Wykupiłem dla pracowników abonament medyczny. Czy abonament ten będzie moim kosztem uzyskania przychodów?
Często znaczne wydatki na świadczenia z zakresu podstawowej i profilaktycznej opieki zdrowotnej dla pracowników uiszczane w formie miesięcznego abonamentu mogą stanowić dla pracodawcy koszt uzyskania przychodów. Warunkiem jest, aby zakres świadczeń udzielanych w ramach opłaconego abonamentu mieścił się w zakresie wymienionych w uzasadnieniu przepisów.
Wydatki na świadczenia z zakresu opieki zdrowotnej dla pracowników sfinansowane przez pracodawcę mogą zostać przez niego zaliczone do kosztów uzyskania przychodów jedynie w ograniczonym zakresie. Kosztem mogą być wydatki tylko na te świadczenia, do których ponoszenia zobowiązują pracodawcę przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw.
Obowiązkiem pracodawcy jest finansowanie trzech rodzajów obowiązkowych badań lekarskich, a mianowicie: wstępnych, okresowych i kontrolnych (art. 229 Kodeksu pracy). Ponadto pracodawca jest zobowiązany do ponoszenia innych kosztów profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.
Zakres takiej profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami obejmuje m.in.:
• przeprowadzenie badań lekarskich poza terminami wynikającymi z częstotliwości wykonywania badań okresowych i orzekanie o możliwości wykonywania dotychczasowej pracy (skierowanie na przeprowadzenie badania wydaje pracodawca po zgłoszeniu przez pracownika niemożności wykonywania dotychczasowej pracy),
• wykonanie u pracowników, zatrudnionych na stanowiskach pracy stwarzających zagrożenie wystąpienia choroby zawodowej, tzw. badań celowanych lub testów ekspozycyjnych (pozwalają na wczesną diagnostykę ewentualnych zmian chorobowych u tych pracowników),
• uczestniczenie lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami w komisji bezpieczeństwa i higieny pracy, powołanej w określonym trybie (art. 23712 Kodeksu pracy).
Należy zauważyć, że zakres i częstotliwość badań profilaktycznych określają ponadto tzw. wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników.
WAŻNE!
Lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne może poszerzyć ich zakres o dodatkowe specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe. Może też wyznaczyć krótszy termin następnego badania, niż to określono we wskazówkach metodycznych.
Lekarz ma prawo stwierdzić, że jest to niezbędne do prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika. W takim przypadku specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe stanowią część badania profilaktycznego.
Trzeba podkreślić, że obowiązek ponoszenia przez pracodawców kosztów przeprowadzanych badań wstępnych, okresowych i kontrolnych oraz profilaktycznej opieki zdrowotnej niezbędnej ze względu na warunki pracy (na zasadach określonych w Kodeksie pracy oraz przepisach wydanych na jego podstawie) został zapisany również w art. 22 ustawy o służbie medycyny pracy.
Pracodawcy są zatem zobowiązani do ponoszenia kosztów przeprowadzonych badań wstępnych, okresowych i kontrolnych oraz profilaktycznej opieki zdrowotnej niezbędnej ze względu na warunki pracy. Oprócz tego spoczywa na nich obowiązek finansowania wybranych przez nich świadczeń zdrowotnych z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej, należących do zadań służby medycyny pracy. Przy czym profilaktyczna opieka zdrowotna to ogół działań zapobiegających powstawaniu i szerzeniu się niekorzystnych skutków zdrowotnych, które w sposób bezpośredni lub pośredni mają związek z warunkami albo charakterem pracy.
WAŻNE!
Badania oraz inne świadczenia zdrowotne w ramach podstawowej oraz profilaktycznej opieki zdrowotnej są wykonywane na podstawie umowy zawartej przez podmiot obowiązany do ich zapewnienia (pracodawcę) z podstawową jednostką służby medycyny pracy.
Umowa ta w szczególności powinna określać m.in. wysokość należności, sposób jej ustalenia, termin płatności oraz tryb rozliczeń finansowych. Oznacza to, że strony mogą swobodnie kształtować treść łączącej ich umowy. Tym samym jest dopuszczalne pokrywanie kosztów świadczeń zdrowotnych w formie miesięcznego ryczałtu (np. w postaci abonamentu).
Z przedstawionego w pytaniu opisu wynika, że pracodawca, oprócz obowiązkowych świadczeń zdrowotnych, będzie finansować również świadczenia z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej, do czego jest zobowiązany na podstawie Kodeksu pracy oraz ustawy o służbie medycyny pracy.
Dlatego też kwoty wydatków na powyższe cele uiszczane w formie miesięcznego abonamentu będą stanowiły dla pracodawcy koszt uzyskania przychodów, jeżeli zakres świadczeń udzielanych w ramach opłaconego abonamentu będzie mieścił się w zakresie wymienionym w obowiązujących w tym przedmiocie przepisach.
• art. 23 ust. 1 pkt 60 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 90, poz. 757
• art. 229, 23712 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 86, poz. 732
• § 2, 6 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy – Dz.U. Nr 69, poz. 332; ost.zm. Dz.U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1405
• art. 4, 12, 22 ustawy z 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy – j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317
Anna Welsyng-Zielony
doradca podatkowy, prawnik