Rozważam zawarcie umowy leasingu, której przedmiotem będzie koparka do robót ziemnych. Leasingodawca wprowadził do umowy zapis, zgodnie z którym przy zawarciu umowy powinienem wpłacić na jego rzecz kaucję oraz tzw. czynsz inicjalny, stanowiący część wartości koparki. Czy kwoty te mogą stanowić dla mnie koszt uzyskania przychodu już w dacie ich uiszczenia?
Zgodnie z art. 23a pkt 1 ustawy o p.d.o.f. umową leasingu jest umowa zdefiniowana przepisami kodeksu cywilnego, a ponadto każda inna umowa, w ramach której jedna ze stron (finansujący) oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie o p.d.o.f. drugiej stronie (korzystającemu) podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty (por. również art. 23l ustawy o p.d.o.f.).
Strony umowy leasingu mogą zawrzeć w niej postanowienie, na mocy którego korzystający zobowiązany jest do wniesienia kaucji na rzecz finansującego. Kaucja stanowi w założeniu zabezpieczenie należytego wykonania umowy i ma charakter zwrotny. Z uwagi na funkcję, jaką spełnia, można porównać ją do zaliczkowej zryczałtowanej kary umownej. Ze względu na charakter kaucji, jest ona neutralna podatkowo: nie zalicza się jej ani do przychodów finansującego, ani odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów korzystającego (art. 23j ust. 3 ustawy o p.d.o.f.).
Jako koszty negatywne nie zostały natomiast wymienione wydatki ponoszone w związku z zawarciem umowy leasingowej, w tym m.in. czynsz inicjalny. W związku z powyższym, ustalając koszty uzyskania przychodów z tytułu jego uiszczenia, należy kierować się ogólną definicją kosztów, zawartą w art. 22 ustawy o p.d.o.f. – w powiązaniu z odpowiednimi przepisami regulującymi opodatkowanie stron umów leasingu.
Z treści art. 23b ust. 1 ustawy o p.d.o.f. wynika, że opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych, stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2, jeżeli umowa ta spełnia następujące warunki:
1) została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome, oraz
2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środka trwałego będącego przedmiotem umowy (por. także art. 23j ust. 1 i 2 ustawy o p.d.o.f.).
A zatem w sytuacji, gdy umowa leasingu spełnia warunki określone w art. 23b ust. 1 ustawy o p.d.o.f. oraz finansujący nie korzysta ze zwolnień w podatku dochodowym, o których mowa w art. 23b ust. 2 tej ustawy, korzystający ma prawo ujęcia w kosztach uzyskania przychodów pełnej wysokości czynszu inicjalnego – w dacie poniesienia wydatku. Nie zachodzi natomiast potrzeba dzielenia czynszu inicjalnego na raty i zaliczania go w poczet kosztów uzyskania przychodów stosownie do czasu trwania umowy (tak również m.in. Urząd Skarbowy w Płocku w piśmie z z 10 sierpnia 2005 r., sygn. 1419/UPO-415/112/05/MP/1, oraz Drugi Urząd Skarbowy w Białymstoku w piśmie z 24 czerwca 2005 r., sygn. IIU--SpbIA/1/415-31/158a/32/05/BB).
Beata Szamborska
Podstawa prawna:
art. 23b ust. 1, art. 23j ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.).