Prowadzimy sprzedaż hurtową. Dokonaliśmy posezonowej obniżki cen towarów w naszym magazynie. Towary kontrolujemy ilościowo-wartościowo, a księgujemy je w cenach ewidencyjnych ustalonych na poziomie cen zakupu. Jak należy zaksięgować dokonaną przez naszą firmę obniżkę cen?
W praktyce gospodarczej posezonowe obniżki cen towarów są często stosowaną metodą umożliwiającą upłynnienie zalegających zapasów towarów. Stosuje się je przede wszystkim w przypadku zaistnienia obawy utraty przydatności użytkowej lub handlowej towarów.
Ewidencja obniżki cen jest przeprowadzana na podstawie treść art. 28 ust. 7 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, przewidującego prawdopodobieństwo braku korzyści ekonomicznych poprzez utraty wartości towarów. Taka sytuacja uzasadnia dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej, tzn. takiej wartości, po której towary te mogłyby być sprzedane.
Odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych dokonane w związku z utratą ich wartości zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.
Obniżając ceny towarów muszą państwo pamiętać o sporządzeniu protokołu, w którym należy podać:
– wartość towarów przed obniżką i po obniżce cen oraz różnicę wynikającą z obniżenia cen (w cenach przyjętych do ewidencji zapasów),
– odchylenia od cen ewidencyjnych (zarówno z tytułu marży, jak i podatku od towarów i usług),
– wartość obniżki według cen zakupu.
Sporządzony protokół powinien spełniać wymagania dla dowodów księgowych, które zostały określone w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości, gdyż będzie on stanowił podstawę dokonania zapisów w księgach rachunkowych. Do protokołu powinien być dołączony szczegółowy wykaz towarów objętych obniżką cen. Przykładowy wykaz sporządzony na okoliczność posezonowej obniżki cen towarów, stanowiący załącznik do protokołu, może wyglądać następująco (patrz tabela).
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
W przypadku opisanym w pytaniu, posezonowa obniżka spowoduje zmniejszenie cen, które należy ująć jako utratę wartości handlowej. Związane jest to z tym, że każde obniżenie ceny ewidencyjnej spowoduje jednocześnie obniżenie wartości towarów w cenach zakupu.
Skutki obniżki cen towarów, które pozostają w dalszym ciągu w magazynie, księguje się: Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”/Ma konto „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu aktualizacji wartości zapasów towarów” lub „Odpisy aktualizujące wartość towarów”.
Należy podkreślić, że kwota dokonanej obniżki cen, która została zaksięgowana na koncie „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu aktualizacji wartości zapasów towarów” lub „Odpisy aktualizujące wartość towarów”, pozostaje tam aż do momentu sprzedaży towarów znajdujących się w magazynie, które zostały objęte obniżką cen. W momencie sprzedaży tych towarów, odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu obniżenia wartości należy przeksięgować w ciężar konta „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”. Można tego dokonać zapisem: Wn konto „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu aktualizacji wartości zapasów towarów” lub „Odpisy aktualizujące wartość towarów”/Ma konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.
W celu przybliżenia powyższego, sytuację opisaną w pytaniu można przedstawić w następujący sposób.
Przykład
Firma dokonująca sprzedaży hurtowej obniżyła posezonowo ceny towarów w magazynie (50 proc.), kontrolowanych ilościowo-wartościowo, księgowanych w cenach ewidencyjnych, które zostały ustalone na poziomie cen zakupu. Przed obniżką cen w magazynie znajdował się towar o wartości 5000 zł, natomiast wartość tych towarów po obniżce wynosiła 2500 zł.
Jednostka dokonała sprzedaży towarów objętych obniżką cen po cenach sprzedaży netto. Przy sprzedaży zastosowano marżę w wysokości 500 zł. Podatek należny z tytułu sprzedaży tych towarów według stawki 22 proc. wyniósł 660 zł.
Księgowanie:
1) skutki obniżki cen: Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” 2500 zł/Ma konto „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 2500 zł,
2) zaksięgowanie faktury dotyczącej sprzedaży towarów po obniżonej cenie: Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami” 3660 zł (wartość brutto)/Ma konto „Sprzedaż towarów” 3000 zł (wartość według obniżonych cen sprzedaży netto) i Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” 660 zł (VAT należny),
3) rozchód sprzedanych towarów w cenach przyjętych do ewidencji zapasów – w cenach przed obniżką cen: Wn konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)” 5000 zł/ /Ma konto „Towary” 5000 zł,
4) wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych z tytułu obniżki cen przypadających na towary sprzedane: Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 2500 zł/Ma konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)” 2500 zł.
Joanna Jesionowska
Podstawa prawna:
art. 21, art. 28 ust. 7, art. 34 ust. 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.).