W styczniu 2005 r. spółka zakupiła działkę, na której zamierza wybudować budynek produkcyjno-handlowy. Wydatki poniesione na nabycie gruntu wyniosły brutto 12 200 zł, zapłacone przelewem sprzedającemu, oraz brutto 976 zł opłat notarialnych, zapłaconych gotówką. Ponieważ działka jest nieuzbrojona, spółka zleciła wykonanie projektu instalacji wodno-kanalizacyjnej, którego koszt wyniósł 1830 zł brutto. Jak należy prawidłowo zaewidencjonować wydatki poniesione w związku z budową budynku produkcyjno-handlowego?
Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych oraz środków trwałych w budowie obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę w okresie budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania (art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości), w tym również:
• niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy,
• koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszone o przychody z tego tytułu.
Po zakończeniu budowy budynku produkcyjno-handlowego należy dokonać rozliczenia ogółu poniesionych kosztów, w celu ustalenia wartości początkowej poszczególnych obiektów inwentarzowych (środków trwałych) powstałych w wyniku inwestycji. Właściwe byłoby ewidencjonowanie wszystkich wydatków związanych z tą budową na koncie syntetycznym „Środki trwałe w budowie” oraz kontach analitycznych odpowiadających środkom trwałym, które powstaną po zakończeniu budowy.
Ewidencja księgowa operacji gospodarczych przedstawionych w pytaniu powinna być następująca:
1. Faktura za nabycie gruntu pod zabudowę:
– wartość netto 10 000 zł
Wn „Środki trwałe w budowie – nabycie gruntu”
– kwota VAT 2200 zł
Wn „Rozliczenia z tytułu VAT”
– wartość brutto 12 200 zł
Ma „Pozostałe zobowiązania”
2. Opłaty notarialne związane z nabyciem gruntu opłacone gotówką:
– wartość netto 800 zł
Wn „Środki trwałe w budowie – nabycie gruntu”
– kwota VAT 176 zł
Wn „Rozliczenia z tytułu VAT”
– wartość brutto 976 zł
Ma „Kasa”
3. Przyjęcie gruntu do używania na podstawie dowodu OT; wartość początkową stanowi cena nabycia w kwocie 10 800 zł (10 000 + 800)
Wn „Środki trwałe – grunty”
Ma „Środki trwałe w budowie – nabycie gruntu”
4. Faktura za projekt instalacji wodno-kanalizacyjnej
– wartość netto 1500 zł
Wn „Środki trwałe w budowie – budynek”
– kwota VAT 330 zł
Wn „Rozliczenia z tytułu VAT”
– wartość brutto 1830 zł
Ma „Pozostałe zobowiązania”
Przy ustalaniu wartości początkowej środków trwałych należy także brać pod uwagę ustalenia zawarte w Klasyfikacji Środków Trwałych, zgodnie z którymi:
– w grupie 0 „Grunty” nie ujmuje się obiektów inżynierii lądowej i wodnej na tych terenach,
– w grupie 1 „Budynki i lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu niemieszkalnego” do wyposażenia budynku zalicza się wszystkie instalacje wbudowane w konstrukcję budynku na stałe, np. instalacje sanitarne, elektryczne; granice instalacji należących do wyposażenia budynku stanowią w zależności od rodzaju instalacji np. studzienki rewizyjne, zawory zamykające dopływ wody, gazu, czynników grzewczych itp.,
– w grupie 2 „Obiekty inżynierii lądowej i wodnej” do obiektów inżynierii lądowej i wodnej należy zaliczyć obiekty budowlane naziemne i podziemne o charakterze stałym nieklasyfikowane jako budynki, między innymi rurociągi, w tym rurociągi sieci rozdzielczej zimnej i gorącej wody, rurociągi sieci kanalizacyjnej rozdzielczej (symbol KŚT 211).
Należy także pamiętać, że po zakończeniu budowy budynku trzeba dokonać rozliczenia ogółu poniesionych kosztów na poszczególne obiekty inwentarzowe. Niezbędny jest zatem w momencie rozpoczęcia ponoszenia wydatków podział przewidywanych wydatków na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie (wspólne).
W momencie rozpoczęcia inwestycji należy dokonać podziału przewidywanych wydatków na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie.
W przypadku gdy w wyniku budowy powstanie jeden obiekt inwentarzowy, nie ma potrzeby prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej kosztów bezpośrednich i pośrednich w ramach konta „Środki trwałe w budowie – budynek”.
Teresa Fołta
biegły rewident,
wiceprezes Zarządu Rewiks Sp. z o.o.
Podstawa prawna
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66