RADA
Wypłacane przez wydawców rekompensaty nie podlegają opodatkowaniu VAT.
UZASADNIENIE
Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres dla celów VAT. Obejmuje nie tylko działanie podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Przy czym usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Związek między otrzymaną płatnością a świadczeniem musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za świadczenie.
W przedstawionym przypadku otrzymany zwrot kosztów nie jest konsekwencją wykonania jakiegokolwiek świadczenia przez spółkę na rzecz wydawców. Otrzymywane należności mają charakter rekompensaty. Obowiązek zapłaty przez wydawców określonej kwoty pieniężnej wynika z konieczności zrekompensowania spółce kosztów zwrotu prenumeratorom nadpłaconych przez nich przedpłat.
Celem tego świadczenia jest naprawa szkody spółki, która z uwagi na postępowanie wydawców (zaprzestanie wydawania czasopisma czy obniżenie ceny czasopism) nie jest w stanie wywiązać się z zobowiązań wobec prenumeratorów.
Otrzymane od wydawców należności mają więc charakter jednostronny i nie wiążą się z jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym. Tym samym należy uznać, że wypłacane przez wydawców należności nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Stanowisko to znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku WSA w Warszawie z 11 czerwca 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 2515/11): Mając na uwadze przytoczoną na wstępie definicję usług, należne wnioskodawcy opłaty nie mogą być uznane za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług, ponieważ pomiędzy stronami, nie istnieje jakikolwiek stosunek zobowiązaniowy, a tym samym otrzymana należność, nie jest konsekwencją wykonania jakiegokolwiek świadczenia przez spółkę na rzecz wydawcy. W przedstawionym stanie faktycznym, otrzymywane należności mają charakter rekompensaty, nie są jakimkolwiek świadczeniem w zamian za wynagrodzenie. (...)
Reasumując, należności którymi Spółka obciąża Wydawców, pełnią funkcję odszkodowawczą i nie stanowią zapłaty za towar lub usługę, lecz rekompensatę za poniesione przez nią ewentualne koszty (straty). W konsekwencji oznacza to, iż opłaty te nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
• art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 35
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy