Nasza firma B kupiła na Słowacji towar od firmy A. Towar ten został sprzedany firmie niemieckiej C. Firma niemiecka wystawiła fakturę firmie austriackiej D, przy czym towar był transportowany bezpośrednio z firmy A do firmy D, transport organizowała firma D. Wszystkie firmy są zarejestrowanymi podatnikami VAT-UE w swoich krajach. Jak powinno wyglądać rozliczenie VAT przez polską firmę (B)? Czy konieczna jest rejestracja polskiej firmy B na potrzeby rozliczenia podatku na Słowacji? Czy firma B może rozliczyć nabycie towaru od firmy słowackiej A jako WNT? Czy dostawa przez firmę B do firmy niemieckiej (C) jest wewnątrzwspólnotową dostawą towarów (WDT)?
W omawianym przypadku nie znajdą zastosowania przepisy polskiej ustawy o VAT (dostawa towarów ma miejsce na terytorium Słowacji). W związku z tym polska firma B musi się zarejestrować dla celów VAT również na Słowacji.
Pośrednio można odwołać się do przepisów dyrektyw unijnych dotyczących podatku od wartości dodanej. Uwzględniając fakt, że w transakcji bierze udział czterech podatników, nie można zastosować mechanizmu właściwego dla wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej. Prawidłowe rozliczenie VAT (podatku od wartości dodanej) przez podmiot polski powinno wyglądać następująco: rejestracja dla celów VAT na terytorium Słowacji, obowiązek złożenia deklaracji podatkowej dotyczącej rozliczenia VAT z tytułu nabycia i dostawy towarów na Słowacji.
Zamiast się rejestrować dla celów VAT na Słowacji, mogą Państwo także ustanowić przedstawiciela podatkowego, jeżeli taka instytucja wynika ze słowackich przepisów podatkowych. Zgodnie bowiem z art. 8 VI Dyrektywy VAT w przypadku dostawy towarów uznaje się, że miejscem dostawy (jak również powstania obowiązku podatkowego) jest terytorium kraju, w którym towar znajduje się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu (w omawianym przypadku – Słowacja).
Spółka polska (B) nie może zaliczyć nabycia towarów od firmy słowackiej jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT). Przez WNT rozumie się nabycie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę lub na ich rzecz. W przypadku polskiej firmy B nie występuje ostatnia z tych przesłanek. Transport nie jest dokonywany przez spółkę polską ani przez słowacką (ani w ich imieniu). Z informacji zawartych w pytaniu wynika, że transport jest dokonywany przez podmiot trzeci. W przedstawionym przez Państwa przypadku należy zastosować stawkę właściwą dla dostawy danego towaru na Słowacji. Miejscem dostawy (a również i miejscem powstania obowiązku podatkowego w VAT) jest terytorium Słowacji. Wynika to z art. 8 pkt 1 lit. a VI Dyrektywy VAT, gdzie miejscem dostawy towarów jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu lub wysyłki.
Transakcji z podmiotem austriackim nie można uznać za WDT. Przez WDT rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju (Słowacji) w wykonaniu przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Dodatkowym warunkiem jest wywóz towarów na terytorium innego państwa członkowskiego UE. Z informacji zawartych w pytaniu wynika, że towar został bezpośrednio wywieziony ze Słowacji (jednakże przez podmiot trzeci i nie w wyniku bezpośrednio dokonanej dostawy). Oznacza to, że nie można w tym przypadku stosować stawki 0 proc., ale właściwą dla dostawy towaru na Słowacji. Kontrahent może jednak odzyskać zapłacony podatek. Należy złożyć wniosek do właściwego organu podatkowego na Słowacji wraz z certyfikatem rezydencji podatkowej dla celów VAT w innym państwie członkowskim oraz oryginałami faktur. Ogólne zasady są uregulowane w VIII Dyrektywie Rady z 6 grudnia 1979 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich w zakresie podatków obrotowych – zasady zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom nieposiadającym siedziby na terytorium kraju (79/1072/EEC). Natomiast szczegółowe zasady są określone w słowackich przepisach podatkowych.
Adam Czekalski
specjalista w Dziale Instruktażu i Nadzoru Podatkowego Dyrekcji Generalnej „Poczty Polskiej”
Podstawa prawna:
art. 8, 21 i 28a VI Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC).