Pragnąc nawiązać do długoletniej historii istnienia naszej kancelarii przenieśliśmy jej siedzibę do tego samego budynku, w którym funkcjonowała ona do momentu rozpoczęcia II wojny światowej. Pomieszczenia dostępne dla naszych klientów zamierzamy urządzić w stylu lat 30., wyposażając je m.in. w meble z tego okresu. Czy zakupienie oryginalnych przedmiotów nie spowoduje jednak problemów z ich amortyzacją?
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a–16m, z uwzględnieniem art. 16.
Zakładając, iż meble i inne wyposażenie wykorzystywane będzie w prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, a ich czas użytkowania przekroczy z pewnością rok, należy uznać je za środki trwałe w rozumieniu art. 16a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.
Ustawa w art. 16c przewiduje jednak pewne wyłączenia z amortyzacji, wśród których w pkt 3 jako niepodlegające amortyzacji zostały wymienione dzieła sztuki i eksponaty muzealne.
Ponieważ pojęcia te nie zostały jednak zdefiniowane w ustawie podatkowej ani w innych obowiązujących przepisach prawa dotyczących kultury lub ochrony zabytków1, organy podatkowe mogą kwestionować dokonaną przez podatników podatkową kwalifikację niektórych składników majątku. Za całkowicie dopuszczalne należy uznać oparcie się na potocznym rozumieniu wspomnianych pojęć i uznawać za dzieła sztuki przedmioty będące wynikiem pracy twórczej, a za eksponaty muzealne przedmioty, które ze względu na swoją zabytkową wartość kwalifikują się do umieszczenia w muzeum.
Kierując się powyższym, należy mieć jednak świadomość, iż nie wszystkie przedmioty pochodzące sprzed II wojny światowej będą musiały być traktowane jako dzieła sztuki lub przedmioty muzealne. Zakupione przez spółkę meble, nawet przedwojenne, lecz pochodzące z tzw. masowej produkcji, będą mogły być amortyzowane, gdyż nie ma podstaw do traktowania ich jako eksponatów muzealnych. Należy jednak zauważyć, iż pochodzące z tego samego okresu meble artystyczne nie będą mogły być już amortyzowane, gdyż należy je zakwalifikować do dzieł sztuki. Za dzieła sztuki będą również uznane wszelkie obrazy, rzeźby bez względu na datę ich powstania, nazwisko twórcy i cenę zakupu.
Spółka, aby móc później bezproblemowo amortyzować meble i inne elementy wyposażenia swojego biura, powinna więc przy ich zakupie zasięgnąć opinii specjalistów np. z zakresu obrotu dziełami sztuk. Powyższe działania pozwolą uniknąć ewentualnego konfliktu z organami podatkowymi, które z pewnością nie uwzględnią wyjaśnień, iż nabywano przedmioty nie mając świadomości ich artystycznej lub zabytkowej wartości.
Rafał Ziarnicki
Podstawa prawna:
art. 16c ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.).
1 Ustawa z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z późn.zm.) definiuje jedynie pojęcie zabytku, przy tym nie podaje żadnego przedziału czasowego, który powodowałby, że daną rzecz należy uznać za zabytek. Zgodnie z tą definicją za zabytek uznaje się nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.