Podatnik rozpoczął działalność gospodarczą w 2005 r. (podatnik VAT, sprzedaż tylko opodatkowana). Zakupił grunt wraz z budynkiem do rozbiórki. Na zakupionym gruncie wybuduje budynek usługowo-mieszkalny na wynajem (działalność opodatkowana i zwolniona). Jak odliczać VAT od zakupów inwestycyjnych? Podatnik nie posiada jeszcze projektu. Czy odliczać VAT w całości, a po wprowadzeniu do użytkowania dokonywać korekty VAT przez 10 lat?
RADA
Odliczenia częściowego podatku naliczonego od ponoszonych wydatków inwestycyjnych firma powinna dokonywać na podstawie proporcji wyliczonej szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.
UZASADNIENIE
W przedstawionej w pytaniu sytuacji, odliczenia podatku od wydatków inwestycyjnych, związanych zarówno ze sprzedażą opodatkowaną, jak i zwolnioną (w przyszłości), należy dokonywać na podstawie proporcji wyliczonej szacunkowo. W tym przypadku należy zastosować odrębne zasady odliczenia podatku, zgodnie z zasadą określoną w art. 90 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten ma zastosowanie do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, w związku z którym przysługiwało prawo do odliczenia podatku, jak i obrotu, w związku z którym takie prawo nie przysługiwało, albo u których obrót ten był niższy niż 30 000 zł.
Firma rozpoczęła wykonywanie czynności podlegających VAT w 2005 r., zatem w ubiegłym roku nie wykonywała sprzedaży, w oparciu o którą można byłoby ustalić wskaźnik struktury do odliczenia proporcjonalnego podatku naliczonego. Ponadto, poniesione wydatki będą związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną, która nastąpi po zakończeniu wydatków inwestycyjnych. Z tego też powodu, firma może dokonywać odliczenia wyłącznie w oparciu o proporcję wyliczoną szacunkowo (według prognozy), którą należy ustalić z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu. Najprościej byłoby ustalić tę prognozę na podstawie projektu budynku, który w części usługowej będzie inwestycją podlegającą odliczeniu podatku naliczonego. Wówczas można byłoby przyjąć taki wskaźnik odliczenia, jaki stanowi procentowy udział powierzchni usługowej w całej powierzchni budynku.
Należy przy tym zauważyć, że ze zwolnienia z VAT korzystają tylko lokale mieszkalne wynajmowane na cele mieszkaniowe. Jeżeli natomiast firma zamierza je wynajmować na inne cele (niemieszkalne) – np. na biuro dla firm prowadzących działalność gospodarczą – musi to również uwzględnić w powierzchni budynku związanej z działalnością opodatkowaną, czyli takiej, od której przysługuje odliczenie VAT.
Przykład
Zgodnie z projektem budynku usługowo-mieszkalnego, który będzie budowany przez firmę w ramach prowadzonej działalności, część usługowa stanowi 30% powierzchni całej powierzchni budynku. Pozostała część budynku to powierzchnia mieszkalna, którą firma zamierza przeznaczyć na najem w celach mieszkaniowych. Firma może zatem uznać, że odliczenia podatku od inwestycji może dokonywać w 30%.
Ponieważ firma nie będzie wykonywała sprzedaży zwolnionej z opodatkowania do chwili zakończenia inwestycji, to przez cały czas jej trwania odliczenie podatku będzie następowało na podstawie ustalonej z naczelnikiem urzędu skarbowego prognozy. W przypadku nieruchomości należy jej dokonywać przez okres kolejnych 10 lat, licząc od roku, w którym została oddana do użytkowania. Roczna korekta podatku naliczonego będzie stanowiła 1/10 kwoty podatku naliczonego od kosztów wytworzenia, czyli kosztów poniesionej inwestycji. Pierwszej korekty firma dokona w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, w którym budynek zaczęła użytkować do sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej z opodatkowania.
• art. 90 ust. 8 i 9, art. 91 ust. 2 i 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
Mariusz Darecki
specjalista w zakresie VAT