Jakie są zasady opodatkowania spółki komandytowo-akcyjnej oraz jej wspólników: komplementariusza i dwóch akcjonariuszy?
Zgodnie z art. 125 k.s.h. spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. W myśl art. 147 § 1 k.s.h. komplementariusz i akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Spółka komandytowo-akcyjna, jako spółka osobowa, nie ma osobowości prawnej.
Spółka komandytowo-akcyjna nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Możliwość taką wyłącza art. 1 ust. 2 ustawy o p.d.o.p., zgodnie z którym przepisy tej ustawy mają wprawdzie zastosowanie także do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem jednak spółek niemających osobowości prawnej (a zatem także spółek komandytowo-akcyjnych).
Artykuł 1 ustawy o p.d.o.f. reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych. Oznacza to, że ustawodawca opodatkowuje dochody poszczególnych podatników – osób fizycznych (czyli w rozpatrywanym przypadku akcjonariuszy i komplementariusza spółki komandytowo-akcyjnej), nie zaś samej spółki.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o p.d.o.f. przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz (z wyłączeniem przychodów z działalności gospodarczej osiąganych przez podatników, opodatkowanych 19-proc. podatkiem liniowym) łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.
Zasady te stosuje się odpowiednio do:
– rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, a także
– ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.
Z przepisów tych wynika zatem, że zarówno komplementariusz, jak i akcjonariusze spółki komandytowo-akcyjnej podlegają przepisom ustawy o p.d.o.f. Przychód z tytułu udziału w spółce komandytowo-akcyjnej komplementariusz i akcjonariusze powinni ustalać proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zysku.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości spółka komandytowo-akcyjna obowiązana jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Wysokość dochodu należy zatem ustalać w sposób określony w art. 24 ust. 1 ustawy o p.d.o.f., w myśl którego u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Stosownie do art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.d.o.f. komplementariusze i akcjonariusze spółki komandytowo-akcyjnej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, według zasad określonych w ust. 3 tego artykułu – za okres od stycznia do listopada w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a zaliczkę za grudzień, w wysokości należnej za listopad – w terminie do dnia 20 grudnia. Ponadto podatnicy ci w terminach płatności zaliczek za miesiące od stycznia do listopada zobowiązani są do składania deklaracji o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku (na formularzu PIT-5). Dochody (straty) uzyskane w roku podatkowym z tytułu udziału w spółce komplementariusze i akcjonariusze powinni wykazać w rocznych zeznaniach podatkowych, składanych we właściwym urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1 ustawy o p.d.o.f.).
Tomasz Zieniewicz
Podstawa prawna:
• art. 8 ust. 1 i 2, art. 24 ust. 1, art. 44 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 oraz art. 45 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),
• art. 1 ust. 2 ustawy 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.),
• art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),
• art. 125 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.).