Jesteśmy fundacją prowadzącą działalność gospodarczą. Otrzymaliśmy spadek w postaci przedsiębiorstwa prowadzonego przez osobę fizyczną. Fundator zmarł, wcześniej zapisawszy w testamencie cały swój majątek fundacji. Na czas trwania postępowania spadkowego sąd powołał zarządcę. Zarządca przejął wszelkie nieruchomości, pieniądze i majątek ruchomy w oparciu o spis inwentarza sporządzony przez wyznaczonego decyzją sądu komornika sądowego.
Pragnę dodać, iż na dzień śmierci właściciela zarządca sporządził bilans zamknięcia przedsiębiorstwa i przejął aktywa i pasywa według wartości rynkowej pod tymczasowy zarząd. W trakcie trwania postępowania spadkowego fundacja przejęła warunkowo towary wchodzące w skład masy spadkowej i rozpoczęła działalność handlową. Warunek polegał na tym, że gdyby spadek został nabyty przez osobę trzecią, fundacja zapłaci za towary zarządcy. Na dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu spadku zarządca sporządził bilans zamknięcia i przekazał majątek na rzecz fundacji. Fundacja wprowadziła aktywa i pasywa wynikające z bilansu zamknięcia sporządzonego przez zarządcę do swoich ksiąg, kompensując zobowiązanie za towary z należnością wykazaną w bilansie zamknięcia.
Czy prawidłowo wprowadziliśmy do ewidencji aktywa i pasywa?
Czy niezależnie od dochodu ze sprzedaży towarów powinniśmy opodatkować podatkiem dochodowym wartość zakupionych towarów?
Czy odpisy amortyzacyjne od przejętych w drodze spadku środków trwałych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości nieodpłatnie przyjęte składniki aktywów należało wycenić w księgach fundacji według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. Z pytania wynika, że fundacja wprowadziła do ksiąg aktywa i pasywa w wartości wynikającej z bilansu zamknięcia sporządzonego przez zarządcę.
Sporządzając bilans zamknięcia zarządca powinien również wycenić aktywa po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania. Obowiązek taki wynika z art. 29 ustawy o rachunkowości. Obowiązek przejęcia zobowiązań (pasywów) przekazanego przedsiębiorstwa jest konsekwencją wynikającą z prawa spadkowego. Tak więc fundacja prawidłowo wyceniła w swoich księgach aktywa i pasywa wchodzące w skład przedsiębiorstwa. W aktywach przekazywanego przedsiębiorstwa powinna się znaleźć należność od fundacji za przekazane wcześniej towary. Wartość towarów powinna zwiększyć masę spadkową.
W księgach fundacji przed wprowadzeniem masy spadkowej występowało zobowiązanie wobec fundatora. Dopiero po wprowadzeniu masy spadkowej w księgach fundacji należało dokonać kompensaty zobowiązania z należnością. Jeśli tak postąpiono, wartość masy spadkowej nie uległa zmianie, bo zmieniły się tylko składniki przejętych aktywów (z towarów na należności). W efekcie wartość towarów weszła w skład masy spadkowej i nie ma potrzeby ich dodatkowego opodatkowania.
Na zakończenie można wskazać, że warunki zaliczenia odpisów amortyzacyjnych od przejętych w drodze spadku środków trwałych do kosztów uzyskania przychodów określone zostały w art. 16g ust. 11 oraz w art. 16 ust. 1 pkt 63 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Patrycja Nowak
Podstawy prawne
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66)
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 78, poz. 684)