Wykonywanie jakich usług nie uprawnia do korzystania ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ustawy o VAT?
RADA
Do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego określonego w ustawie o VAT nie uprawnia wykonywanie usług jubilerskich, rzeczoznawstwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego, związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego, usług prawniczych, świadczonych przez notariuszy, adwokatów i radców prawnych. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
W ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przewidziano prawo do skorzystania z możliwości zwolnienia od tego podatku z uwagi na wartość sprzedaży opodatkowanej przez osoby rozpoczynające działalność gospodarczą lub już ją wykonujące.
Powyższego zwolnienia nie stosuje się w odniesieniu do niektórych czynności, takich jak m.in. import towarów i usług, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, dostawy niektórych towarów oraz świadczenia pewnego rodzaju usług. Wśród usług wymienionych w ustawie, do których nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe, znalazły się usługi jubilerskie, usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa.
Jednocześnie, w art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy upoważniono ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia – w drodze rozporządzenia – listy usług, o których była wyżej mowa, z uwzględnieniem klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Wykonaniem powyższej delegacji jest rozporządzenie z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. W załączniku do tego rozporządzenia określono listę towarów i usług, do których nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe. W odniesieniu do usług rozporządzenie ma charakter doprecyzowujący w stosunku do ustawy. I tak, zgodnie z poz. 36, 37 i 38 tego załącznika, zwolnienie podmiotowe nie ma zastosowania do usług:
• jubilerskich;
• rzeczoznawstwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego;
• prawniczych świadczonych przez notariuszy, adwokatów i radców prawnych.
Aby dokładanie określić, jaki rodzaj usług nie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, należy odwołać się do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.
Usługi jubilerskie zostały sklasyfikowane w PKWiU pod numerem 36.22.2. Zaliczamy do nich usługi związane z przeróbką kamieni szlachetnych i wyrobów jubilerskich.
Usługi prawnicze zostały sklasyfikowane w PKWiU pod numerem 74.11. Wśród nich wyróżnia się usługi:
• doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego;
• doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu sądowym w pozostałych dziedzinach prawa;
• doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych itp.;
• doradztwa w zakresie patentów i praw autorskich;
• przetargów i aukcji;
• doradztwa prawnego i informacji prawnej pozostałej.
Odwołując się do brzemienia załącznika, należy stwierdzić, że wszystkie wyżej wymienione usługi, w przypadku gdy są świadczone przez adwokatów i radców prawnych, nie korzystają ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów.
Nie korzystają również ze zwolnienia podmiotowego usługi świadczone przez notariuszy.
WAŻNE
Jak wynika z PKD, która ma funkcję pomocniczą, do usług prawniczych zaliczamy również usługi komorników oraz sędziów polubownych. Ponieważ usługi tych podmiotów nie zostały wymienione, jako niepodlegające zwolnieniu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, dlatego podmioty je wykonujące mogą skorzystać z takiego zwolnienia.
Najwięcej wątpliwości pojawia się w przypadku usług rzeczoznawstwa, gdyż ani obecna klasyfikacja PKWiU, ani przepisy w zakresie VAT nie określają, jakie usługi można zaliczyć do rzeczoznawstwa. Aby wskazać, o jaki rodzaj usług chodzi, należy odwołać się do nieobowiązującej już Klasyfikacji Usług, opublikowanej w Zeszytach Metodycznych GUS nr 57. Zgodnie z nią podbranża KU 89302 – Rzeczoznawstwo obejmuje:
• ekspertyzy,
• ocenę jakości,
• doradztwo,
• usługi w zakresie wzornictwa przemysłowego, wystroju wnętrz, małej architektury,
• sporządzanie analiz, założeń i raportów techniczno-ekonomicznych oraz związanych z wdrażaniem nowych rozwiązań techniczno-organizacyjnych i rzecznictwem patentowym.
Z powyższego wynika, że pojęcie rzeczoznawstwa ma szerszy zakres od pojęcia doradztwa, o którym mowa w ustawie, a ponadto zawiera to pojęcie „w sobie”.
Świadczyć o tym może również określenie, że rzeczoznawstwo nie obejmuje doradztwa rolniczego. To oznacza, że obejmuje doradztwo w pozostałym zakresie.
• art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. Nr 143, poz. 1199
• § 36, 37, 38 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. W załączniku do tego rozporządzenia określono listę towarów i usług, do których nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe – Dz.U. Nr 95, poz. 798
Katarzyna Owczarek
specjalista w zakresie VAT, prawnik