Czy zakup alkoholu, kawy, napojów itp. w większych ilościach na cele reprezentacji po 1 maja br. jest czynnością opodatkowaną VAT i czy powstanie obowiązek opodatkowania tej czynności należnym VAT w przypadku odliczenia podatku naliczonego przy zakupie tych produktów na podstawie faktury wewnętrznej.
Przekazanie towarów na cele reprezentacji jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu VAT. Jest to bowiem czynność związana z prowadzonym przedsiębiorstwem. Prawo do odliczenia podatku naliczonego od poniesionych wydatków na prowadzenie przedsiębiorstwa będzie uzależnione od tego, czy wydatki te mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w znaczeniu przepisów o podatku dochodowym.
Przepisy obowiązującej ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług na równi z odpłatną dostawą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług uznają nieodpłatne przekazanie przez podatnika VAT towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, a w szczególności:
• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
• wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny,
jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.
Regulacje nowej ustawy o VAT nakazują zatem opodatkowywać tylko nieodpłatne przekazanie towarów niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem. Będzie to miało miejsce wówczas, gdy przekazane towary nie będą miały żadnego wpływu na przyszłe obroty (przychody) danego przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez obecnych i potencjalnych kontrahentów.
Natomiast jeżeli przekazanie towarów ma wpływ na przyszłe obroty, zyski czy wizerunek firmy, to nie podlega opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w tym zakresie jeden wyjątek odnoszący się do przekazywanych prezentów. Otóż regułą jest, że przekazywanie prezentów przez podatnika jest opodatkowane VAT. Nie podlega opodatkowaniu VAT wyłącznie przekazywanie prezentów „małej wartości” (art. 7 ust. 3 i 4 ustawy o VAT).
Jeżeli natomiast chodzi o prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów, to podstawową zasadą w VAT jest, aby poniesione wydatki stanowiły koszt uzyskania przychodu w znaczeniu przepisów o podatku dochodowym. Przepisy ustawy o VAT wyłączają prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w przypadku nabycia towarów i usług, jeżeli wydatki te nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że w celu zakwalifikowania danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu musi istnieć ścisły związek tego wydatku z pojęciem przychodu, czyli związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Fakt, że przepisy o podatku dochodowym nie określają rodzaju wydatków, które można zaliczyć do kosztów reprezentacji, nie oznacza, że każdy wydatek może być uznany za ten koszt. Charakter wydatków poniesionych na reprezentację powinien być na tyle związany z prowadzoną działalnością, by wpływ tych wydatków na uzyskane przychody miał logiczne uzasadnienie.
Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego, niezależnie od zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, w dwóch przypadkach:
• gdy brak możliwości ich zaliczenia do tych kosztów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego,
• w przypadku określonym w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, jeżeli czynności te zostały opodatkowane.
W myśl przepisów o podatku dochodowym (zarówno pdof, jak i pdop) kosztem uzyskania przychodów nie są wydatki ponoszone na cele reprezentacji i reklamy w części przekraczającej 0,25% przychodów, chyba że reklama prowadzona jest w środkach masowego przekazu lub publicznie w inny sposób. Określony przepisami limit dotyczy łącznie wydatków poniesionych na reklamę i reprezentację.
Zagrożenia
Jeżeli firma poniesie wydatki na reprezentację, których wartości, ze względu na przekroczenie limitu, nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, nie będzie miała również prawa do odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu.
• art. 7 ust. 2–4, art. 86 ust. 1 i 8, art. 88 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
Mariusz Darecki