutków prawnych na gruncie ustawy o VAT. Nie trzeba wystawiać faktury korygującej. Wymianę taką wystarczy udokumentować jakimkolwiek magazynowym dokumentem wewnętrznym.
Przedsiębiorca ma prawo na podstawie ustalonych wewnętrznych procedur do rozpatrzenia reklamacji i w jej wyniku dokonania ewentualnych poprawek na wadliwym materiale, Może również dokonać całkowitej wymiany towaru wadliwego na niewadliwy. Naprawa/wymiana ta wynika często również z gwarancji udzielonej nabywcy - w danym przypadku zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu cywilnego.
Zgodnie bowiem z art. 577 § 1 Kc, w sytuacji gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji.
Niezależnie od charakteru danej czynności (naprawa czy też wymiana) zdarzenie powyższe znajduje się poza zakresem opodatkowania VAT. Wykonywane ww. czynności stanowi bowiem dalszą część uprzednio wykonanego pierwotnego świadczenia (sprzedaży towaru). Spółka nie dokonuje nowej sprzedaży towaru ani nie świadczy żadnej dodatkowej odpłatnej usługi. Czynności te wynikają wyłącznie z uprzednio zawartej umowy pomiędzy stronami kontraktu.
Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega wyłącznie odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług. Odpłatność to nic innego jak możliwość żądania od kontrahenta zapłaty ustalonej kwoty należnej (ceny). W analizowanej sytuacji mamy do czynienia wyłącznie z naprawą towaru wadliwego lub jego wymiany na egzemplarz niewadliwy. W związku z czym, czynność taka ma charakter nieodpłatny i de facto stanowi jedynie dalszy ciąg pierwotnego świadczenia (tut. dostawy towarów).
W analogiczny sposób odniósł się do sprawy Naczelnik Urzędu Skarbowego w Bielsku Podlaskim w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 28 lutego 2005 r. (sygn. US-I-3/443-1/05), gdzie czytamy: „zasadą jest, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega jedynie dostawa towarów pod tytułem odpłatnym, a zatem kiedy jest ona realizowana pod tytułem nieodpłatnym - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wydanie towaru w ramach reklamacji nie ma charakteru odpłatnej dostawy, w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wymiana, na skutek reklamacji (...) stanowi w swej istocie realizację (dalszy ciąg) sprzedaży“.
Zatem podatnik, któremu zwrócono wadliwy towar/materiał w celu dokonania poprawek nie jest zobowiązany w danej sytuacji do wystawienia faktury korygującej ani kolejnej faktury dokumentującej dostawę. Po dokonaniu naprawy towar zostanie dostarczony nabywcy w postaci wolnej od wad. Podobnie w sytuacji, gdy towar podlega wymianie. Również w tym przypadku nie można mówić o kolejnej dostawie towarów.
Paweł Barnik, Karolina Gierszewska – eksperci ECDDP
Europejskie Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej
ul. Zielony Most 8
31-351 Kraków
tel. +48 12 622 86 00
fax. +48 12 622 86 66
www.ecddp.pl