Jak rozliczyć i zaksięgować jazdę lokalną odbytą prywatnym samochodem pracownika w celu służbowym?
RADA
W poprzednim „MONITORZE księgowego” (nr 14/2005) przedstawiliśmy jedną z form rozliczania jazd lokalnych odbywanych w celach służbowych, tj. ryczałt. Obok ryczałtu istnieje inna forma rozliczania jazd lokalnych – tzw. kilometrówka. Należy zwrócić uwagę, że dla zdecydowanej większości pracowników kwota rozliczanych jazd lokalnych nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Szczegóły wraz z ewidencją – w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Gdy ilość zadań służbowych nie uzasadnia zawierania z pracownikiem umowy cywilnoprawnej i ustalania przez pracodawcę ryczałtu w granicach określonych przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy, wówczas pracodawca może dokonywać zwrotu takich wydatków na zasadzie tzw. kilometrówki.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kwota wydatków zwracanych przez pracodawcę wynosi zatem 38,45 zł, zaś kwota opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych:
38,45 zł x 19% = 7,31 zł.
Ewidencja naliczenia kosztów za jazdy lokalne
– naliczenie kosztów jazd lokalnych
Wn konto 409 „Pozostałe koszty” 38,45 zł
Ma konto 234 „Inne rozrachunki z pracownikami” 38,45 zł
– odliczenie kwoty podatku dochodowego od ryczałtu i uregulowanie zobowiązania
Wn konto 234 „Inne rozrachunki z pracownikami” 7,31 zł
Ma konto 226 „Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych” 7,31 zł
oraz
Wn konto 226 „Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych” 7,31 zł
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 7,31 zł
– kwota wypłacona pracownikowi z tytułu korzystania z prywatnego samochodu w celach służbowych
Wn konto 234 „Inne rozrachunki z pracownikami” 31,14 zł
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 31,14 zł
„Kilometrówka” w ustawach o podatku dochodowym
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wydatków ponoszonych na rzecz pracowników w jazdach lokalnych w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu (art. 16 ust. 1 pkt 30 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
Jednocześnie należy zwrócić uwagę na regulacje podatku dochodowego od osób fizycznych, w których wskazuje się, że wolna od podatku dochodowego jest kwota będąca zwrotem kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw – do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez pracownika (art. 21 ust. 1 pkt 23b).
WAŻNE!
Zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie jest adresowane do wszystkich podatników otrzymujących zwrot kosztów poniesionych z tytułu używania prywatnych pojazdów. Warunkiem jego zastosowania jest istnienie przepisu zawartego w akcie prawnym rangi ustawowej, który nakazywałby wprost ponoszenie tego rodzaju wydatków przez pracodawcę lub wprost przyznawałby prawo do ich zwrotu.
Potwierdzeniem tego stanowiska jest interpretacja Urzędu Skarbowego w Kielcach (sygnatura: OG/005/341/PDII/66/2004, data: 2004.12.29), w której wskazuje się, że przepis cytowanego wcześniej art. 21 ust. 1 pkt 23b oznacza węższy zakres zwolnienia od tego, jaki obowiązywał do końca 2003 r., wynikający z uchylonego od 1.01.2004 r. art. 21 ust. 1 pkt 22 ustawy. Mianowicie, nieopodatkowane są tylko te świadczenia, wypłatę których przewidują przepisy ustawy – wyznaczając pracodawcy obowiązek ich wypłaty bądź wskazując jedynie możliwość zwrotu kosztów używania samochodu w pracy. W pozostałych przypadkach ryczałt samochodowy za tzw. jazdy lokalne jest opodatkowany. Uwzględniając powyższe, zwolnienie to dotyczy tylko niewielkich grup pracowników, to znaczy tylko tych, którym zwrot przysługuje na mocy ustawy. Natomiast pozostali otrzymujący tego typu należności muszą w dalszym ciągu płacić w trakcie roku również od tej kwoty należną zaliczkę na podatek dochodowy i wykazać ją z pozostałymi dochodami w zeznaniu rocznym.
W świetle przedstawionego stanu faktycznego i prawnego otrzymywane przez pracownika należności za używanie do celów służbowych w jazdach lokalnych samochodu niebędącego własnością pracodawcy nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.
Należności te należy zaliczyć do przychodów ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 powyższej ustawy o podatku dochodowym, i opodatkować na zasadach ogólnych.
Nie można się zgodzić z wnioskodawcą, iż wypłacony zwrot kosztów nie stanowi należności pracownika z tytułu umowy o pracę, gdyż nie wynika on z zawartej umowy, ani też z jakichkolwiek dodatkowych umów zawartych pomiędzy pracodawcą a pracownikiem obok umowy o pracę.
W myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W świetle powyższego wypłacany pracownikom zwrot kosztów z tytułu używania własnych samochodów dla potrzeb zakładu pracy w jazdach lokalnych stanowi przychód ze stosunku pracy, choć nie zawarto na tę okoliczność umowy.
• art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 102, poz. 852
• art. 16 ust. 1 pkt 30 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 78, poz. 684
Paweł Muż
ekonomista, pracownik redakcji