Jestem właścicielem małego przedsiębiorstwa produkcyjnego funkcjonującego na rynku już od paru lat. Od tego roku, zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości, podlegamy badaniu rocznego sprawozdania finansowego. Na co w szczególności zwraca uwagę biegły rewident badając sprawozdania finansowe tak małych jednostek jak nasza? Dodam również, że całość zagadnień związanych z prowadzeniem ksiąg rachunkowych dla naszej jednostki zlecamy na zewnątrz.
RADA
Badanie sprawozdań finansowych małych podmiotów, podobnie jak w przypadku dużych, przebiega w trzech etapach: badanie wstępne, badanie główne, przygotowanie oraz wydanie raportu i opinii z badania. Warto uwzględnić zalecenia dla biegłych rewidentów zawarte w normie nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta.
UZASADNIENIE
O obowiązkach badania i ogłaszania rocznych sprawozdań finansowych mówi art. 64 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Badanie sprawo- zdań finansowych składa się z trzech zasadniczych faz: badania wstępnego, badania głównego, przygotowania raportu i opinii z badania oraz jej wydania.
W badaniu wstępnym biegły rewident ocenia przede wszystkim procedury i systemy stosowane w firmie, które wpływają na zapisy księgowe i w związku z tym na ostateczny kształt sprawozdania finansowego.
UWAGA!
Podczas głównego badania biegły rewident w dużej mierze opiera się na wynikach badania wstępnego. Ma już wówczas nakreślony obraz działalności spółki i wie, na które obszary musi zwrócić szczególną uwagę. Na tym etapie badania biegły wymaga już dostępu do wstępnego sprawozdania finansowego. Zdecydowanie bardziej szczegółowo wnika w liczby tego sprawozdania. Sprawdza prawidłową wycenę i prezentację poszczególnych danych w sprawozdaniu.
Uwaga biegłego może się koncentrować na: prawidłowości naliczania amortyzacji, odpowiedniej polityce wobec zapasów (tworzenie odpisów aktualizujących), sposobie wyceny wielkości wyrażonych w walutach obcych, zasadności tworzenia lub nieutworzenia rezerw na zobowiązania, wycenie aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego, trwałej utracie wartości aktywów.
W przywołanej wcześniej normie nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta „Ogólne zasady badania sprawozdań finansowych” w pkt 50 czytamy: w przypadku badania małych jednostek biegły rewident powinien zwracać szczególną uwagę na ograniczone działanie lub w ogóle brak kontroli wewnętrznej, co może ujemnie wpływać na rzetelność, kompletność i prawidłowość danych wykazanych w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym. Chodzi przede wszystkim o dość duże ryzyko niepełnego ujęcia przychodów z powodu niewłaściwego rejestrowania sprzedaży lub włączania do kosztów jednostki wydatków na osobiste potrzeby właścicieli. Z tego też względu biegły rewident może zastosować poszerzone przeglądy analityczne. Bacznie będzie się przyglądać poszczególnym marżom, kosztom i zyskom w odniesieniu do poprzednich okresów, kompletności faktur zakupu i sprzedaży, ewidencji utargów, wynagrodzeń itp.
Stanisław Woźniak
specjalista z zakresu zarządzania finansami i controllingu
• art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości – Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66
• norma nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta „Ogólne zasady badania sprawozdań finansowych” – dostępna na stronie www.kibr.org.pl.