RADA
W przedstawionych okolicznościach dostawa budynku wraz z działką będzie korzystać ze zwolnienia od VAT. Zwolnienie będzie przysługiwało na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.
UZASADNIENIE
Analiza przepisów ustawy o VAT regulujących prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z dwóch podstaw do zastosowania zwolnienia z VAT. Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29 ust. 5 ustawy o VAT. Zgodnie z nim w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki VAT, jaką opodatkowane są budynki na nim posadowione.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
- dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
- pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż dwa lata.
Kluczowe dla określenia zasad opodatkowania dostawy budynku jest ustalenie, kiedy nastąpiło jego pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
- wybudowaniu lub
- ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu, a przez taką można rozumieć m.in. objęcie we władanie budynku, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Dana nieruchomość nie musi być faktycznie zamieszkana, lecz powinna być przejęta przez nabywcę do użytkowania.
Ponadto za oddanie do użytkowania w ramach czynności podlegających opodatkowaniu uznać należy nie tylko sprzedaż, ale również umowy najmu i dzierżawy. Zatem pierwszym zasiedleniem będzie także moment oddania budynku do użytkowania pierwszemu najemcy (dzierżawcy).
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwalnia się od tego podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
- w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
- dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
W przedstawionym przypadku dostawa budynku będzie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, ponieważ oddanie do użytkowania w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi nie miało dotąd miejsca. Wobec tego należy uznać, że dostawa budynku nie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Sprzedaż ta będzie natomiast korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, ponieważ spółdzielni nie przysługiwało w stosunku do przedmiotowego budynku prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Spółdzielnia nie ponosiła również nakładów ulepszających na ten budynek. Ze względu na fakt, że dostawa tego budynku będzie zwolniona od VAT, zbycie gruntu, na którym ten budynek jest posadowiony, również będzie korzystać ze zwolnienia z VAT.
• art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 35
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy