Prowadzę wraz z kolegami spółkę cywilną świadczącą usługi budowlane. Mamy następujący problem - w zeznaniu rocznym za 2004 r. pomyliłem się i wpisałem złą kwotę podatku, zaniżając go o 3211 zł. Po kontroli deklaracji urząd skarbowy skierował sprawę do sądu - zostałem oskarżony z art. 56 k.k.s. Znajomy powiedział mi o możliwości poddania się karze. Jak to zrobić?
Należy w tym celu wystąpić z wnioskiem do sądu. Może Pan go złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu w każdej fazie postępowania, byleby zdążyć przed wydaniem orzeczenia przez sąd.
Na początku trzeba wskazać, że popełniony przez Pana czyn to wykroczenie skarbowe. Jest ono zagrożone karą grzywny określonej kwotowo; z wykroczeniem mamy do czynienia, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia (w 2005 r. jest to 3800 zł). Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi. Karą za wykroczenia skarbowe jest grzywna wymierzona w granicach od jednej dziesiątej (76 zł) do dwudziestokrotnej (15 200 zł) wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia.
W analizowanej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 17 § 1 k.k.s. Zgodnie z jego brzmieniem, sąd może udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a sprawca:
• uiścił należność publicznoprawną, jeżeli czyn zabroniony polega na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie tej należności; warunkiem jest więc wpłacenie całego podatku,
• uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony; w naszym wypadku jest to 76 zł,
• wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów – uiścił ich równowartość pieniężną,
• uiścił zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania; wysokość kosztów w sprawie o wykroczenie skarbowe ustala się na jedną dwunastą najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników (obecnie jest to 63,33 zł).
Prawo przewiduje ponadto, że niedopuszczalne jest udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli:
• przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia albo pozbawienia wolności,
• przestępstwo skarbowe zagrożone tylko karą grzywny popełniono w warunkach powrotu do przestępstwa,
• zgłoszono interwencję co do przedmiotów podlegających przepadkowi, chyba że zostanie ona wycofana przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu.
Sąd, udzielając zezwolenia, orzeka:
• tytułem grzywny kwotę nie wyższą niż uiszczona przez sprawcę,
• przepadek przedmiotów tylko w takich granicach, w jakich sprawca wyraził na to zgodę, a w razie niemożności ich złożenia – uiścił ich równowartość pieniężną.
Prawomocne postanowienie o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności powoduje takie same skutki prawne jak prawomocne orzeczenie kończące postępowanie w sprawie; postanowienie to nie podlega wpisowi do rejestru karnego. Może Pan zatem twierdzić przed wszelkimi organami państwowymi, że nie był Pan karany. Wydaje się, że omówiona instytucja jest salomonowym wyjściem w sytuacji, gdy sprawy zabrnęły na tyle daleko, że doszło do rozprawy w sądzie. Zachowuje Pan bowiem „czyste konto”, jednocześnie reguluje swe zobowiązania wobec fiskusa i ponosi niewielkie dodatkowe koszty.
Krzysztof Grodzicki
Podstawa prawna:
• art. 56 § 1 oraz art. 17–18 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. nr 83, poz. 930 z późn. zm.),
• § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 października 1999 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania związanych ze zgłoszeniem wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe (Dz.U. nr 85, poz. 946).