Kalkulacja wartości celnej
Do wartości transakcyjnej dolicza się prowizje (z wyjątkiem tej od zakupu);
koszty pojemników i opakowań; koszty wcześniejszych świadczeń ze strony kupującego, dostarczanych bezpłatnie lub po obniżonych kosztach;
opłaty licencyjne odnoszące się do danych towarów;
przychody z późniejszej odsprzedaży, przekazania lub wykorzystania przywiezionych towarów, które przypadają sprzedającemu; koszty transportu,
ubezpieczenia, załadunku oraz koszty manipulacyjne do miejsca wprowadzenia na obszar celny UE.
Od tak skalkulowanej wartości można jednak odliczyć, pod warunkiem że są wyodrębnione, koszty transportu od miejsca ich sprowadzenia na obszar celny UE do miejsca ich przeznaczenia; koszty budowy, instalacji, montażu, obsługi lub pomocy technicznej, jeśli prace te są wykonywane po przywozie; koszty prawa do kopiowania towarów wwiezionych do UE; koszty odsetek w ramach umowy o finansowanie, jeśli stopa procentowa nie przekracza zwyczajowych wartości; prowizję od zakupu;
podatek obrotowy w przywozie i
podatki akcyzowe oraz koszty składowania i utrzymywania towarów, gdy są składowane czasowo, są objęte procedurą składu celnego lub znajdują się w wolnym obszarze celnym lub składzie wolnocłowym oraz
cło w przywozie.
W przypadkach gdy cena ta nie może być ustalona w powyższy sposób, stosuje się, kolejno, następujące metody ustalania wartości:
- metodę wartość transakcyjnej towarów identycznych,
- wartości transakcyjnej towarów podobnych,
- wartości opartej na cenie jednostkowej,
- wartości kalkulowanej (rozumianej jako koszty powiększone o zysk i koszty ogólne oraz koszty transportu),
- w oparciu o dane dotyczące wartości celnej dostępne w UE.
Wartość transakcyjna dla transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi może być stosowana tylko wtedy, gdy powiązanie to nie miało wpływu na cenę. Brak tego rodzaju wpływu należy udokumentować, przedstawiając odpowiednie wartości porównawcze. Jednakże, jeśli organ celny będzie miał jakiekolwiek wątpliwości, co do wpływu powiązania między podmiotami na daną cenę transakcyjną przez nie kształtowaną, trzeba będzie zastosować metody zastępcze kalkulacji wartości celnej.
Incoterms
Przedsiębiorcy dokonujący obrotu handlowego z partnerami zagranicznymi z pewnością stosują w swoich umowach, oraz umieszczając je na dokumentach handlowych, tajemniczo brzmiące, dla laików, skróty typu FOB, CIF itp. Skróty te określają zespół warunków danej transakcji, które powinny być rozumiane zgodnie z opracowanymi przez paryską Międzynarodową Izbę Handlową definicjami w ramach Incoterms. Aby uwzględnić zmieniającą się praktykę, Incoterms były kilkakrotnie modyfikowane. Ich ostatnia wersja pochodzi z 2000 roku.
W każdej formule Incoterms określony jest
zakres obowiązków kupującego i sprzedającego odnośnie do: obowiązku sprzedającego do pozostawienia towaru do dyspozycji kupującego; przekazania towaru do przewozu; dostarczenia towaru na miejsce przeznaczenia; podziału ryzyka w wymienionych przypadkach; określenia podmiotu odpowiedzialnego za dokonanie odprawy celnej; określenie podmiotu odpowiedzialnego za pakowanie i znakowanie przesyłki; dostarczenia dowodu dostawy oraz określenia podmiotu ponoszącego poszczególne rodzaje kosztów.
Obowiązujące Incoterms nie rozstrzygają jednak kwestii przeniesienia praw własności i innych zagadnień związanych niewypełnieniem obowiązków kontraktowych, czy też - z wyłączeniem odpowiedzialności w niektórych przypadkach.
Stosując warunki Incoterms, warto powołać się na ich konkretną wersję, jeśli inna niż ostatnia ma być wiążąca dla wykładni danej formuły. W przypadku braku jednoznacznego wskazania wersji, która ma obowiązywać w odniesieniu do danej umowy, w przypadku sporu na tym tle uznaje się, że zastosowanie znajduje wersja ostania (tj. z 2000 roku).
Dana formuła może być istotnym elementem przy negocjowaniu kontraktów handlowych. Jako że poczynając od formuły EXW zakres obowiązków sprzedającego rośnie, importerowi będzie opłacało się negocjować kontrakty, tak aby zawierać w nich formułę DDP, a eksporterzy będą mogli uznać za sukces zawarcie w kontrakcie formuły EXW.
Niezwykle istotne jest również podawanie dokładnego adresu, pod który dane towary powinny być dostarczone. W szczególności odnosi się to do formuł typu Carriage and Insurance Paid to ... (CIP, przewoźne i ubezpieczenie opłacone do...). Jeśli adres dostawy nie zostanie wyraźnie wskazany, może się okazać, że przewoźnik przechowuje przeznaczony dla nas towar np. w swoim magazynie. Jeśli miejsce dostawy nie jest dokładnie określone przy danej formule, do nas będzie należało zorganizowanie i opłacenie transportu do faktycznego miejsca przeznaczenia towaru.
Jeśli chodzi o techniczne przeprowadzenie odpraw celnych, to zgodnie z Incoterms 2000, w imporcie dokonuje ich najczęściej odbiorca, a w eksporcie - nadawca towarów.
W niektórych przypadkach, gdy Incoterms nie odzwierciedlają w pełny sposób specyfiki danej branży czy panujących w niej zwyczajów handlowych, możliwe jest dodanie do standardowych formuł Incoterms dodatkowych określeń zwiększających zakres obowiązków sprzedającego o określone czynności, np. załadunek lub/i dokonanie odprawy celnej (loaded/cleared) czy też dodatkowych kosztów wyładunku towarów (landed).
Mając na uwadze powyższe, warto zwracać uwagę na formuły Incoterms stosowane w działalności handlowej. Może się okazać, że dany
przedsiębiorca robi więcej, niż wymagają od niego zapisy umowy. Uważna
analiza formuł Incoterms stosowanych przy operacjach handlu międzynarodowego może niektórym podmiotom pozwolić na korzystniejsze ukształtowanie współpracy z ich partnerami handlowymi.
Jak ubiegać się o zawieszenie poboru cła
1. Dokonać analizy stawek celnych na dany komponent, którym jesteśmy zainteresowani.
2. Obliczyć i sprawdzić, czy kwota cła niezapłaconego w wyniku ustanowienia zawieszenia poboru ceł lub kontyngentu taryfowego jest mniejsza niż równowartość w złotych 20 tys. euro, albowiem takie wnioski nie są brane pod uwagę.
3. Wystąpić o Wiążącą Informację Taryfową do dyrektora Izby Celnej w Warszawie, aby uzyskać potwierdzenie klasyfikacji taryfowej.
4. Dokonać analizy, czy istnieje możliwość zakupienia na terenie Unii Europejskiej identycznego lub podobnego towaru oraz czy jest on wytwarzany w wystarczających ilościach. Przedsiębiorcy wnioskujący o ustanowienie zawieszenia poboru ceł lub kontyngentu taryfowego są zobowiązani wykazać, że w ostatnim okresie dokonali próby nabycia towarów, o których modyfikację ochrony celnej wnioskują (lub towarów równorzędnych lub substytucyjnych), od potencjalnych dostawców unijnych.
5. Przygotować wniosek według wzoru zamieszczonego na stronach internetowych Ministerstwa Gospodarki oraz załączyć odpowiednią dokumentację.
6. Złożyć wniosek z zachowaniem terminu.
Zgodnie z przepisami wspólnotowego prawa celnego, zgłoszenia celnego, co do zasady, może dokonać każda osoba, która przedstawi organom celnym towar, którego dotyczy zgłoszenie. Zasada ta dotyczy również zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu (import). Należy jednak pamiętać, że ustawodawstwo celne stawia warunek, aby zgłaszający do procedury dopuszczenia do obrotu miał swoją siedzibę na terenie Wspólnoty Europejskiej. Warunek ten nie musi być spełniony jedynie w przypadku zgłoszeń mających charakter sporadyczny. A zatem, jeżeli
kontrahent kanadyjski chce dokonywać importu w sposób częstotliwy nie będzie mógł samodzielnie dokonywać zgłoszeń celnych w imporcie. Będzie on zobowiązany występować poprzez pełnomocnika mającego siedzibę we Wspólnocie.
Trzeba również zaznaczyć, że
firma kanadyjska będzie musiała występować poprzez pełnomocnika działającego w przedstawicielstwie pośrednim, to znaczy takiego, który będzie działał we własnym imieniu, lecz na jej rzecz.
Polskie ustawodawstwo celne ogranicza jedynie krąg podmiotów uprawnionych do działania w charakterze przedstawiciela bezpośredniego (działającego w imieniu i na rzecz mocodawcy). Podmiotami tymi mogą być wyłącznie agencje celne i osoby wpisane na listę agentów celnych. Natomiast przedstawicielem pośrednim może być w zasadzie każdy, kto posiada pełną zdolność do czynności prawnych. W omawianej sytuacji
firma kanadyjska, dokonując importu, będzie obowiązana do działania przez przedstawiciela pośredniego. A zatem nie ma żadnych przeszkód, aby firma polska działała w charakterze przedstawiciela swojego kontrahenta.
Należy jednak pamiętać, że przedstawiciel działający w sprawach celnych musi być odpowiednio umocowany. Oznacza to, że musi on posiadać stosowne
pełnomocnictwo i zgłosić właściwemu organowi celnemu fakt działania na rzecz osoby reprezentowanej.
W przypadku powstania długu celnego w wyniku dopuszczenia towarów do wolnego obrotu na obszarze Wspólnoty, dłużnikiem jest zgłaszający. Natomiast w przypadku, gdy zgłaszający działa jako przedstawiciel pośredni, dłużnikiem jest również osoba, na rzecz której składane jest zgłoszenie celne. Tak więc, w omawianym przypadku firma polska i jego kanadyjski kontrahent będą uznani za dłużników długu celnego. A zatem obie te firmy będą solidarnie zobowiązane do zapłaty cła.
Odpowiedzialność solidarna w tym przypadku oznacza z jednej strony to, że zapłata cła przez jednego z dłużników zwalnia z tego obowiązku drugiego dłużnika. Z drugiej jednak strony, w przypadku niewywiązania się w terminie z obowiązku zapłaty cła, organy celne będą mogły zaspokoić swoje roszczenie z majątku któregokolwiek dłużnika. W omawianym przypadku zapewne organy celne wystąpiłyby z takim roszczeniem w pierwszej kolejności do podmiotu polskiego. Podobnie sytuacja wygląda z VAT. Cło i VAT należy zapłacić w terminie dziesięciu dni od dnia powiadomienia dłużnika o wysokości kwoty wynikającej z długu celnego. W uproszczeniu - dziesięć dni od dnia odprawy celnej.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz.U. nr 68, poz. 622 z późn. zm.).
Michał Krzewiński, konsultant w Zespole Cła i Handlu Zagranicznego, Pricewaterhouse- Coopers
Jest to nowa instytucja prawa celnego, która ma na celu zwiększenie stopnia bezpieczeństwa w międzynarodowym łańcuchu dostaw. Inicjatywa ta została opracowana przez Komisję Europejską i ma wprowadzić nową jakość w bezpieczeństwie obrotu towarowego dzięki nowatorskiemu podejściu do analizy ryzyka celnego i kontroli celnych.
W skrócie Upoważniony Podmiot Gospodarczy to specjalny certyfikat udzielany tym przedsiębiorstwom, które dają gwarancję przestrzegania przepisów celnych i efektywnego zarządzania ryzykiem celnym.
Certyfikat będzie dostępny dla każdego podmiotu, który dokonuje międzynarodowego obrotu towarowego z krajami spoza Unii Europejskiej, oraz dla tych przedsiębiorców, którzy współpracują z takimi podmiotami, na przykład dostawcy, agencje celne,
firmy transportowe, operatorzy centrów dystrybucyjnych. Dodatkowo statusem tym powinny być w szczególności zainteresowane te firmy, które chcą kontynuować prowadzenie działalności w ramach procedur uproszczonych oraz korzystać z innych ułatwień celnych.
Uproszczenia celne będą uzależnione od rodzaju statusu Upoważnionego Podmiotu Gospodarczego (UPG). Komisja Europejska przewiduje 3 rodzaje statusu UPG: uproszczenia celne,
bezpieczeństwo oraz tzw. status pełny, tj. uproszczenia celne i bezpieczeństwo.
Status UPG w kategorii uproszczenia celne przewidziany jest dla firm, które zainteresowane są kontynuacją działalności w ramach procedur uproszczonych lub uzyskaniem nowych uproszczeń celnych związanych z obrotem towarowym i odprawami celnymi.
Status UPG w kategorii bezpieczeństwo przeznaczony jest głównie dla tych podmiotów i firm, które dokonują w imieniu swoich klientów przewozu i transportu towarów oraz zainteresowane są szybkimi dostawami towarów.
Natomiast kategoria uproszczenia celne i bezpieczeństwo jest wskazany dla firm, które są lub będą zainteresowane uproszczeniami celnymi, jak również pewnymi ułatwieniami przy obrocie towarowym.
Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej przyznanie statusu UPG będzie poprzedzone szczegółową weryfikacją przez administrację celną w następujących obszarach: przestrzegania przepisów celnych, posiadania odpowiedniego systemu zarządzania ewidencjami handlowymi i transportowymi, wypłacalności, a także spełniania odpowiednich standardów bezpieczeństwa i ochrony.
Oczekiwaniem władz celnych jest posiadanie przez przedsiębiorców odpowiednich procedur wewnętrznych, systemów zarządzania, procedur gromadzenia informacji o dostawcach i ich klientach, posiadaniem zabezpieczeń przed nieautoryzowaną ingerencją osób trzecich w systemy komputerowe, jak również na teren przedsiębiorstwa.
Tam, gdzie jest to właściwe, podmiot będzie zobowiązany wykazać również swoją wypłacalność i ewentualnie wypłacalność jego
spółki dominującej.
We wszystkich tych obszarach przedsiębiorcy powinni dokonać szczegółowych przeglądów własnej działalności tak, aby przed złożeniem oficjalnego wniosku o certyfikat UPG móc sprawdzić, czy przestrzegają odpowiednich wymogów.
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.Urz. WE L 302 z 19 października 1992 r. z późn. zm.).
Roman Rosiak, starszy menedżer Zespołu Cła i Handlu Zagranicznego, Pricewaterhouse- Coopers
Skrót HS oznacza Zharmonizowany System (ang. Harmonized System) Oznaczania i Kodowania Towarów opracowywany przez Światową Organizację Celną w celu wyznaczania standardów, według których dokonywana jest klasyfikacja taryfowa towarów. HS stanowi podstawę dla systemu Nomenklatury Scalonej (CN, ang. Combined Nomenclature) stosowanego w Taryfie Celnej Unii Europejskiej.
Z tego też względu, zmiany w HS mają bezpośredni wpływ na klasyfikację taryfową towarów będących przedmiotem transakcji importowych/eksportowych, w których stroną jest firma unijna. Zmiany te stanowiły bezpośredni asumpt do wydania przez Komisję Europejską rozporządzenia wprowadzającego nową Wspólnotową Taryfę Celną, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.
Od tej daty towary będące przedmiotem transakcji handlu zagranicznego powinny być klasyfikowane według zmienionych i uaktualnionych standardów klasyfikacyjnych. Powyższe może mieć wpływ na dotychczas stosowane kody taryfowe dla odpraw celnych dokonywanych przez firmy.
Zmiany wprowadzone zostały do nowej Taryfy Celnej dwutorowo. Po pierwsze, towar, który do tej pory był klasyfikowany do określonego kodu Taryfy Celnej, w świetle zmian może być klasyfikowany do zupełnie innego kodu (korelacja jeden do jednego). Drugi wariant polega na tym, że towar klasyfikowany dotychczas do określonego kodu CN może być klasyfikowany do jednego z kilku różnych kodów CN powstałych z dotychczasowego (korelacja jeden do kilku).
Zmiany w systemie HS (konsekwentnie zmiany w CN) mają przede wszystkim wpływ na obrót towarowy z krajami spoza Unii Europejskiej. Niemniej jednak, zmiany te są również istotne w zakresie obrotu towarowego wewnątrz Unii. Powyższe spowodowane jest faktem, że każdy podmiot dokonujący wewnątrzunijnych przywozów lub wywozów towarów zobowiązany jest, na podstawie rozporządzenia ministra finansów, do składania odpowiedniej deklaracji Intrastat.
W polu nr 14 deklaracji Intrastat przywozowej i wywozowej znajduję się miejsce na podanie kodu CN towaru/-ów będącego/-ych przedmiotem transakcji. Chcąc prawidłowo wypełnić deklarację Intrastat, należy podać właściwy kod CN, uwzględniający w razie konieczności przedmiotowe zmiany.
Najlepszym rozwiązaniem w przypadku wątpliwości odnośnie do stosowanej klasyfikacji taryfowej towarów będących przedmiotem transakcji zagranicznych jest uzyskanie jej oficjalnego potwierdzenia przez organy administracji celnej.
Potwierdzeniem klasyfikacji taryfowej dla danego towaru może nastąpić w drodze wydania przez organ celny wiążącej informacji taryfowej (WIT) na wniosek zainteresowanego. Jest to decyzja administracyjna wskazująca na prawidłowy, w opinii administracji celnej, kod CN dla wnioskowanego towaru. WIT jest ważny we wszystkich krajach Unii Europejskiej przez 6 lat od daty, w której został doręczony podmiotowi, który wnioskował o jego wydanie.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że z momentem wejścia w życie zmian do systemu HS, dotychczas wydane WIT stracą moc wiążącą, o ile zostały wystawione na towary, których klasyfikacja uległa zmianie.
Podstawa prawna:
l Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1549/2006 z dnia 17 października 2006 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.Urz. UE L 301 z 31 października 2006 r.).
Jakub Matusiak, konsultant w Zespole Cła i Handlu Zagranicznego, Pricewaterhouse- Coopers
- Rozporządzenie ministra finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymogów, jakie powinno spełniać zgłoszenie celne (Dz.U. nr 94, poz. 902 z późn. zm.).
- Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.Urz. WE L 302 z 19 października 1992 r. z późn. zm.).
- Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy wykonawcze w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.Urz. WE L 253 z 11 października 1993 r. z późn. zm.).
- Rozporządzenie ministra finansów z dnia 26 października 2005 r. w sprawie terminu zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów (Dz.U. nr 218, poz. 1842).