Udziałowcy spółki z o.o. w protokole zatwierdzającym sprawozdanie finansowe podjęli uchwałę o wyłączeniu zysku z podziału i pozostawieniu go w spółce. Czy trzeba zapłacić zryczałtowany podatek dochodowy (19%) od takiego zysku?
RADA
Skutki podatkowe pozostawienia zysku w spółce będą uzależnione od tego, na jakie kapitały zysk zostanie przeznaczony. Jeśli zostanie on przekazany na kapitał zapasowy czy fundusze rezerwowe, to nie będzie podlegał opodatkowaniu.
UZASADNIENIE
Wypłata dywidendy powoduje konieczność uiszczenia od niej zryczałtowanego podatku według 19% stawki.
Uchwalenie przeznaczenia zysku na wypłatę dywidendy i niewypłacenie jej będzie powodowało powstanie w spółce nieodpłatnego świadczenia wynikającego z dysponowania przez nią środkami należnymi wspólnikom.
Natomiast skutki podatkowe pozostawienia zysku w spółce będą uzależnione od tego, na jakie kapitały spółki zysk zostanie przeznaczony.
Dochodem z udziału w zyskach jest dochód:
• przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego,
• stanowiący równowartość kwot przekazanych z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej na kapitał zakładowy.
W związku z tym przekazanie zysku na kapitał zakładowy również spowoduje opodatkowanie go zryczałtowanym podatkiem dochodowym według 19% stawki jako dochodu z udziału w zysku.
Natomiast przekazanie zysku na kapitał zapasowy czy fundusze rezerwowe nie jest w myśl tej ustawy dochodem z udziału w zysku i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu. Nie zaistnieje więc obowiązek obliczenia i wpłacenia zryczałtowanego podatku z tytułu dochodu z udziału w zysku. Również ewentualne późniejsze przekazanie tych środków z kapitału zapasowego na inne kapitały, fundusze rezerwowe nie spowoduje skutków podatkowych. Jedynie w przypadku przekazania ich na kapitał zakładowy zaistnieje obowiązek uiszczenia zryczałtowanego podatku od dochodu z tytułu udziału w zysku.
Kwestią sporną z organami podatkowymi może być jednak to, czy przekazanie określonych kwot z zysku na kapitał zapasowy bądź rezerwowy powinno wynikać z umowy spółki.
Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników (art. 191 § 1 k.s.h.), a zatem przepis ten kwestie wielkości zysku przeznaczonego do podziału pomiędzy wspólników pozostawia jedynie uchwale wspólników.
Kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o kwoty przekazane na kapitały (fundusze) rezerwowe w poprzednich latach, które nie mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowy (art. 192 k.s.h.). Przepis ten odnosi się zatem do możliwej „górnej granicy” kwoty przeznaczonej do podziału. Nie odnosi się natomiast do dolnej granicy tej kwoty, przez co należy rozumieć, że pozostawia tę kwestię uchwale wspólników. Wspólnicy mogą zatem na podstawie uchwały przeznaczyć nawet cały zysk na kapitał zapasowy spółki, choćby umowa spółki tego nie przewidywała.
Umowa spółki nie musi bowiem przewidywać obowiązku przekazania określonej części zysku na kapitały zapasowy lub rezerwowy, bądź nadawać uprawnienia odnośnie do przeznaczenia zysku do podziału uchwale wspólników, gdyż możliwość taka nadana jej została mocą art. 191 § 1 k.s.h. Wyjątkiem mogłaby być sytuacja, gdyby umowa spółki na podstawie art. 191 § 2 k.s.h. sprawy związane z przeznaczeniem zysku do podziału wyłączała spod kompetencji zgromadzenia wspólników. Na przykład umowa spółki wprost przewidywałaby, że cały zysk, z uwzględnieniem przepisów art. 192–197 k.s.h., przeznaczony jest do podziału pomiędzy wspólników.
Kapitały, fundusze, na które przekazywany byłby zysk, powinny być jednak określone w umowie spółki, co wynika z art. 36 ust. 1 ustawy o rachunkowości, na podstawie którego kapitały (fundusze) własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki.
• art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1420
• art. 36 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66
• art. 191–197 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych – Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 132, poz. 1108
Krzysztof Wieluński
specjalista w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych